Recensie Roger Waters The Wall Live

Hypocrisie ten top met Roger Waters in het Sportpaleis. Zelden zo’n stevig propagandistisch optreden meegemaakt van een artiest die zich overduidelijk profileert tot het (extreem) linkse politieke gedachtengoed. Het regende dan ook “anti standpunten” in de Merksemse concertzaal: anti oorlog, anti godsdienst, anti onderwijs, anti porno industrie, anti consumptiemaatschappij, anti kapitalisme, anti veiligheidscamera’s (Big Brother), anti Shell, anti dollar, anti Mercedes,… Klein detail: de man laste een “intermission” in zodat de Coca Cola Companies, AB Inbevs van deze wereld en zijn eigen merchandisingstand (affiches aan 10 euro/stuk,…) centen in het laatje konden krijgen. Daardoor ontkrachtte ie zijn eigen standpunt en verwaterde de boodschap volledig. Het publiek dat soms zelfs (gevaarlijk) fanatiek meedeed en de vuist in de lucht stak, begaf zich gedwee naar toog en urinoir.

“The Wall” is het elfde studioalbum van Pink Floyd, dat voornamelijk door Waters geschreven werd. Een rockopera is het waarmee de tekstschrijver zijn eigen trauma’s van zich afschreef in het personage Pink dat hij hiervoor creëerde. Het cynische “The happiest days of our lives” gaat over misbruik door leerkrachten, “Mother” over zijn overbeschermende moeder, “Don’t leave me now” over verlaten worden, “Another brick in the wall” over zijn vader die in de Tweede Wereldoorlog omkwam. Andere kinderen zagen hun papa terugkomen uit de oorlog. Waters niet.

We spreken over 1979 ook, de periode dat de Berlijnse Muur West en Oost  scheidde.  10 Jaar later zou de muur uiteindelijk vallen. Pink Floyd bracht de rockopera 30 jaar geleden al, in een beperkt aantal steden in een voor die tijd dure productie. Ook toen werd een muur opgebouwd tussen publiek en band tijdens de show. Het weerspiegelde letterlijk ook de situatie waarin Waters zich op dat moment voelde: geïsoleerd zonder nog de band met het publiek voldoende te voelen. Nog voor de muur viel, was ook de band uit elkaar gevallen. In 1990 deed Waters dan maar beroep op andere artiesten zoals Bryan Adams om The Wall opnieuw op te voeren, in Berlijn.  Bob Geldof die de rol van Pink speelde in de film The Wall slaagde er in 2005 in om Pink Floyd bij elkaar te krijgen voor een eenmalig optreden voor Live 8 in Londen. David Gilmour en drummer Nick Mason stonden onlangs mee op het podium van The Wall, op 13 mei in de O2 arena in Londen. In het Sportpaleis waren ze er niet bij.

Een 360 graden geluidssysteem hangt verspreid in de nok van dat Sportpaleis. Telefoongesprekken, spelende kinderen (The thin ice), een vliegtuig (In the flesh), een helikopter, … horen we door de nummers van het optreden heen. Een van de sterke troeven is het dat we midden in de actie van de voorstelling zitten. Waters weet ons als Pink een beklijvend gevoel te bezorgen. Vooral de witte volgspots die her en der over het publiek schijnen, bezorgen al meteen de indruk dat we in bezet en stevig onderdrukt gebied zitten. De volgspotters kunnen ook op en neer en op rails van en naar het podium zweven. Moet een van de allereerste keren zijn, dat we dat zien. Een vliegtuig vliegt dwars door de muur wat daar voor een ontploffing zorgt. Levensgrote opblaasbare poppen, met licht in verwerkt, zien we. En daarnaast is er in het tweede deel nog een zwart everzwijn (The show must go on) dat onder andere slogans tegen de consumptiemaatschappij op zich draagt en draadloos door het Sportpaleis zweeft. Dat gebeurt – oh ironie - nadat we een verplichte consumptiebreak gekregen hadden…

“Fear buils walls” staat op de zwarte t shirts van de jongeren die Waters begeleiden tijdens “Another brick in the wall part 2”. Vanaf dan wordt ook de bouw van de muur verdergezet, en winnen de visuals door de ene witte kartonnen steen die na de andere geplaatst wordt aan terrein. Waters zet gevallen soldaten in de schijnwerper, waaronder zijn eigen vader. Maar hij staat ook stil bij onschuldige burgerslachtoffers zoals Jean Charles de Menezes die in juli 2005 door de Londense politie foutief aanzien werd als een van de voortvluchtige daders van een mislukte bomaanslag en werd doodgeschoten. “Mother should I trust the government?” vraagt Waters zich af tijdens “Mother.” Het antwoord verschijnt op de muur: “Over mijn lijk.” Het publiek applaudisseert fel. Het vergeet daarbij blijkbaar dat het zelf op dat moment onderhevig is aan stevige populistische demagogische propaganda.

Verder hekelt hij de alomtegenwoordigheid van veiligheidcamera’s van “Big Mother”. Tijdens “Goodbye blue sky” droppen bommenwerpers verschillende rode tekens als bommen naar beneden. Een Davidster, hamer en sikkel, een wassende maan met ster, een dollarteken, een kruis, het logo van Shell, Mercedes,… Allemaal hebben ze bloed aan hun handen. Bij “Goodbye cruel World” steekt Waters zijn hoofd door het enige gat van de bijna volledig afgewerkte muur. Wit tegenlicht schijnt erdoorheen. Ook daar komt een steen voor, waardoor de muur tijdens de pauze dienst doet om beelden en namen van oorlogslachtoffers te projecteren. Twee stenen worden weggehaald tijdens “Is there anybody out there?” zodat we twee akoestische gitaren door de muur kunnen zien. Het valt op dat we het ganse optreden de band bitter weinig te zien krijgen, omdat het nu eenmaal deel uitmaakt van het concept. Toch hebben we hier ook bijzonder veel vragen bij. Op verschillende momenten, onder andere bij “Bring the boys back home” horen we een zeer orkestrale begeleiding, met strijkers en al. Die zijn voor alle duidelijkheid niet aanwezig in de Antwerpse concertzaal. Ook het intense gescandeer van Pink in de megafoon tijdens “Waiting for the worms” doet Waters helaas niet live.  Tijdens “Nobody home” zien we hem aan de linkerkant in een woonkamer zitten, wat weinig meerwaarde oplevert. Ook Waters’ – ondertussen 67 – stem klinkt niet altijd even krachtig of toonvast.

Hoogtepunten van het optreden zijn “Comfortably Numb”, met stevige gitaarsolo van David Kilminster bovenaan de muur en het paranoïde “Run like hell”, beide ironisch genoeg enkele van de weinige songs op het album waar Gilmour ook aan bijdroeg, de ondertussen iconische beelden van de marcherende hamers uit de film in “Waiting for the worms”, de beklijvende sfeerzetting en het neerhalen van de muur: eerst via de visuals wanneer Waters tegen de muur bonst, op het einde wanneer de constructie in elkaar valt. Een grootse soms groteske productie dus die twee keer 13000 toeschouwers in het Antwerps Sportpaleis te zien krijgen. Voor dat alles zijn 24 trucks en 8 bussen nodig om het geheel van de ene locatie naar de andere te brengen. Het megalomane van 30 jaar geleden zit dus zeker nog in deze tour. De ticketprijs (tot 89 euro) is er dan ook helemaal naar gezet. Lazen we daarstraks niet: “Trust us”, “Drink kalashnikov vodka”, “Them not us”, “Everything will be OK” en “Keep consuming” als (goedkope) maatschappijkritiek op onze consumptiemaatschappij op het zwarte rondzwevende everzwijn? Yeah, right!

< Bert Hertogs >

Deel 1:
 
In the Flesh? 
The Thin Ice 
Another Brick in the Wall Part 1 
The Happiest Days of Our Lives 
Another Brick in the Wall Part 2 
Mother 
Goodbye Blue Sky 
Empty Spaces 
What Shall We Do Now? 
Young Lust 
One of My Turns 
Don‘t Leave Me Now 
Another Brick in the Wall Part 3 
The Last Few Bricks 
Goodbye Cruel World 

Deel 2:
Hey You 
Is There Anybody Out There? 
Nobody Home 
Vera 
Bring the Boys Back Home 
Comfortably Numb 
The Show Must Go On 
In the Flesh 
Run Like Hell 
Waiting for the Worms 
Stop 
The Trial 
Outside the Wall