Recensie Tom Vanstiphout

Tom Vanstiphout startte het tweede deel van zijn Little Beams of Light-tour, genoemd naar zijn derde soloplaat die in 2013 uitkwam, in de Roma. De singer-songwriter die zo nu en dan Milow live begeleidt op gitaar, gaf toe dat ie er nog wat moest in komen bij de start van het nieuwe jaar en probeerde alvast de recensenten in de zaal in snelheid te nemen door samen met het publiek vast te stellen dat het concert na vier songs al “goed” was, inclusief klank en licht. Na zesenzestig minuten optreden moest ie nog aan zijn tiende nummer beginnen op de set. Een set die ie dan ook inkortte door “Head over feet”, tweede bis, niet te spelen.  Of hoe de spanningsboog van het concert veel te slap was, het concert te traag verliep vooral door het “getetter” van Vanstiphout zelf. Muzikaal toonde een van de beste gitaristen uit ons land maar zelden zijn klasse. Voor een man die solo hogerop wil mikken volgens de recentste promotekst, en voor alle duidelijkheid alle troeven in handen heeft om dat ook effectief waar te maken, bleef ie te veel hangen in een onbezorgde laid back-mentaliteit en mat ie zich te veel de rol van underdog aan. Daarmee win je hoogstwaarschijnlijk aan charme bij het publiek, maar een recensent ziet nu eenmaal liever iets meer ambitie op het podium.

Vooraleer Kobe Proesmans op percussie, viool en drums en Evert Verhees (bas en toetsen) er bij komen, opent Vanstiphout zijn optreden solo met “Coming home” waarin ie “Antwerpen”, locatie van het concert, al meteen dropt. Een trucje dat nog steeds werkt. Op twee nummers na (“Still not over you” en “Hope I’ll get it right”) brengt ie het recentste album volledig tijdens zijn vierde concert op drie jaar tijd in de Roma.  Vanstiphout blijkt goed van stem, en spreekt moeiteloos zijn kopstem aan in “The City”. Toegegeven, de gitarist is er vocaal met de jaren behoorlijk op vooruit gegaan. “Where I belong” brengt ie driestemmig a capella met zijn muzikanten, Proesmans bespeelt pizzicato zijn viool zodat het nummer op een zeer natuurlijke manier geleidelijk aan van meer muzikale begeleiding voorzien wordt. Het is dan ook dat Vanstiphout zijn virtuoze kunnen tentoonspreidt. Smullen is het van de melodieuze gitaarsolo. The Dire Straits, ja, de Mark Knopfler in hem blijkt ontwaakt.

Dat Daniel Lanois een van zijn gitaarhelden is, onderstreept ie in een oerdegelijke versie van “The maker”. Dat zijn veruit de twee strafste songs van de avond wat niet wegneemt dat we ook nog andere ontdekkingen doen. Zo begeleidt Kobe Proesmans “Krishna Song” op een “Yambu”, een percussie-instrument met Cubaanse roots, dat er uit ziet als een langwerpige cajon, maar betokkeld wordt als een conga, terwijl de klank eerder op die van een cajon lijkt. Vanstiphout vertelt honderduit over zijn Gibsongitaar die hij enkele jaren terug van een “louche” figuur heeft gekocht. Een gitaar die hij Old Bet(ty) heeft gedoopt. Toen ie voor een groep Gibson-verkopers optrad, wist niemand welk model hij aan het bespelen was. Het raadsel bleef bestaan toen er na mailverkeer ook geen antwoord kwam. Pas in Nashville kwam ie te weten dat het een studentenmodel was. In “Better when I’m with you” begeleidt ie zichzelf met dat instrument dat een wat karakteristieke, ja oudere klank laat horen. Vanstiphout gaat er ook even in het Nederlands bij zingen: “Ik voel me beter nu je bij me bent.” zingt ie. Een zeldzaam moment dat ie in zijn moedertaal zingt, is het.  En Evert Verhees? Die mag lekker aan zijn bas plukken tijdens een solo.

“One thing we are all looking for” gaat over de liefde, en is net als “Bring back the band” dat begeleid wordt door onder andere de guiro en mondharmonica en “Travelling on the sea of love” wellicht het meest commerciële nummer op de nieuwe plaat. Een song waarvan Tom Vanstiphout droomde dat het door een 80-koppig gospelkoor “We are the World”- Michael Jacksongewijs mee op het podium gezongen zou worden. Bij gebrek aan koor en genoeg ruimte achter het zwarte doek, doet ie dan maar beroep op het publiek, dat die rol wonderwel graag voor zijn rekening neemt.

“Talentenjachten op televisie hebben niets met muziek te maken” zo stelt ie. “Je moet alles doen wat van je gevraagd wordt tot en met de styling. Na zo’n programma laten ze je vallen. Dat is een slechte start.” voegt hij toe. De gitarist adviseert dan ook om vooral veel te spelen, dingen uit te proberen in een zweterig repetitiekot en op die manier aan de weg te timmeren. Een opvallend en moedig statement is het vermits ie als gitarist ook wel zijn brood verdient in de begeleidingsband van zo’n televisieprogramma’s. “Working man” ontstond dan ook vanuit dat slecht gezind zijn om-gevoel.

Van alle bindteksten – bijna elke song kreeg wel een inleiding die vaak erg lang duurde – is de kortste veruit de krachtigste. Wanneer ie zijn twee muzikanten even van het podium stuurt om twee nummers solo te brengen, zegt Vanstiphout dat ze dan de tijd hebben om hun neus te poederen. “Dat is syndicaal verplicht.” geeft ie nog fijntjes mee. Het publiek apprecieert die Antwerpse humor dat het vak ook wat in zijn blootje zet, wel. “Better be ready” krijgt een veel te lange intro mee dat ie zelfvertrouwen om voor een publiek te spelen heeft gewonnen toen ie als veertienjarige Wendy als vriendin had, een schoonspringster. De blik in de ogen van de twee kerels die er veel gespierder en bruiner uit zagen toen ze Vanstiphout aan het openluchtzwembad van Brasschaat naast haar zagen liggen, heeft naar eigen zeggen zijn (zelf)vertrouwen een boost gegeven.

Titeltrack “Little beams of light” ademt wat Paul Simon uit. Dan is de riff van “No woman no cry” die Tom Vanstiphout laat sluipen in het 42 jaar oude “Guitar Man” van Bread een stuk origineler. Afsluiten doet ie met een gimmick en opnieuw een sneer naar de sector en Stromae in het bijzonder. “Travelling on the sea of love” was volgens hem bedoeld als “Officieel De Rode Duivels zijn geplaatst voor de finale van het WK”-song. Maar helaas haalden de Belgen de finale niet. Een nummer waarin ie in kopstem “Benteke” en “Lukaku” als namen dropt. Het deed wat denken aan Jonas Van Geel die als Christoff een hilarische versie van Disco Samba (van Two Man Sound) vorig jaar neerzette tijdens Tegen de Sterren Op Live. 

Tom Vanstiphout bleek in de Roma dus iets te veel te zeggen te hebben, en kreeg ons op vlak van musiceren maar zelden op het puntje van onze stoel. Hij leverde naar ons gevoel een te mak, te traag concert af waar veel meer in zat. Als excuus het begin van het jaar boven halen, de start van een nieuwe tour, is ons iets te gemakkelijk. Wat meer ambitie daarentegen kan geen kwaad. De Wendy die hij onbereikbaar achtte, wist ie alvast te scoren op veertienjarige leeftijd. Wat houdt hem dan nog tegen om zo’n meesterzet nog eens dunnetjes over te doen maar dan op professioneel vlak? De jaloerse blikken van collega-muzikanten kunnen immers ook dan wellicht heilzaam werken…

< Bert Hertogs >

De setlist:

1. Coming home – solo
2. The City
3. Krishna Song
4. Better when I’m with you
5. One thing we’re all looking for
6. Where I belong
7. Working man
8. Greyhound – solo
9. Better be ready + stompbox – solo
10. The maker (Daniel Lanois)
11. Treeline
12. Bring back the band
13. Little beams of light

Bis:

1. The guitar man (Bread)
2. Travelling on the sea of love