Recensie Kommil Foo met Het Bestand

Met “Het bestand” bracht Kommil Foo een ietwat atypische voorstelling met toch  wat herkenbare elementen. In tegenstelling tot gewoonlijk was het geen theatershow waarbij een verhaallijn aangevuld wordt door eigen liedjes. Dit keer brachten ze hoofdzakelijk nummers van andere artiesten, verzameld rond het ruim geïnterpreteerde thema “oorlog”. Ze lieten zich voor de gelegenheid bijstaan door een schare topmuzikanten met heerlijke uitvoeringen tot gevolg. “Oorlogsgeleerden” kreeg een jazzy arrangement. Gwen Cresens  gaf op zijn bandoneon een tango-toets aan “De jongen” waarbij dit knappe arrangement verder nog werd versterkt door de hemelse trompetsolo van Carlo Nardozza. Carlo Mertens maakte met zijn trombone de melancholie van “Passendale” tastbaar en de volledige blazerssectie gaf “Kerstmis is dien dag dat ze niet schieten” een Mexicaans gevoel mee. Bart Van Caenegem voorzag “The white cliffs of Dover“ van Mich Walschaerts dan weer van een gevoelig blues-arrangement. Muzikaal was het een voorstelling om van te smullen. En wie kwam voor de typische capriolen van Kommil Foo, kwam aan zijn trekken tijdens de bindteksten, “Jan Brouwers zoon” en “Soldier, soldier, will you marry me?”.

Gewoonlijk als we in de Roma naar een voorstelling gaan kijken, komt er vooraf iemand enkele minuten praten over de werken die op het programma staan en de mogelijkheid om te sponsoren. Dit keer hadden ze echter iemand gevonden die er een eindeloos lange toespraak van maakte met uitweidingen over allerlei amoureuze escapades uit zijn jeugd. Het geheel nam een vlotte 25 minuten in beslag en het publiek was het eigenlijk al na 10 minuten beu. Er klonk dan ook een opluchtingsapplaus toen hij bekend maakte dat zijn redevoering er eindelijk op zat. We waren immers gekomen voor Kommil Foo. 

Maar we kregen veel meer dan alleen maar Mich en Raf Walschaerts. Samen met de twee broertjes, kwamen ook de zes muzikanten, gekleed in legeruniformen, mee het podium op. Daar zongen ze meerstemmig : “We’re here because we’re here, because we’re here, because we’re here.” op de melodie van de oudejaarsklassieker “Auld Lang Syne”. Het klonk erg zacht en mooi. De eenvoud en het repetitieve van de tekst illustreerden passend en op een zeer esthetische manier de zinloosheid van oorlog. Klein, mooi en toch doeltreffend zonder veel uitleg. Dit is waarom we zo houden van Kommil Foo. 

En dan was het tijd voor het eerste liedje.  Bart Van Caenegem opende zachtjes op de vleugel en al snel herkenden we Bram Vermeulens “Meneer Van Der Velde”. De zang van Mich klonk uiterst kwetsbaar en toen Gwen Cresens vanaf de tweede strofe mee ondersteuning gaf met zijn accordeon, werd dit gevoel alleen versterkt. Geleidelijk aan kwam ook Carlo Mertens mee aanzetten met zijn trombone, vielen de andere blazers mee in en ontstond er een vollere klank die in kracht toenam toen Mich met veel emotie de nachtmerrie van meneer Van Der Velde bezong. Toen de rust in de tekst terugkeerde, schoof ook de klank van de blazers weer naar de achtergrond en keerde de rust in de instrumentale omlijsting terug. Dit was muzikaal genieten. Het bleek slechts een voorbode te zijn van als het heerlijks dat ons nog te wachten stond.

Wannes Van de Velde vertaalde Dylans “Masters of war” ooit als “Oorlogsgeleerden” en Raf Walschaerts kon dan ook niet anders dan dit nummer in zijn beste Antwerps te brengen. En ook hier had men het arrangement aangepast: de pianomelodie klonk overduidelijk erg jazzy. In de tweede strofe kwam Mich de tweede stem leveren en zo veranderde opnieuw de klank: de aanklacht tegen de oorlogsmachine werd scherper. Toen in de derde strofe de blazers en de accordeon mee opkwamen, had het arrangement veel weg van een improvisatiesessie in de betere jazzclub. En dan viel de instrumentale begeleiding weer volledig weg zodat Raf en Mich plots a capella aan het zingen waren. Het nummer kreeg hier een hard en ruw kantje dat perfect paste bij de omschrijving van de grafscène. Kommil Foo maakte er duidelijk optimaal gebruik van dat ze met de zes extra muzikanten meer mogelijkheden hadden dan als duo. 

De Nederlandse vertaling van “Nature boy” kreeg door de bandoneon van Gwen Cresens een tango-gevoel mee: het klonk spannend en tegelijk ook triest. En als kers op die taart was er de geweldige trompetsolo van Carlo Nardozza. Hij liet zich volledig gaan en speelde, tot grote vreugde van het publiek, de ziel uit zijn lijf. Dat ook zijn collega Nico Schepers erg virtuoos is op de trompet, konden we dan weer horen in het gevoelige “The white cliffs of Dover”. Dit nummer had een erg sobere muzikale omlijsting gekregen. Enkel de blues die Bart Van Caenegem uit zijn vleugel wist te halen, begeleidde verder die typische, licht hese, hoge stem van Mich in deze gevoelige uitvoering van die grote klassieker van Vera Lynn. 

“Hit that jive Jack” klonk swingend en vrolijk. Ook “Kerstmis is dien dag dat ze niet schieten” had een lekker tempo meegekregen en klonk erg vrolijk. De inzet van de blazerssectie gaf het geheel een hint van mariachi. Gwen Cresens kreeg hier de ruimte om zijn virtuositeit op zijn accordeon te laten horen en werd daarbij opgezweept door een enthousiaste Raf Walschaerts. Het werd een nummer met erg veel pit. 

Wie naast deze muzikale traktaties ook nog nood had aan de klassieke Kommil Foo-humor bleef niet op zijn honger zitten. Voor de liefhebbers van publieksparticipatie was er “Jan Brouwers zoon” waarbij Mich als een volleerd dirigent de zang van het publiek in goede banen wist te leiden. Tijdens de verschillende bindteksten lieten de broers zich van hun beste kant zien. Ze vulden mekaar aan, gaven de nodige voorzetten, toonden zich maatschappijkritisch zonder moraalridder te spelen, … Kortom: ze waren zichzelf. Zo vertelden ze ook over hoe de muziekkeuze voor dit programma eigenlijk zijn wortels vond in de twee cassetjes die hun vader vroeger in de auto had liggen en hoe die bij elk lied wel een verhaal wist te verzinnen. De opmerkingen over de verteltalenten van vader werden eens zo grappig toen ze ter verduidelijking er nog even bij vermeldden dat de man die  het openingspraatje deed, hun vader was. Het talent om te vertellen mogen ze dan al geërfd hebben, gelukkig was hun verhaal grappiger en coherenter. 

De voorstelling eindigde zoals ze begon: met “We’re here because we’re here, because we’re here, because we’re here. Dit keer stelde Mich wel de vraag die menig frontsoldaat moet bezig gehouden hebben: “Wil er iemand komen uitleggen waarom wij hier zijn?” En zo was de cirkel rond. 

< Sascha Siereveld > 

De setlist:

1. We’re here because we’re here (Auld Lang Syne)
2. Meneer Van Der Velde
3. Kop in het zand
4. Oorlogsgeleerden (Masters of war)
5. Jan Brouwers zoon
6. De jongen (Nature boy)
7. Hit that jive Jack
8. Passendale (In Germany before the war)
9. Soldier, soldier, will you marry me?
10. Kerstmis is dien dag dat ze niet schieten
11. Grab the deed (instrumentaal)
12. De volgende
13. De vluchteling (The partisan)
14. We’re here because we’re here (Auld Lang Syne) 

Bis:

1. Instrumentaal
2. The white cliffs of Dover