Recensie Lelies

We hadden er al een tijd naar uit gekeken en eindelijk stond hij weer op de planken: “Lelies”. Op een paar kleine aanpassingen na, was het vergelijkbaar met de productie die op 20/11/’11 in première ging. De rol van Lydie-Anne de Rozier werd nu gespeeld door Ivo Chundro, “Lachen als je liegt” was vervangen door “De leugen regeert” en de acteurs waren ondertussen vier jaar ouder. Maar we waren nog steeds onder de indruk van de acteer- en zangprestatie van Hans Peter Janssens en Door Van Boeckel, bleven lyrisch over de geweldige performance van Ara Halici als Gravin Marie Laure de Tilly, stonden in bewondering voor de zang van Leendert De Vis en waren nog steeds overtuigd van de gevarieerde muziek van Sam Verhoeven onder arrangement van Pol Vanfleteren. Timo Descamps was in vergelijking met de eerste run duidelijk gegroeid. Maar jammer genoeg waren we ook nog altijd niet onder de indruk van de vocale prestaties van Matthew Michel als Graaf Vallier de Tilly, alias Lelietje. En omringd door een sterke cast viel dit net te hard op.

Het scenario van “Lelies” is gebaseerd op het toneelstuk “Les Feluettes” dat door Allard Blom werd omgevormd tot een musical. Het speelt zich af in het Canada van 1952. Simon Doucet vraagt Bisschop Jean Bilodeau om naar de gevangenis te komen om hem de laatste biecht af te nemen. Wanneer de bisschop arriveert  wordt hij gegijzeld en verplicht om naar een toneeltje te kijken dat speciaal voor deze gelegenheid werd gecreëerd. Dat toneelstuk vertelt het verhaal van wat er zich 40 jaar eerder in Roberval had afgespeeld. Simon Doucet, Vallier de Tilly en Jean Bilodeau zaten samen op het Sint-Sebastiaanscollege. Wanneer Vallier verliefd werd op Simon, wist de jonge Jean Bilodeau niet meer wat hij moest doen. Hij had zelf ook sterke gevoelens voor Simon, maar zijn geloof vertelde hem dat homoseksualiteit een ziekte is. Hij probeerde Simon nog te overhalen om samen met hem naar het seminarie te gaan. Maar toen Simon Jean koudweg afwees, zwoer Jean om er alles aan te doen om Simon bij Vallier weg te trekken.

Wanneer Vallier thuis kwam, was zijn moeder, de straatarme Gravin Marie Laure de Tilly, volledig in de wolken. Ze had een zekere Lydie-Anne de Rozier ontmoet die haar beloofde een brief terug mee naar Parijs te nemen en die aan haar man te geven, die al vijf jaar niets meer van zich had laten horen. De gravin leefde in haar eigen fantasiewereld waar het plaatselijke meer de Mediterrané was en de schuur waarin ze woonden hun landhuis. Door de inwoners van Roberval werd ze voor dorpsgek versleten, maar voor Vallier bleef ze een liefhebbende moeder die het geluk van haar zoon als hoogste goed zag.

Bij het zien van dit toneel wordt het Bisschop Jean Bilodeau stilaan erg duidelijk waar dit heen zou gaan. Hij zou via dit toneeltje door de oude Simon Doucet beschuldigd worden van vreselijke daden. Een rechtstreekse confrontatie tussen de twee heren lijkt dan ook onafwendbaar. 

Hoewel de ontluikende liefde tussen twee jongens duidelijk een van de centrale thema’s was, is “Lelies” meer dan alleen maar een voorstelling over homoseksualiteit. Het gaat ook over de blijvende liefde van een vrouw voor de man die haar in de steek liet, de onvoorwaardelijke liefde tussen moeder en zoon, het koesteren van wraak, de gevaren van het leugentje om bestwil en hoe leven in een valse droom soms veiliger is dan de harde realiteit onder ogen te moeten zien. 

Het was vooral Ara Halici als Gravin Marie Laure de Tilly die dit laatste thema uit de verf deed komen. Net als vier jaar geleden waren we ook nu weer compleet gecharmeerd door de acteerprestatie en de zang van deze sympathieke Nederlander. Hij wist een erg gevoelige gravin op de scène te zetten die gek genoeg was om grappig te zijn, maar geloofwaardig genoeg om vertederend te zijn. Met “Hart” had Ara van componist Sam Verhoeven een erg mooi nummer gekregen. Hij mocht bezingen hoe het kiezen om de ogen te sluiten voor de realiteit soms een bewuste keuze is om de pijn niet te moeten zien. Het nummer begon zacht, warm en hoopvol en werd dan plots weer heviger om opnieuw zacht te eindigen.  Ara was al een sterke voorstelling aan het spelen, maar dit nummer was daarbij de kers op de taart. 

De muziek van “Lelies” was opmerkelijk gevarieerd. Het bevatte stevige nummers die je bijna de daver op het lijf joegen, maar ook wals, tango, Frans chanson, romantische melodieën en zachte, kleine liedjes. Componist Sam Verhoeven en arrangeur Pol Vanfleteren bewezen hiermee dat ze van meerdere markten thuis waren. De muziek werd live gespeeld door een bandje bestaande uit een pianist/accordeonist, een strijkerskwartet en een klarinettist. Het puntje van kritiek op de muziek was dat “Heb me lief” wel erg vaak herhaald werd. Toegegeven: het werd vaak in andere combinaties gezongen, maar het bleef wel dezelfde melodie. En nu we toch voor openheid en eerlijkheid gaan: het wist ons jammer genoeg in geen enkele van de combinaties tot het diepste van onze ziel te raken. We hadden dat eigenlijk stiekem wel gehoopt. Maar een mens kan niet alles hebben. 

We kregen al een geweldige Ara Halici, een al minstens even sterke Ivo Chundro als Lydie-Anne de Rozier en Leendert De Vis als de jonge Jean Bilodeau. Tijdens de eerste helft van het stuk bleef de rol van Leendert eerder klein, maar toen hij “Waarom bidden?” bracht, bewees hij eens te meer dat hij het verdiende om deze rol te mogen spelen. Timo Descamps als de jonge Simon Doucet moest even op gang komen, maar groeide tijdens de voorstelling verder in zijn rol en in zijn stem. Vooral ook de combinatie met de klank van Hans Peter Janssens wist ons erg te bekoren. Dit konden we jammer genoeg niet zeggen van wat we hoorden van Matthew Michel als Graaf Vallier de Tilly. Al te vaak zat hij net naast de toon en in vergelijking met de rest van de cast, viel dat op. Zijn acteerprestatie was dan weer wel dik in orde en … hij zag er goed uit. De vrouwelijke fans op de eerste rijen keken vooral tijdens de bad-scène hun ogen uit. 

En dan waren er nog twee kanonnen: Hans Peter Janssens als de oude Simon Doucet en Door Van Boeckel als Bisschop Jean Bilodeau. Het was een ware lust om deze twee heren aan het werk te zien en te horen. We zijn sowieso al fan van de stem van Hans Peter en ook nu stelde hij niet teleur. In de slotscène zagen we twee sterke karakters die zonder moeite de ontknoping wisten te dragen en elkaar mooi in evenwicht hielden. Het viel duidelijk op dat deze twee heren het klappen van de zweep kenden. In combinatie met een goed doordachte belichting zorgden ze voor een stevig einde.

De belichting was tijden de gehele voorstelling trouwens goed uitgedacht. “Lelies” had weinig decor en geen coulissen en dan moet het lichtontwerp het verschil maken. Micha Meijer had daarbij puik werk geleverd. Wanneer de brand op zolder aan bod kwam, zagen we de lampjes die boven de cellen hingen heen en weer zwaaiend naar beneden komen. Het klinkt niet spectaculair, maar het wist wel de juiste sfeer te zetten. Op een kleine foutje na, werd de aandacht van de kijker ook mooi geleid door de spots. 

Met “Lelies” wist Judas Theaterproducties dus een succesvolle herneming van een degelijke, mooie, Vlaamse musical op de planken te zetten. Hij voelde niet meer zo grensverleggend aan als vier jaar geleden, maar het bleef een heerlijk avondje theater in het gezelschap van een goeie cast. 

< Sascha Siereveld >