Recensie Herman Van Veen

Meerdere staande ovaties kreeg Herman Van Veen die met zijn Tour 2017 de Arenberg meerdere malen deze maand laat vollopen. De schouwburg is zowat zijn tweede thuis ondertussen. Van Veen speelde op zijn Antwerpse première overigens niet alleen voor de televisiecamera’s van VRT die een reportage kwamen draaien voor het laatavondjournaal, ook zijn vrouw was speciaal afgezakt naar Antwerpen om de voorstelling te kunnen zien. Net als Lize Feryn overigens die samen met de dochter van Edith Leerkes, al 25 jaar gitariste van Van Veen, in het publiek zat. Veel schoon volk dus én ook die hardfans die de Nederlandse cabaretier bleven verzoeken om toegiften. Het spel dat op het einde gespeeld wordt tussen publiek en artiest is geniaal. De backdrop van het theater gaat naar boven en vanaf dan kiest Herman met zijn muzikanten welke richting het nog verder uitgaat. Van Veen speelde maar liefst een uur voor de pauze en vervolgens nog eens anderhalf uur inclusief toegiften. Terwijl hij backstage naar de tv reportage keek, brachten violiste Jannemien Cnossens en gitariste Edith Leerkes ‘Until’ van Sting.

Het was een opmerkelijk ingetogen Van Veen die we aan het werk zagen en die wonderwel erin sloeg om zang als een vloeiend geheel te verweven met gesproken tekst, soms ook door in een song over te gaan naar parlando zoals in het openingsnummer ‘Het bed’. Samen met zijn muzikanten bracht ie over het algemeen rustige nummers die niet zelden verwezen naar wereldmuziek of klassieke muziek. Ook behoorlijk wat instrumentale nummers stak ie in de voorstelling zodat elk van zijn muzikanten even het muzikale laken naar zich mocht toetrekken. Ook zijn in 2014 overleden pianist Erik van der Wurff eerde hij toen hij nostalgisch terugkeek naar de momenten dat ie de piano stemde om vijf uur in de namiddag en Van Veen dat door de intercom kon horen. ‘Liefde van later’ zong ie voor hem.

Clown
Niet dat Van Veen enkel en alleen ingetogen was. Neen hoor, ook de clown, kwam om de zoveel tijd in hem naar boven. Bij de start van de voorstelling al, toen zijn microfoon veel te hoog bleek te staan bijvoorbeeld. Een klassieker van jewelste die met de nodige mimiek anno 2017 blijkbaar nog steeds werkt. Hij verwees ook dat ie ooit in zijn broek deed op het podium nog voor ie aan de auditie kon beginnen voor de opera ‘Reis naar de maan’ in de Munt van Jacques Brel.  Brel zat ergens in het donker achterin de zaal. Op de vraag of Van Veen ooit Brel heeft ontmoet, antwoordt de Nederlander sindsdien ‘Ik mag hopen van niet’. Verder parodieerde hij het medium opera op een geweldige manier. Met stip het meest hilarische moment van de avond waarbij hij varieerde op de zin ‘Hij heeft mij neergestoken’ voor de sopraan (die dat 8 minuten zo zou volhouden volgens Herman), vervolgens de tenor (die daar minstens 11 minuten over doet), en de bariton die heel wat theatrale poses aanneemt maar wiens rol Van Veen verder totaal onduidelijk is. Wanneer hij dan in interactie gaat met Leerkes ‘En de bariton. Ja wat doet die eigenlijk?’ wordt het alleen nog maar grappiger. Fluks dartelt de man die in 1945 geboren werd in Utrecht over het podium. Ook wanneer hij een paar knopen losmaakt van zijn rode hemd, en die van de mouwen losmaakt om zijn vrouwelijke ik op de toeschouwers los te laten. Als ballerina steekt ie dan even treffend de draak met ballet of met de Italiaanse Belg Rocco Granata wanneer hij ‘Marina’ covert.

Familie
Ooit had Van Veen een gesprek met zijn tachtigjarige moeder. Hij vroeg haar: ‘Wat komt er na de dood?’ Waarop zij hem antwoordde: ‘de rekeningen.’ Zijn vader was ooit freelance Sinterklaas maar dat liep niet al te best af. Zijn schimmel schoot weg nadat die geschrokken was van een vuurwerkbommetje. 7 kilometer verderop had de brandweer het dier tot stilstand kunnen brengen. Zijn vader had sindsdien problemen met zijn testikels wat hem er niet van weerhield om daarna een carrière te beginnen als Kerstman. ‘Er zijn geen rendieren in Nederland namelijk’, gaf van Veen fijntjes mee.

Heerlijk was het verhaal van Repelsteeltje dat ie lekker sappig en gruwelijk vertelde met  overdreven nadruk voor zijn mimiek in de Arenberg. De zeventiger gaf daarna mee dat zijn kleinzoon geen appels meer eten wou nadat de cabaretier het verhaal van Sneeuwwitje zo gruwelijk verteld had. Het gaf Herman de gelegenheid om op heerlijke manier geluidjes na te bootsen net als een bombardement in de oorlog. ‘Daarna kwam er een plofkip uit een legbatterij’ klonk zijn overgang naar een fragmentarisch ‘Zo vrolijk’. Of hoe hij op die manier snel wist te switchen van donker naar licht alsof het een fluitje van een cent was.

Publieksinteractie
Tijdens dat nummer liet Van Veen het publiek meezingen (‘lalala’ bij ‘Zo vrolijk’), ook speelde hij tijdens zijn show de linkerkant en de rechterkant van de zaal uit toen hij het publiek dirigeerde in haar applaus. Verder liet hij de toeschouwers regen nabootsen (door in de handen te wrijven), onweer (door op de grond te stampen), blaffen als een hond, ‘vogelen’, … Het publiek in de Arenberg deed het allemaal. De cabaretier speelde ook met de tijd. Zo kondigde hij zijn eerste toegift ‘Anders anders’ al in het eerste deel aan met de woorden: ‘Je kan er niet vroeg genoeg mee beginnen’. Ook verzoekjes willigt hij in. Voor Veerle uit Tessenderlo bracht hij ‘Rivierenbuurt’ terwijl hij ‘De vaders’ voor een mannelijke fan bracht. ‘Een nummer van Willem Vermandere dat door mij vertaald werd naar het Nederlands’ grapte de Nederlander. In de song komen zowat alle vragen en onzekerheden aan bod die een kersverse vader kan hebben.  ‘Of het appels zijn of…’ mocht het publiek ook zingend aanvullen tijdens ‘De voorkant.’

Seks
Van Veen steekt ook een niet onbelangrijk aantal grappen in zijn voorstelling die niet zelden naar seks verwijzen. Hij komt er weliswaar mee weg zonder dat we hem op vulgariteit betrappen. In dat nummer ‘De voorkant’ verwijst hij naar meisjes die borsten krijgen en niet weten hoe die er finaal zullen gaan uitzien. Van Veen vertelt ook over het vijftienjarige meisje, met groene borsten, waar hij ooit verliefd op was. Het werd niets. ‘Mooie meisjes duren niet lang’, troostte hij zichzelf. Voor een chirurgische ingreep moest ie ooit zijn schaamstreek laten scheren. Zijn ‘jongeheer’ werd verder oranje en rood gekleurd. En hoewel Van Veen probeerde te denken aan kabouter Plop en zo, hielp dat niets. ‘Pinokkio stond op.’ Gênante maar ook herkenbare situaties kwamen zo aan bod zoals het bezoek aan de huisarts waar bleek dat in de wachtzaal een vrouw haar ganse kippenhok had laten leegmaken (ze had haar eierstokken laten weghalen nvdr.) Zelf had Van Veen zijn eerste kus in Oostenrijk gekregen op zijn zeventiende in Tirol. Zij was 37 en liet hem voor het eerst jodelen.

1955
10 was ie in dat jaar en nostalgisch keek ie dan ook terug naar die tijd. Hij probeerde uit te leggen wat destijds een telegram was aan de jonge generatie die dat nooit gekend heeft: ‘een e-mail op een fiets’ zei Herman Van Veen die destijds blijkbaar wel vaker de laatste was tijdens stoelendans en dan een liedje moest zingen. Dat deed ie nog eens dunnetjes over in de Arenberg door na elkaar ‘Que sera sera’ van Doris Day, ‘Besame mucho’, ‘Tutti Frutti’ van Little Richard en ‘Roll over Beethoven’ van Chuck Berry te coveren.

Maatschappijkritiek
Een oproep voor verdraagzaamheid voor mensen met een andere geaardheid  deed ie. Zo blijkt zijn dochter Anne lesbienne te zijn, en leverde haar vader verder kritiek op godsdienst, oorlog en fundamentalisme in ‘Kinderen van de rekening’  of ‘Breaking news’ bijvoorbeeld. In dat laatste nummer zingt hij: “Stel dat er hier oorlog komt. Wat zal jij dan zijn? Een berichtje of breaking news?’ Om verder als bijna 72-jarige te stellen: ‘Ik ben eigenlijk van na de oorlog en ik hoop dat dit zo blijft.‘ Ook de kersverse Amerikaanse president Trump moest het ontgelden in een variatie op een gedicht van Judith Herzberg: ‘Het is altijd erger dan je denkt. Ook als je denkt. Het zal wel erger zijn dan ik denk. Dan is het toch nog erger dan je denkt.’ waarop Herman zich afvroeg: ‘Wij leren onze kinderen niet te liegen, niet te manipuleren, niet te schelden, en geen vooroordelen te hebben. Dat liegt. Dat manipuleert. Dat scheldt. Dat heeft vooroordelen. Dat wordt president. Hoe leg je dat aan je kinderen uit?’  

< Bert Hertogs >
Herman Van Veen treedt nog t.e.m. 31 maart 2017 op in de Arenberg en tourt daarna door Vlaanderen tot eind april.

Muzikanten:
Herman Van Veen – zang, viool, mondharmonica, piano
Jannemien Cnossens – zang, viool
Edith Leerkes – zang, gitaar
Kees Dijkstra – zang, gitaar
Yordi Petit – zang, drums

De (mogelijke) setlist:

Deel 1:

1. Intro
2. Het Bed
3. Vrijdag
4. De Voorkant
5. Iemand
6. Schrijf me
7. Joepie joepie
8. Que Sera Sera
9. Besame mucho
10. Tutti Frutti
11. Roll over Beethoven
12. Marina
13. Uitgerekend
14. Zo vrolijk
15. Groen is het gras
16. Kinderen van de rekening
17. Neurenberg
18. Ouder worden
19. Mekaar
20. Solo Edith
21. We zijn alleen
22. Eerste toegift
23. Anders anders
24. Einde traantjes
25. Solo Yordi
26. Oh mijn liefste
27. Anne
28. Meneer

Deel 2:

1. Simpel
2. Moenie weggaan nie
3. Breaking news
4. Vrijheid
5. Als jij het zegt
6. Ballade
7. Your kisses
8. Sonne im August
9. Kwinten
10. Solo Yordi 2
11. Rivierenbuurt
12. De Vaders
13. Jouw handen
14. Mesjogge
15. Fiederalala
16. Trommels

Bis:

1. Kleine dingen
2. Liefde van later
3. Onderaan de dijk
4. Until
5. Samenwonen