PDF-versie voor persoonlijk gebruik

Recensie Agrippina

zaterdag 25 maart 2017Opera Antwerpen

Agrippina

Een waanzinnig straffe ‘Agrippina’ met fijn gevoel voor humor. Dat serveert Opera Vlaanderen opnieuw aan zijn toeschouwers. In het seizoen 2012-2013 stond deze productie al in Gent, nu was eindelijk Antwerpen aan de beurt om te smullen van deze soapopera. De Franse regisseuse Mariame Clément verplaatst de actie van ‘Agrippina’ naar de set van een soapserie uit de jaren ’80 (Dallas of Dynasty). De zangers mogen daardoor in relatief kleine decors spelen – eigen aan het medium televisie, op de buis ziet het er allemaal veel groter uit dan het is – die opgeduwd worden door de verschillende stage hands. Daarin maken de zangers vooral grote bewegingen en leggen ze de nadruk op gezichtsexpressie en pose. Van operazangers wordt vaak gezegd dat het niet al te beste acteurs zijn. Van soapacteurs wordt overigens net hetzelfde gezegd dat ze over minder kwaliteiten zouden beschikken dan ‘échte’ acteurs. Maar wat slaagt deze cast erin om die vooroordelen even in de kast te smijten. Ook dat andere cliché, dat de intrige in een opera niet vooruit zou gaan, wordt hier vakkundig van tafel geveegd. Op vier uur en een half zien we Händel een verhaal brengen waar de gemiddelde soapserie minstens een half seizoen over zou doen terwijl deze opera uit 1709 dateert.

De Zweedse mezzosopraan Ann Hallenberg is ronduit grandioos in de manier waarop ze als intrigante zich door de soms hachelijke situaties van haar personage Agrippina moet zien te wentelen. Zij wil immers dat Nerone de nieuwe keizer van Rome wordt en de opvolger van haar man Claudio (de Hongaarse bas Bálint Szabó in zijn roldebuut). De Kroatische mezzosopraan Renata Pokupić die we eerder in ‘Le Nozze di Figaro’ de rol van Cherubino zagen spelen, weet ook hier als Nerone in een mannenrol te overtuigen.  Wanneer het gerucht de ronde doet dat Claudio omgekomen is,  zet Agrippina alle zeilen bij. Agrippina verleidt achtereenvolgens Pallas (die in zijn onderbroek mag masturberen en vervolgens een tissue aangeboden krijgt door Hallenberg) en vervolgens Narcissus (die kennelijk erectieproblemen ondervindt, eigen aan narcisme wellicht).

Maar Claudio blijkt helemaal niet dood. Integendeel, hij werd gered door de generaal Ottone. Als blijk van dank, biedt Claudio hem dan ook de keizerstroon aan. En dan is er nog Poppea waar drie mannen op verliefd zijn: Ottone, Claudio én Nerone. Op Ottone is ze zelf verliefd. Claudio is de keizer. Zijn liefde brengt heel wat voordelen mee: bloemen en parels onder andere. En Nerone die houdt ze aan het lijntje, als een back up plan. Ze test zijn trouw terwijl ze zelf die regels met de voeten treedt. Agrippina gaat dus enerzijds over macht, de aanduiding van een nieuwe keizer maar ook over trouw en ontrouw, passie en jaloezie. Net dat zijn ook basisingrediënten voor soapseries. Vandaar ook dat deze regie van begin tot einde als gegoten zit.

Clément refereert stevig naar dit genre. De opera wordt namelijk van videobeelden voorzien in de generiek en op het einde is er een aftiteling waarbij de acteurs het script in handen geduwd krijgen voor een volgende aflevering (die voor zowat alle hoofdpersonages uit zal draaien op een exit als gevolg van moord of zelfmoord), een drankje om te klinken op het einde van de draaidag én een envelop. Verder zijn er de decors die verwijzen naar de jaren ’80 met een lift (omboord door witte marmer), het bad in roze marmer met gouden kraan en metershoog badschuim (op en top jaren ’80, zie ook de reclamefilms voor badproducten uit die tijd) waar Claudio in baadt, het restaurant van de golfclub met de iconische foto van Walter Iooss Jr. aan de muur. Die toont Björn Borg die op de knieën ging in 1980 wanneer ie voor de vijfde keer de finale van Wimbledon won. Dat was na een heroïsche strijd tegen John McEnroe die na vijf sets de duimen moest leggen. Verder is er de halve auto die opgereden wordt en waar we Nerone op het bruine leder enkele telefoontjes in zien doen terwijl de schermen tonen dat ie het advies van zijn moeder goed heeft opgevolgd: namelijk armen cheques van 1 miljoen dollar aanreiken om zo in goede aarde te vallen bij de brede bevolking.       

Szabó zien we als Claudio de hand aan de deurlijst houden wanneer hij Poppea bezoekt, typisch posegedrag dat eigen is aan de beeldvoering van Dallas en Dynasty destijds. Ook de geest van J.R. uit Dallas is alomtegenwoordig: de sigaar, de cowboyhoed ook. De mimiek van Hallenberg is nog het grappigst van al, al bij de start van de opera in haar kantoor wanneer ze de twee heren een na een ontvangt. Of wanneer ze Nerone met een debardeur ziet wat haar absoluut niet bevalt. Dan zien we in haar handgebaren en mimiek dat ze daar het hare van denkt. Agrippina is hier dus een dominante vrouw, ook als gezinshoofd. Tegenover Poppea veinst ze even vriendschap om ervoor te zorgen dat Claudio op zijn stappen terugkomt in het benoemen van Ottone als opvolger. Dan haalt ze even heel kort hoog uit op het moment dat Poppea een jurk uit de kast haalt die opnieuw niet naar de wens is van Agrippina. Ook dat is gewoon een hilarisch moment op het einde van het eerste bedrijf.

De regisseuse blijkt over een zeer goed gevoel voor humor te beschikken want wanneer we Poppea voor het eerst zien op het toneel, krijgt die een ruiker bloemen. Vervolgens nog een. En nog een. De humor zit ‘m daar in de herhaling en het feit dat er te weinig plek is op den duur voor al die attenties. De Russische sopraan Dilyara Idrisova zet een uitstekend debuut neer in Opera Vlaanderen in de rol van Poppea. Situatiehumor mag ze tonen wanneer ze als Poppea zowel Ottone als Nerone in haar kast duwt omdat Claudio op een bepaald moment op komst is. Een van de absolute hoogtepunten op vocaal vlak voor haar is ongetwijfeld de aria ‘Se giunge un dispetto’ op het einde van het eerste bedrijf waar ze haar lyrische en vooral vibrato kwaliteiten ruimschoots tentoon mag spreiden.  Hallenberg mag dan weer een erg sterk slot van het tweede bedrijf voor haar rekening nemen in de aria ‘Ogni vento’. Beide dames mogen voorts verleiden in hun benen- en voetenspel.

De Engelse contratenor Tim Mead krijgt van zijn kant een erg grappige scène als Ottone in het tweede bedrijf. Wanneer die net afgewezen is door Poppea omdat volgens haar zijn liefste de troon is, niet zijzelf, bezingt ie zijn weemoed in het restaurant van de golfclub. Hij zit er op den duur alleen ’s nachts met zijn weegeklaag terwijl de ober naar zijn klok kijkt en hem buiten wil werken. Op dat moment gaat Ottone over van zijn recitatief nr.26 dat eindigt met ‘Is er een groter leed dan het mijne?’ in de aria nr. 27 ‘Jullie die mijn weeklacht aanhoren, deel mijn smart.’ Op dat moment wordt hij net aangespoord om de zaak te verlaten. Veel grappiger dan dat, kan je het niet bedenken. Maar ook pijnlijk voor het personage én o zo typerend voor onze maatschappij waar weinig begrip is voor andermans leed. Mead overtuigt vocaal terwijl dit zijn roldebuut is.

Het publiek genoot overduidelijk van deze smakelijke soapopera en gaf deze productie een welverdiende staande ovatie. Stefano Montanari die het orkest leidt, speelt zelf de eerste viool, terwijl blokfluiten, fagot, hobo, trompet, pauk, continuo cello, teorbe, klavecimbel, en strijkers het libretto van een erg opgewekte dan weer plechtstatige (trompetten) of weemoedige (eerste viool en andere strijkers) volle en warme klank voorzien. Naast de cast werd terecht de crew ook op het podium in de spotlights gezet. De stage hands hebben dan ook hun handen meer dan vol met het op en afrijden van de decors (vaak met zangers erop) tijdens decorwissels in deze voorstelling.

Wat een heerlijke ‘Agrippina’ zagen we in Opera Antwerpen. Een absolute aanrader, ook en niet in het minst voor wie niet vertrouwd is met het genre.  

< Bert Hertogs >

Agrippina speelt nog t.e.m. 4 april 2017 in Opera Antwerpen. Op dinsdag 28 maart 2017 is er een voorstelling met audiodescriptie. Er zijn nog enkele kaarten beschikbaar.


Do you like our reviews and pictures?
Feel free to support concertnews.be by sharing this page or giving a donation.
You make an independent website like ours possible. Thanks!







Geef steeds in je comment mee op welk artikel je reageert.
Please put in your comment to which article you are responding.

Tabs Concertnews.be

News
Soon
Reviews

More news

  • Podcast
  • Facebook
  • Twitter