Recensie Ramkoers

De Nederlandse muziektheatergroep BOT brengt met ‘Ramkoers’ een knotsgekke voorstelling waar de draak gestoken wordt met optredens, muziek én showeffecten. Loods Antigoon waar het spektakel plaatsvindt werkt weliswaar voor én tegen de show. De locatie is omwille van zijn industrieel karakter, het is een gebouw van de douane geweest, ideaal voor het gezelschap. Maar niet voor de bezoekers. De akoestiek is namelijk erg slecht waardoor de zang nauwelijks verstaanbaar is. Daardoor gaat er helaas te veel verloren.

Vincent de Rooij nam de regie voor zijn rekening van Ramkoers. Op het toneel zien we Job van Gorkum, Tomas Postema, Doan Hendriks en Geert Jonkers. Starten doet de voorstelling die deels een installatie is, en ook wel refereert naar circus, met een bowlingbal die aan komt rollen. Een accordeon die zichzelf verplaatst laat repetitief dezelfde toon horen. Krantenpapier waait over het podium. Een regenpijp valt om. Een perfect gevormde O wordt als rookpluim de lucht in geblazen. En nog voor die verdwenen is, is de ander al ontstaan.

Een van de muzikanten wordt horizontaal opgereden op een traporgel waaruit twee akkoorden komen. Het klokkenspel van de lyra horen we daarna. Vervolgens worden ook de mechanische tuba die verdacht sterk dezelfde bewegingen lijkt uit te voeren als een ventilator en de drums eraan toegevoegd. Die laatste wordt ook mechanisch aangedreven via iets wat lijkt op onderdelen van een afgedankte pikdorser die een blauwe plastic ton bespeelt.

De theremin (elektronisch muziekinstrument waarbij je met je handen de toonhoogte tussen twee antennes laat variëren) en de zingende zaag passeren als gekende bizarre instrumenten de revue. Net als kinderspeelgoed waar muziek in zit overigens. Maar BOT gaat verder dan dat. Zo steken ze in Ramkoers ook de draak met de vibrato (zingen terwijl je stem vibreert) door een slazwierder tegen hun buik te houden, nemen ze een glissando en het stereo effect wel héél letterlijk door een muzikant met kleine tuba in een zinken badje van links naar rechts en terug over een stuk trussing te sjesen alsof ie op een rollercoaster zit, of pimpen ze een tuba om tot een trombone-tuba. Verder moeten ook acts als Bastille die percussief voor de dag komen eraan geloven wanneer ze zelf twee pauken tevoorschijn toveren of lopen er twee muzikanten van links naar rechts en terug om telkens een keer een cimbaal aan te tikken terwijl ze perfect op dezelfde plek zouden kunnen blijven staan. Finaal moeten ook Michael Flatley en co eraan geloven wanneer ze aan het tapdansen slaan … op hun klompen. Het zijn immers Nederlanders voor iets.

Een machine van 8 fietspompen laat het gezelschap fluiten. Maar het indrukwekkendst en meest circusachtige van al is wellicht de buffetpiano met pianist die rondtolt over de scène en terug terwijl hij het instrument bespeelt. Die repetitieve akkoorden gaan over in verschillende andere instrumenten waarop de percussie instrumenten het ritme uiteindelijk overnemen. De piano wordt hier dus getoond als ritmisch én melodisch instrument tegelijkertijd wat het ook is trouwens.

Geniaal is de kritiek die het gezelschap toont op de commerciële concertsector via een zelfgemaakte confettimachine waarbij de confetti nepdollars zijn die de lucht ingeblazen worden via een verkeerskegel. Het laatste woord is uiteindelijk voor de vallende cowbells. Vier mogen er een wedstrijdje om ter langste spelen spelen wanneer ze stapsgewijs naar beneden vallen. Een verwijzing naar de kermis is dat.

Maar uit de teksten kunnen we door de erg slechte akoestiek, en de glazen in de bar achter de tribune die opgeruimd worden, helaas bitter weinig opmaken. De meerstemmige samenzang in ‘Pak mijn hand. We gaan samen op reis. We zakken samen door het ijs.’ is weliswaar van uitstekend niveau, maar het is ook een van de weinige songs die we het best van al konden verstaan. De rest zijn slechts flarden die we verstonden zoals ‘Er is een tijd voor een allerlaatste dans in deze zaal.’ en op het einde ‘Er is een tijd voor het begin van het einde’ terwijl het geluid van een handsirene te horen is. Dat kan in de huidige context overigens geïnterpreteerd worden als kritiek op de recente oorlogsretoriek.

Ramkoers is dus een degelijke voorstelling. Alleen is het zo jammer dat de akoestiek wel erg slecht is in die Antwerpse loods.

< Bert Hertogs >

Ramkoers speelt nog t.e.m. 19 augustus 2017 op de Zomer van Antwerpen. Er zijn nog tickets beschikbaar voor enkele voorstellingen. De voorstelling is geschikt voor iedereen vanaf 6 jaar. Oordopjes zijn bij momenten geen overbodige luxe door het zeer percussieve karakter en zijn verkrijgbaar aan de kassa.