PDF-versie voor persoonlijk gebruik

Recensie Daar gaan we weer ★★★★1/2

woensdag 30 mei 2018Zuiderpershuis Antwerpen

Daar

Met ‘Daar gaan we weer’ toont het Vlaams-Nederlandse theatercollectief Wunderbaum aan de hand van een scherpe tekst van Annelies Verbeke op hilarische wijze hoe racisme, vooroordelen, en seksisme in de hoofden van iedereen sluipt. Ook in die van veertigers die voor een linkse ruimdenkende progressieve liberale organisatie werken. Een crisissfeertje heerst er onder de drie protagonisten Inge (Wine Dierickx), Ton (Matijs Jansen) en Lesley (Maartje Remmers met héérlijke mimiek, zo doet ze haar hoofd naar voor en achter in korte bewegingen wanneer ze niet uit haar woorden komt om toch maar cool te blijven wezen). De recentste cover van hun magazine wordt namelijk als racistisch bestempeld door de buitenwereld. Er is een naakte zwarte vrouw met haar kont naar het publiek gericht op te zien terwijl ze een boek leest. Tot overmaat van ramp staat een extreemrechtse organisatie wel achter de cover, blijkt uit een Tweet. Kortom: ze dragen een mensbeeld uit waar ze als collectief niet voor (zouden mogen) staan hoewel het collectief zelf niet al te veel diversiteit te bieden heeft.

Een perstekst moet geschreven en een persconferentie voorbereid die de volgende dag zal plaatsvinden, waarbij het trio tegenover collega’s van andere media door het stof zal moeten gaan. De gemoederen verhitten tussen de drie wanneer ze zowel hun privéleven als professioneel leven in de strijd gooien. Uiteindelijk mondt dat alles uit in héérlijke escalatie waarbij zelfs Inge die de ganse tijd op eieren loopt om toch maar zo politiek correct mogelijke uitspraken te doen, zich wel erg negatief en eenzijdig uit ten opzichte van een bepaalde cultuur en zien we de drie finaal afglijden naar wel erg dierlijk gedrag. Inge die met Moussa, een Malinees, een relatie heeft en aanvankelijk beweert erg tolerant te zijn, blijkt dat uiteindelijk niet (voor iedereen).

Wat ‘Daar gaan we weer’ al van bij de start leuk maakt, is het feit dat Wunderbaum alleen al in de rolverdeling koos om de kaart van de stereotypen te trekken. Ton is op fysiek vlak de sterkere man maar op emotioneel vlak is dat wat anders. Inge is geëngageerd, haalt meteen de paraplu boven wanneer ze stelt dat zij niet echt voorstander was van de cover maar niet gehoord werd tijdens de vergadering. Maar, ze gaf niet mee dat haar nieuwe vriend, de Malinees Moussa ook niet te vinden was voor de tekening. Dat maakt wel een verschil voor de anderen. Ze is de ex van Ton en heeft het nog steeds moeilijk dat hij haar jaren geleden liet zitten. En dan is er nog Lesley – ‘pumpkin’ genoemd door Bill van het hoofdkantoor in de VS. Zij is de tekenaarster, géén illustratrice voor alle duidelijkheid, van de cover. Lesley heeft het allemaal niet zo bedoeld. De hele kwestie neemt ze erg persoonlijk op zich. Overemotioneel (al dan niet omdat ze zwanger is) reageert ze. Remmers mag vooral ook een domme blonde Lesley neerzetten die hard moest werken om uit haar tokkie-milieu op te klimmen tot de functie die ze nu bekleedt. ‘Ik wilde gewoon een ode aan de zwarte vrouw tekenen!’ en ‘Ik heb die tekening niet zo bedoeld. Ik vind het zo erg dat ik iemand heb pijn gedaan zonder dat ik het besefte!’ zegt Remmers als Lesley waarop ze begint te snikken en met een bibberend handje voor haar mond stelt: ‘Ik ben geen racist. Ik verdien zo’n beschuldigingen echt niet.’

Zowat alle mogelijke tegenstellingen komen in ‘Daar gaan we weer’ aan bod, tussen blank (of moeten we wit zeggen?) en zwart, klasseverschillen (Inge versus Lesley), man versus vrouw (Ton tegenover Inge en Lesley) of slim versus dom (Ton en Inge versus Lesley). Openen doet Wunderbaum met de stelling dat een vrouw die leest geëmancipeerd is. Of dat althans een niet normaal gegeven is. De drie staan in een cirkel van wat een circus zou kunnen zijn. Een bloemlezing aan opmerkelijke quotes die de revue passeren:

Over rijk versus arm en jaloezie:

‘Ik zie je kijken wanneer ik alweer een nieuw paar schoenen aanheb.’ (Inge tegen Lesley).

Over andere culturen en vooroordelen:

‘Waarom zeggen we wit in plaats van blank? Omdat de huidskleur van zwarten niet echt zwart is.’
‘Is hij zwart? Heeft ie papieren?’ (Ton tegen Inge over haar nieuwe vriend Moussa)

‘Als blanke man word je als dader gezien. Wij worden ontmenselijkt. Er zijn heus wel uitgebuite witte mannen en eenzame witte mannen. Of die ze helemaal leegzuigen. Ja, verdomme!’ (Ton) waarop Lesley laconiek reageert ‘Laten we een minuut stilte houden voor de witte man.’ 

Daarna krijgen we te horen dat ie het hoederecht over zijn kinderen niet kreeg en het zich beklaagt geïnvesteerd te hebben in zijn ex waarvan hij het geld niet terug zal zien bij gebrek aan bewijs. Kortom: hij is een hak gezet door zijn ex, een uitdrukking die Lesley letterlijk neemt door naar de eerdere schoenendiscussie tussen haar en Inge te verwijzen. Niet veel later troost ze hem en knuffelen ze langdurig. Hij geeft aan dat hij net een nieuwe vriendin heeft, om misverstanden de wereld uit te helpen en haar geen fout signaal te geven. Dat vat Lesley niet goed op: ‘Ik bied me helemaal niet aan!’ klinkt het fel waarbij ze zich in zekere zin tegenspreekt. 

De vrouwen werpen op dat witte mannen oververtegenwoordigd zijn in leidinggevende functies en Inge pleit dan ook voor quota wat Ton van tafel veegt door te stellen dat er dan zwarte dwergen aan het werk gezet zouden moeten worden. Inge vat goed zijn visie samen: ‘Jij denkt dat quota mensen met minder kwaliteiten aantrekt.’ Het toppunt is dat de drie vinden dat Rachid en Annabelle (die geen babysit kon regelen) ook moesten deelnemen aan de crisisvergadering terwijl die gewoon niet of nauwelijks betrokken zijn bij het magazine. Rachid heeft tijdens een call maar al te goed door dat ie hun hachje zou moeten redden, en wenst – terecht – niet opgevoerd te worden op de persconferentie om de kastanjes voor hen uit het vuur te halen.

Verder laat ‘Daar gaan we weer’ onder andere ‘Het fundamentele verschil tussen mensen is of ze met bestek of met hun handen eten.’ vallen en ‘Een neger betekent zwarte. Dat is een neutraal woord.’ (Ton) waarop Inge repliceert: ‘Het gaat over hoe het ervaren wordt. Woorden en betekenissen evolueren.’ waarop zij dan weer ‘Rappers gebruiken ook het woord ‘nigger/nigga’’ te horen krijgt als antwoord. Vervolgens krijgt Inge de vraag wat je dan moet zeggen. Zij antwoordt met het hilarische ‘Mensen van kleur.’

Neergaan van het lachen, doen we – we komen nauwelijks bij – wanneer Remmers als Lesley stelt: ‘Ik denk dat kono. Kolo. Euh. Ko. (krijgt het woord niet uitgesproken n.v.d.r.) kolonisatie te maken had met het weer. Als je zo lang op een boot zit, dan word je gewoon chagrijnig. Dan kom je aan land en roep je en nu ga je godverdomme naar me luisteren!’

Ton komt dan weer met een niet al te realistische gedachte op de proppen: ‘Ik stel voor dat we blanco covers maken of dat blanken collectief zelfmoord plegen.’ of de wat simplistische redenering die deels wel spijkers met koppen slaat: ‘Als een bruine die cover getekend had, was er geen probleem.’ wat omgekeerd racisme is. Lesley van haar kant draagt ook op den duur niet veel meer bij tot het geheel wanneer het wanhopig en wat over the top: ‘Het komt nooit meer goed met de wereld.’ klinkt.

Over het hoofddoekendebat (Ton en Lesley versus Inge):
Ton begrijpt niet dat Inge voor een product uit een zeer patriarchaal denkkader kan zijn. Een resultaat van wat een soort indoctrinatie kan zijn. Lesley stelt dan weer dat ze ooit een ex bespiedde op een feestje en verkleed was als spook. ‘Dat het verstikkend is onder zo’n laken!’ weet ze, net nadat ze een tafereel op een boot die op de Bosporus voer, beschrijft. Daar zag ze een vrouw in boerka chips ‘door die mondzuiger’ eten terwijl haar man in shorts naast haar zat.

Mannen versus vrouwen, blijft een heerlijk en dankbaar onderwerp om te behandelen. Bij ‘Daar gaan we weer’ levert het onder andere volgende pareltjes op. Zo zegt Inge ‘Als ik het over mijn intuïtie heb, ben ik hysterisch.’ terwijl Ton ‘Als ik emotioneel ben, ben ik labiel.’ laat optekenen naast de klassieker ‘Is het die tijd van de maand?’ Hij stelt ook vast dat Inge constant een belerend toontje hanteert: ‘Mocht jij een man zijn. Ze zouden dat mansplaining noemen.’ Niet veel later stelt Lesley ‘Het is gewoon kut om als vrouw op de wereld te komen. Ik heb nog nooit extra applaus gekregen.’ (terwijl Remmers dat wel verdient. Ze schittert gewoon in deze voorstelling n.v.d.r.) om vervolgens Tons uiterlijk te bekritiseren: ‘Je hebt geen t shirt aan man! Het ziet er niet uit! Je hebt haar op je rug!’ terwijl ze zelf even eerder ‘vuile Brabantse bimbo’ naar haar hoofd geslingerd kreeg. 

Slim versus dom speelt Wunderbaum in ‘Daar gaan we weer’ onder andere uit met quotes als: ‘Je moet Lesley wat ontzien. Wees niet te direct met haar als het om kennis gaat.’ (Inge tegen Ton) en ‘Als jij schrijft: het zal mooi worden: Ik moet naar de babysit!’ waarbij Inge Lesley openlijk belachelijk maakt als het gaat over wie de perstekst zal schrijven. Ook minimaliseren van het probleem komt uiteindelijk aan bod. Zo horen we ‘Feitelijk is er niet veel aan de hand.’, wordt er een heerlijk spelletje Nederland-België gespeeld in: ‘Wat ben jij toch mondig voor een Belg!’ (Ton tegen Inge.) Wine die de rol van Inge speelt is de enige Belgische op het toneel namelijk.

Maar de voorstelling kaart ook aan hoe de artistieke sector een visie probeert op te dringen. Zo horen we Lesley vertellen dat ze op de Academie hyperrealistische tekeningen maakte maar haar proffen al snel haar in de richting wilden krijgen van poep in een beer stoppen, of een vagina met bloed schilderen,… 

In ‘Daar gaan we weer’ zet Wunderbaum drie snobs – want dat zijn de personages uiteindelijk – heerlijk neer wanneer ze kaas en een goede fles wijn opentrekken. Die delen ze ook met enkelingen uit het publiek. Een toeschouwer mag laten weten wat ie er eerlijk van vindt wat een al even magistraal ‘Hij mocht misschien een beetje frisser zijn’ opleverde. Maar aan de andere kant moet de voorstelling door dat mini-breakje wel terug op ritme komen terwijl het net daarvoor even knalde.

Uiteindelijk draait alles om (on)gelijkheid in deze bij momenten heerlijk hilarische voorstelling. Centraal staan meerdere-mindere relaties die er – hoe je het ook draait of keert – altijd zullen zijn (bv. op het werk waarbij een baas bepaalt wat jij gaat doen, of in een prof-leerling relatie, ...). Zaak is in hoeverre je die rol al dan niet aanvaardt en je daarmee kan (leren) leven. 

< Bert Hertogs >

‘Daar gaan we weer’ speelt dankzij de Monty nog t.e.m. 2 juni 2018 in het Zuiderpershuis te Antwerpen. Die voorstellingenreeks is volledig uitverkocht. Op 1 en 2 september 2018 is de voorstelling te zien in de Rode Zaal van deSingel in het kader van het Theaterfestival. Daarvoor zijn nog wel enkele kaartjes beschikbaar.


Do you like our reviews and pictures?
Feel free to support concertnews.be by sharing this page or giving a donation.
You make an independent website like ours possible. Thanks!







Geef steeds in je comment mee op welk artikel je reageert.
Please put in your comment to which article you are responding.

Tabs Concertnews.be

News
Soon
Reviews

More news

  • Podcast
  • Facebook
  • Twitter