Recensie Truth or Dare ★★★1/2

Kapotte mensen, drie modellen (Delphine Bafort, Anne-Laure Vandeputte en Kim Peers) en een priester (Rémy Jacobs). Die staan centraal in de voorstelling Truth or Dare, Britney or Goofy, Nacht und Nebel, Jesus Christ or Superstar naar een concept en in een regie van Lies Pauwels. Sterk vinden we de rechttoe-rechtaan stijl die de maakster consequent hanteert. Een no nonsense voorstelling levert ze af, die vervreemding, onvolmaaktheid, fysiek en psychisch lijden, toont zoals het is zonder de zaken te verbloemen, laat staan valse hoop op beterschap te gaan orakelen. Hyperrealistisch dus. Maar, ook wat aan de lange kant. Er mocht met gemak wat ons betreft een kwartier tot een half uur af zodat het geheel nog scherper, snijdender zou binnen komen.

Als openingsbackdrop kiest Pauwels voor een reproductie van de School van Athene van Rafaël. Een werk dat focust op de geestelijke arbeid die de mens verricht. In zijn zoektocht naar de waarheid leest, studeert en discussieert ie. Groot contrast dus tussen de backdrop die harmonie en evenwicht uitademt en datgene wat we op de bühne te zien krijgen wanneer een actrice het over de pillen heeft die ze slikt om in balans te blijven bijvoorbeeld en niet veel later… omvalt.  ‘Wat drijft jongeren tot zelfmoord?’ vraagt Truth or Dare, Britney or Goofy, Nacht und Nebel, Jesus Christ or Superstar zich al vroeg in de voorstelling af. Verhalen van jongeren die melden dat ze ontvoerd werden door aliens die experimenten op hen deden, onder andere in hen sneden om te testen hoeveel pijn ze aankunnen fysiek en psychisch, of die ervoor zorgden dat de goede herinneringen uit hun brein verdwenen en enkel de slechte zich constant opnieuw aanbieden, passeren tot twee keer toe. Het levert een grappig, licht relativerend ‘Er zijn veel ontvoeringen de laatste tijd’ op.

Maatschappijkritiek levert Truth or Dare, Britney or Goofy, Nacht und Nebel, Jesus Christ or Superstar op de fake happy shiny people attitude die rechtstreeks overgewaaid komt uit de VS. ‘I feel amazing!’ klinkt het terwijl niet veel later Banksy’s Dismaland geëerd wordt via een blond meisje dat in Minnie Mouseplunje (een wit gescheurd en besmeurd jurkje met de print van de bekende muis op) op het podium dartelt, of met haar rode met witte bollen Minnie Mousejurkje een hoop gele smiley-ballonnen in de hand houdt terwijl een ander er eentje vastheeft die wel erg futloos er bij hangt. De extremen komen zo erg goed in beeld: die van de rotverwende kleurrijke ‘happiness’ vs. eenzame en donkere mistroostige gevoelens.

Vlijmscherp, als een grote aanklacht komt ‘We shall overcome’ dan ook binnen wanneer een actrice met akoestische gitaar de song meezingt en de rest van de groep haar later vervoegt. Ook de omgeving met al zijn goede bedoelingen en holle ‘tips’ om hen moed in te spreken, moeten er – terecht – aan geloven. ‘Probeer vooruit te kijken. Dit zou je kunnen helpen. Denk positief. En als je nu eens beter je best zou doen? Probeer dat eens. Zet door. Laat het over je heen komen. Je bent echt sterker dan je denkt. Geloof in jezelf. Je hebt veel potentieel.’ zijn maar enkele van die clichématige dooddoeners die jongeren die zich niet goed in hun vel voelen écht niet gaat helpen.

Een klassiek kinderspelletje als ‘Ik ga op reis en ik neem mee...’ levert bij hen niet de voorspelbare producten op. In het lijstje dat passeert, zit onder andere angst, depressie, verlegenheid, vergeetachtigheid, impulsiviteit, een kapot glas, een mes, en zelfmoordneiging. In dat van de priester zit bisschop Vangheluwe en andere geestelijken die beticht worden van kindermisbruik.  Ofwel: hoe iedereen zijn kruis draagt, en geestelijken ineens afgestraft worden als groep voor de excessen die enkelingen uitvoerden.  En in de mode-industrie wordt de lat zo hoog gelegd dat (drug)misbruik om de hoek loert, ook wanneer je zo opgehemeld wordt dat je ‘I’m on the cover. I’m a star. I’m iconic.’-gewijs ook dreigt te vervreemden van de maatschappij. Dat brengt Pauwels overigens ook bij science fiction, een kaart die ze vooral op het einde visueel trekt.

‘Rape me’ van Nirvana, ‘Help’ van The Beatles, ‘Killing me softly’ van The Fugees, ‘Party Girl’ van Michelle Gurevich, ‘Fodder In Her Wings’ van Nina Simone, ‘My way’ in de punkversie van Sid Vicious en een naar ons gevoel te vaak herhaald Lacrimosa van Mozart zijn onder andere opgenomen in deze Truth or Dare, Britney or Goofy, Nacht und Nebel, Jesus Christ or Superstar terwijl ook Kurt Cobain, Amy Winehouse, Goofy, Britney Spears en Michael Jackson visueel geëerd worden op de shirts van het gezelschap.

Als Lies Pauwels één ding bewees met Truth or Dare, Britney or Goofy, Nacht und Nebel, Jesus Christ or Superstar dan is het wel dat er een enorme schoonheid en kracht schuilgaat achter alles en iedereen dat kapot is. En dat net dat het geheim vormt van een karaktervolle in your face-voorstelling die datgene op je bord serveert dat compleet niet in de kraam past van onze (veramerikaniseerde) maatschappij waar het dwingende ‘gelukkig’ moeten zijn, ver af staat van minder kleurrijke gevoelens die ondertussen systematisch in de verdrukking geduwd worden. Gevoelens waar niets mis mee is voor alle duidelijkheid, maar net bij het leven horen. Deze geen plaats geven in je samenleving, de zaken niet bij naam durven noemen, dáár schuilt het echte probleem. De vraag stelt zich dan ook wie daar mee geholpen is…

< Bert Hertogs >

Concept en regie: Lies Pauwels
Spel: Delfine Bafort, Luna-Francine Benhelima, Niels Goetschalckx, Rémy Jacobs, Joséphine Mwasii, Kim Peers, Lena Peters, Maïa-Irène Tyck, Anne-Laure Vandeputte, Jeroen Van Staey, Taylor Verwerft
Jongerenbegeleiding: Machteld De Roover
Dramaturgie: Tom Rummens
Decor/concept: Chloe Lamford
Kostuums/concept: Johanna Trudzinski
Regieassistentie (stage): Silke Gunst
Productie en technische realisatie: hetpaleis
Productie en technische realisatie: Sontag
Coproductie: Unicorn Theatre - London
Coproductie: Tweetaktfestival Utrecht
Coproductie: Het Nationale Theater
Ontwikkeld in: Co-laBo