Recensie Will Tura Hoop doet leven ★★

Alle Studio Brussels en MNM’s ten spijt: met onze achtendertig lentes waren we de jongste kijker van de documentaire Will Tura Hoop doet leven in Kinepolis Antwerpen. Voor de avondvoorstelling was er maar 20 man afgezakt naar het bioscoopcomplex. Een groot succes kan je dat (voorlopig) bezwaarlijk noemen. In de zaal voornamelijk gepensioneerden, waarbij de vrouwen in de meerderheid waren. Fans die na het zien van de prent duidelijk ook wat ontgoocheld waren. ‘Niet menselijk genoeg’ was een terechte kritiek. Wij voegen daar graag ‘eenzijdig en beperkt’ aan toe.

Dit najaar worden we trouwens om de oren geslagen met films rond muziek(sterren). Whitney de documentaire over Houstons leven speelde nog maar net, nu is er de docu over het leven van Will Tura, straks gaat het piepjonge Bazart in première met hun verhaal, wat de band wat ons betreft nu al in pole position plaatst voor ‘De Grote Prijs inzake grootheidswaanzin van het huidige millennium’. Verder is er nog A star is born met Bradley Cooper en Lady Gaga en Bohemian Rhapsody rond Queen.

Will Tura Hoop doet leven in een regie van Dominique Deruddere toont vooral erg veel archiefmateriaal van de VRT. En daar wringt meteen het schoentje. Hoewel HLN bij de mediasponsors staat in de aftiteling wordt er met geen woord gerept over het belang van de commerciële media in Will Tura’s leven. We komen te weten dat in de jaren ’70 het door de crisis moeilijker was om vaak op te treden. Ook Tura werd niet gespaard die zijn live band moest reduceren van 8 naar 5 terwijl andere Vlaamse artiesten optraden/playbackten in discotheken om aan de bak te blijven. Tura kon live blijven optreden, ook toen de crisis toesloeg in de Vlaamse muziekindustrie. Het minste dat je dan verwacht in een documentaire is een eervolle vermelding voor VTM en Tien om te Zien die Vlaamse muziek (en Will Tura) opnieuw op de kaart heeft gezet. Niets van dat. Sorry beste Jan Delvaux (research) en Dominique Deruddere, dat is gewoon een grote schande. En wij vermoeden dat Jos Van Oosterwyck er het zijne van denkt.

Muzikaal trekt de docu bijna eenzijdig de symfonische kaart met fragmenten uit Tura in Symfonie I en IV. Daarnaast horen we Will Tura in het Sportpaleis ook ‘Eenzaam zonder jou’, zijn grootste hit, zingen op Night of the Proms. Zeker, bij de start van de documentaire horen we dat het steeds Wills droom was om met symfonisch orkest te kunnen optreden. Die concertreeksen ziet ie dan ook logischerwijze als een van zijn absolute hoogtepunten in zijn carrière. Maar die carrière is rijker en veelzijdiger dan dat. Muzikaal zit er dus enige coherentie in de documentaire, maar aan de andere kant kan je niet ontkennen dat Tura toch verschillende stijlen heeft aangeboord met als absolute uitschieter ‘Moa ven toh!’. Dat niet melden, ruikt ook weer naar een vorm van dementie.

Dat enkele fans het menselijke aspect missen in deze documentaire, komt wellicht omdat Sinterklaas (aka Jan Decleir) zijn stem verleent aan deze prent. Vreemd om hem de ik-vorm te horen gebruiken wanneer hij het verhaal van Will Tura vertelt. Het werkt gewoon niet waardoor het ganse concept eigenlijk als een pudding in elkaar zakt en net het tegenovergestelde bereikt dan gepland. De die hard Will Turafans gaan wellicht ook niet gek veel opsteken van deze documentaire. We horen dat Tura geboren is op 2 augustus 1940, tijdens de oorlog dus. Dat ie een extreme vorm van eczeem had, daardoor een abces op zijn rechteroor kreeg wat hem 70% permanente gehoorschade opleverde. Zijn eerste optredens dateren uit die periode dat ie als kind in het ziekenhuis lag. Toen maakte hij grapjes aan de bedden van andere kinderen als een echte entertainer. In 1945 verdronk hij bijna net als zijn moeder die achter hem in het water sprong maar niet kon zwemmen. Beiden werden gered door een man. Will kreeg als kind mond-op-mondbeademing en hartmassage. Als kind had ie twee linkerhanden en naar school gaan was niet zo zijn ding. Al snel wist ie, door een mondharmonica die hij op zolder terugvond dat ie muzikant wou worden. Net zoals zijn grootvader kon Will erg snel een melodietje oppikken en zelf spelen op het instrument. Daarnaast leerde hij ook drummen en ging hij naar de muziekacademie voor notenleer en piano.

Harry Cogge ontdekte Will en mag spelen met zijn orkest tot ie de baard in zijn keel kreeg op zijn veertiende en klonk als een verroeste deur. Op zijn zestiende schreef Tura ‘Het kan niet zijn’. Hoewel hij muziekmanager Jacques Kluger op zijn pad tegenkwam en een contract tekende, leverde dat niet meteen de successen op waarop gehoopt werd. De cover ‘Bye bye love’ en andere singles werden geen succes. Kluger had nochtans Toots Thielemans, Bobbejaan Schoepen en Jacques Brel getekend en veel ervaring. Ook Tura’s filmcarrière flopte. Voor ‘Gejaagd door de nacht’ moest hij zelf de stunts doen. Het plan was dat Tura als de Vlaamse James Dean zou gelanceerd worden. De film kwam er nooit omdat op een dag al het geld er al doorgejaagd was… Wills vader had graag gehad dat zijn zoon filmacteur was geworden. Wills moeder was steeds het klankbord van de zanger. Na een optreden mocht hij haar altijd contacteren en verslag uitbrengen hoe het optreden geweest was. 

Tura’s eerste compositie op piano heet ‘Tender Passion’ dat internationaal uitgebracht wordt door Caterina Valente en Betty Curtis onder de titel ‘Nessuno Mai’. In 1962 is Will Tura in Cannes. Daar neuriet hij een melodietje en wordt ie aangeraden om het op te schrijven. Achteloos doet hij dat op een bierviltje en stopt het in zijn koffer. Bij het inzingen van ‘Eenzaam zonder jou’ blijkt nog maar eens dat de stem, de identiteit van Will Tura tot dan nog niet voldoende bepaald is. Tura wil het hoog zingen als Paul Anka. Kluger vindt dat ie te veel schreeuwt op die manier. Uiteindelijk zal de man met roots in Veurne zijn stemtimbre vinden in het lijzige van Nat King Cole. Van januari 1963 tot juni dat jaar staat het nummer op 1 in de Vlaamse hitparade.

De aanvragen voor optredens blijven binnenstromen (zelfs zonder hits werkte Will Tura er al veel af). Kluger sterft op 51-jarige leeftijd aan ALS. In 1971 wordt Will Tura ereburger van Veurne. Drie jaar kan ie zijn relatie met Jenny uit de media houden tot ie huwt. ‘Verboden dromen’ was meteen een signaal naar de vrouwelijke fans die hun dromen mochten opbergen om ooit een relatie met hun idool aan te kunnen knopen. Tura heeft overigens altijd heel wat tijd besteed aan zijn fans na optredens, maar nooit ging ie volgens deze documentaire in op avances of familiair gedoe. ‘Zij gelooft in mij’ draagt ie aan Jenny op.

Broer Staf wordt zijn manager, klank- en lichtman en zal ervoor zorgen dat Will Tura na een tijd in een donkere zaal zal optreden met de volgspot op hem gericht (wat op dat moment nieuw was). Verder wordt de vriendschap met Gilbert Bécaud belicht die maar niet kon snappen dat Will Tura geen carrière kon maken in Wallonië terwijl Bécaud ook in Duitsland optreedt waar men een andere moedertaal dan het Frans heeft, passeren de Rode Duivels in 1982 even langs met de succesvolle single ‘De Rode Duivels gaan naar Spanje’ alsook ‘The Jordanaires’, de Amerikaanse zanggroep die de backings van Elvis Presley verzorgde. Will Tura nam er onder andere ‘In the ghetto’ mee op. Andere hitsongs zoals ‘Hoop doet leven’ en ‘Mooi ’t leven is mooi’ hebben een autobiografische touch. ‘Hoop doet leven’ schreef ie voor zijn overleden broer Jean-Marie die aan MS bezweek. Jean-Marie was drummer, vandaar ook de stevige aanwezigheid van elektrische gitaren en drums in de song. ‘Mooi ’t leven is mooi’ verwijst tekstueel (Daniël Vangarde /Nelly Byl) naar het auto ongeval dat Will Tura had eind jaren ’80 en hem een verbrijzelde knieschijf opleverde. ‘Alleen gaan’ (My way) draagt Tura dan weer op aan zijn broer Staf die hij in 1998 verliest. Andere vermeldingen zijn Turalura waar rockers Wills repertoire coverden en uiteraard mag ook de audiëntie (1988) met koning Boudewijn en diens begrafenis in 1993 niet ontbreken. Tura zingt live ‘Hoop doet leven’ en ‘Ik mis je zo’ tijdens de begrafenisplechtigheid.

1998 is het jaar waar deze documentaire stopt. Twintig jaar geleden dus. Op zijn minst kan je dat vreemd vinden voor een zangcarrière die 60 jaar overspant. De documentaire voelt zo wel erg onvolledig aan…

Conclusie: Will Tura Hoop doet leven heeft bitter weinig toegevoegde waarde op het grote scherm en de fans zullen nauwelijks wat bijleren. De documentaire hoort eerder als een extraatje, een bonus van een live dvd uitgegeven te worden. Niet als een op zichzelf staand product.

< Bert Hertogs >