Recensie The Nutcracker ★★★1/2

Met The Nutcracker and the Four Realms levert Disney alweer een betoverende en degelijke live-action film af die perfect past bij de eindejaarsfeesten. De avontuurlijke fantasy-prent die geregisseerd werd door Lasse Hallström en Joe Johnston is gebaseerd op ‘The Nutcracker and the Mouse King’ van E.T.A. Hoffmann en vertelt het verhaal van Clara (een betoverende Mackenzie Foy) die haar mama heeft verloren. Op kerstavond krijgt ze een cadeau van haar vader (Matthew Macfadyen). Het is een ei. Maar wat erin zit, weet ze niet. Daarvoor heeft ze een speciale sleutel nodig. Ze merkt al snel dat er een logo, een D op dat ei staat. Dat brengt haar bij Drosselmeyer die een bal organiseert voor kerst en cadeautjes uitdeelt. Ze vraagt hem of ze kan helpen met die sleutel. Haar cadeau zal ze vinden door een koord te volgen waardoor ze in een ander universum komt waar de tijd sneller gaat dan de onze. De koord leidt haar naar een magische boom waar de speciale sleutel hangt. Alleen is een muis haar te snel af, en moet ze de achtervolging inzetten.

De muis steekt de bevroren rivier over. Maar het ijs is duidelijk nog niet sterk genoeg om een mens te dragen. Dus zit er niets anders op dan de brug over te steken. Maar de notenkraker weigert haar dat tot hij beseft dat zij de prinses is en haar bevelen moet uitvoeren. Clara zal het opnemen tegen Mother Ginger (Helen Mirren) omdat die volgens de hoofden van de drie andere rijken, het Land of Snowflakes, het Land of Flowers, en het Land of Sweets uit is op oorlog. Niets is minder waar echter want het is de ogenschijnlijk lieve suikerspinfee (Keira Knightley) die de uitvinding van Clara’s moeder, dat levenloos materiaal kan omzetten in levend of omgekeerd, misbruikt en zo een legertje tinnen soldaten op de been brengt om het vierde rijk (een vervallen amusementspark) van Mother Ginger aan te vallen. Slagen Clara en de notenkraker erin om deze nachtmerrie – de suikerspinfee kickt blijkbaar op discipline, gehoorzame soldaten die gedwee haar instructies volgen, en houdt ervan dat die mannen vanbinnen hol zijn – te stoppen?

Disney weet met The Nutcracker and the Four Realms dezelfde tederheid en humor van Ratatouille te integreren maar dan via een muis die alle harten moeiteloos verovert. In het begin wordt die als intrigant, als slechterik afgeschilderd, na verloop van tijd wordt het een bondgenoot. Hij is het die zijn spierballen zal rollen, net als Clara zal wijzen naar de notenkraker wanneer ze hem beveelt (hier hanteert Disney herhaling als humoristisch element via de muis) of zal het dier crowdsurfen over de andere soortgenoten. Het slot, waarbij het gezin eindelijk het verlies van de moeder en echtgenote een plaats heeft kunnen geven, doet moeiteloos kijkers snotteren. Net als het walsje tussen vader en dochter.

Met The Nutcracker and the Four Realms geeft Disney mee dat niets altijd is wat het lijkt, en je je moet hoeden voor voorgewende vriendelijkheid. Daarnaast stelt Disney dat de oplossing (vaak) bij jezelf ligt en wakkert het de zelfzekerheid (‘Alles wat je nodig hebt zit in je.’) van het vrouwelijke hoofdpersonage Clara Stahlbaum aan. Uiteraard wordt er ook verwezen naar het beroemde ballet van Petipa, hedendaagse dans, en wals, maar Disney is daar al met al eerder zuinig mee. Fragmenten uit Tsjaikovski’s overbekende werk mogen uiteraard ook niet ontbreken. James Newton Howard gebruikt ze dan ook in zijn score die verder ook ‘Fall on Me’ van Andrea Bocelli en diens zoon Matteo integreert tijdens de aftiteling.

Wij zagen The Nutcracker and the Four Realms in 4DX en vinden de effects eerder (op een paar spetters, en wat vliegen na bij de start over de straten van het Londen dat aan Dickens doet denken) aan de beperkte kant. In 3D komt het kasteel met zijn watervallen, dan weer wel helemaal tot zijn recht.

< Bert Hertogs >