Recensie Sir ★★★★

De onmogelijke liefde is vaak het onderwerp van boeken, toneelstukken en films heel eenvoudig omdat het publiek daar nu eenmaal van smult én omdat het herkenbaar is. SIR van Rohena Gera gaat ook over onmogelijke liefde. Ashwin (Vivek Gomber) ziet zijn huwelijk last minute geannuleerd worden. Hij komt uit een rijke familie, en komt terug van Amerika waar hij als schrijver en journalist aan de slag was naar Bombay om daar binnen het bouwbedrijf van zijn familie aan de slag te gaan en ontwerpen van architecten te controleren. Hij heeft een huishoudster, de jonge weduwe Ratna (Tillotama Shome), die haar man verloor enkele maanden na het huwelijk. Hij geeft haar – beïnvloed door de Amerikaanse cultuur en het begrip independent women – steeds meer vrijheid en wil haar als gelijke beschouwen. Maar zij weigert om hem Ashwin te noemen. Plichtsbewust houdt ze het op Sir. Tot hij verliefd op haar wordt en haar op een avond kust. Daarbij vraagt ze hem om die avond te vergeten omdat het ervoor kan zorgen dat ze uit haar familie verstoten zou kunnen worden. Zij voelt echter ook iets voor hem zodat deze prent op een knappe manier de broze grens toont tussen een uiting van liefde en grensoverschrijdend gedrag.

Ratna heeft namelijk een droom: ze wil fashion designer al haar ganse leven worden. Ashwin zal haar daarin steunen. ‘Het is wel een harde wereld’ weet hij waarop zij antwoordt: ‘Te hard voor iemand als ik?’ wat haar wilskracht en moed vooral toont. Ze is kortom een sterke vrouw. Ze mag dan ook van haar werkgever tussen twee en vier gaan helpen bij een kleermaker. Maar na een maand houdt ze het voor bekeken omdat ze alleen maar last minute stof mag gaan kopen of het atelier kuisen. Het ziet er gewoon niet naar uit dat hij haar de stiel gratis zal leren. Ondertussen bezorgt Ratna haar zus Choti geld zodat die kan studeren, een diploma kan halen om zo een betere toekomst te hebben dan Ratna. Tot ze te horen krijgt dat haar zus twee maanden voor ze haar diploma zou krijgen uitgehuwelijkt wordt door haar ouders. Ashwin geeft haar een envelop met geld mee als cadeau. Zelf ontvangt ze van hem modemagazines om inspiratie op te doen en een naaimachine, een Singer nog wel, zodat ze thuis aan de slag kan met het textiel dat ze kocht voor een kleermakerscursus die drie maanden duurt en ook van twee tot vier in de namiddag plaatsvindt. Zij van haar kant geeft hem een zelfgemaakt hemd voor zijn verjaardag. Hij zal het dragen op het werk en naar verluidt een compliment krijgen van zijn vader.

Hoewel Ashwin weliswaar probeert om op gelijke hoogte te komen met haar, is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Zo eten rijkelui met mes en vork aan tafel, en huishoudsters met hun handen uit een bakje op de grond. En wanneer Ratna in een chique kledingzaak wat inspiratie wil opdoen, wordt ze al gauw de deur gewezen omdat ze niet de looks heeft voor het cliënteel van deze zaak, kortom niet tot de juiste klasse behoort. Een hopeloze zaak lijkt het dus om in zo’n maatschappij die erg rang- en klassegericht is en alles in functie van rijkdom of armoede speelt, principes van gelijkheid te hanteren. Toch zal ook zij af en toe uit haar dienende rol vallen. Wanneer haar werkgever rouwt om zijn huwelijk dat niet doorging, bewijst ze hem een dienst. Door de cadeautjes die voor de bruiloft bestemd waren ‘Ik ben niet getrouwd maar kreeg toch cadeaus’ in haar kamer te steken bijvoorbeeld. Of door hem te zeggen dat het leven niet eindigt wanneer ze hem vertelt dat ze op haar negentiende al weduwe werd.

Het wederzijds begrip stijgt naarmate de film vordert en zal dus in wederzijdse liefde uitmonden. Zo ontdekt Ashwin op een dag dat Ratna een zelfgemaakt kleedje past en checkt voor de grote spiegel in zijn slaapkamer. Ze excuseert zich daarvoor en duidt waarom ze dat deed omdat haar spiegeltje in haar kamertje te klein is. In plaats van een vermaning te krijgen waarvoor ze vreest, stelt ie dat het ok is. Ook wanneer een wel erg bazige vriendin van hem over haar toeren is wanneer een glas breekt en de inhoud ervan op haar jurk belandt wanneer Ratna opdient, blijft hij kalm en gaat hij zijn huishoudster niet op haar plaats zetten. Integendeel, hij lijkt eerder haar kant te kiezen en weet dat zijn gaste grof was naar haar wat ook niet goed te praten valt. Wanneer er een flirt voor een nacht blijft slapen en Ratna een glas water vraagt, biedt ze dat aan. Verder stelt ze geen vragen, al merk je wel in de beeldvoering dat ze dat als pijnlijk ervaart. Ratna ontdekt via haar Sir dat rijken niet altijd een gemakkelijk leven leiden wat ze vroeger dacht.

Zij van haar kant berispt hem wél wanneer hij op een feestje in de keuken waar de huishoudhulpen op de grond zitten te eten hen even onderbreekt. Vernederend vond ze die ervaring, ook door de roddels die ontstaan bij de anderen. Haar omgeving lijkt dus stilaan door te hebben dat er tussen de twee iets ontstaat waardoor hun relatie werkgever-huishoudster onder (sociale) druk komt te staan. Beiden ondervinden impact van hun verliefdheid. Hij vergeet zijn squashavond met een vriend, zij heeft moeite om te focussen tijdens het stikken. Opvallend: hij vreest niet wat mensen over hen zullen denken, zij wel. Maar van een vriend krijgt hij uiteindelijk hét ultieme advies: als je echt van haar houdt, laat ze dan zijn en laat haar met rust.

In dit liefdesverhaal slaagt Rohena Gera erin constant de spanning tussen de twee hoofdpersonages te tonen. Een spanning die het gevolg is van de klassenmaatschappij in India. De afstand tussen de twee die al dan niet doorbroken wordt, is dan ook de kern waar deze film om draait. Sir brengt die zeer doeltreffend in beeld en de casting van Gomber en Shome is zeer goed gebeurd. Ze zetten een geloofwaardig duo neer.

< Bert Hertogs >