PDF-versie voor persoonlijk gebruik

Recensie La Gioconda ★★★

zondag 10 februari 2019De Munt Brussel

La
Foto: Baus

Een spetterende voorstelling – letterlijk dan toch - levert de Franse regisseur Olivier Py af met Amilcare Ponchielli’s grand opéra La Gioconda uit 1876. Een opera die niet zo gek veel te zien is op scène omdat er een groot orkest (hier onder leiding van de Italiaanse dirigent Paolo Carignani), koor én ballet aan te pas komt. Lees: het is een dure productie. Terzijde: het topwerk in het Louvre, zoals de Mona Lisa van da Vinci in het Italiaans heet, heeft niets te maken met deze voorstelling. Py heeft alvast kosten noch moeite gespaard om tijdens de voorstelling voldoende effecten te tonen om zo de aandacht van het publiek te bewaren tijdens deze drie uur durende productie. Dansers, zangers en koor zien we in het water, watervalvuurwerk begeleidt het pauzenummer, het dek van maquettes van cruiseschepen wordt in de fik gezet, het koor zingt verspreid over de twee loges links en rechts van het podium tegenover elkaar tijdens een scène, de Franse bas Jean Teitgen in een roldebuut als Alvise, de heerser, proost even in de linker loge op het publiek en begroet ons, … we krijgen het allemaal te zien. Maar op den duur is trop te veel en geraak je oververzadigd als toeschouwer, zowel muzikaal, vocaal als wat je scenisch op je bord allemaal voorgeschoteld krijgt. Met een indigestie verlaten we dan ook de Munt. Ook die erg seksistische en dus ongepaste dansscène – hoewel die in deze regie enigszins als gepast zou kunnen geïnterpreteerd worden – deed ons met verstomming slaan.

In La Gioconda zien we immers een vrouw in sexy lingerie met een pan in haar hand een man verleiden en er een sensuele pas de deux mee uitvoeren die eindigt in seksuele bewegingen. Verder komt er ook een scène in deze opera waarbij een danseres door verschillende mannen na elkaar genomen wordt. Vrouwvriendelijk kan je deze choreografieën dan ook bezwaarlijk noemen. Vreemd dat niemand daar tijdens de matineevoorstelling aanstoot aan nam. We hoorden niets van gemor. Wat dan ook pleit voor deze keuze is het feit dat Barnaba (roldebuut voor de Texaanse bariton Scott Hendricks) en zijn aanhang een bedreiging vormen voor de democratie en de choreografieën niet meer dan een weerspiegeling zijn van zijn machtsmisbruik en seksuele honger.

Alvise is de heerser, Laura (de Hongaarse sopraan Szilvia Vörös die voor het eerst te horen is in de Munt) staat in deze regie voor Vrouwe Justitia. Barnaba staat voor de dreiging, terreur, de man die een gevaar betekent voor de democratie die mensen, zoals de blinde La Cieca (de Chinese mezzosopraan Ning Liang), de moeder van La Gioconda wil uitschakelen om zo haar dochter in zijn macht te kunnen krijgen. Een gerucht ‘ze is een heks’ is dan voldoende om de perceptie en dus ook het volk aan zijn kant te krijgen. Het volk blijkt makkelijk op te hitsen en op te zetten tegen een ander. Die regiekeuze vinden we sterk, en ligt dicht bij de uitdagingen waar onze huidige democratie mee te kampen heeft. Een democratie die onder druk staat (er is geen middenveld meer, enkel nog de steeds scherper wordende tegenstelling tussen (extreem) links en (extreem) rechts die elkaar polariseren. Zo’n situatie is een kolfje naar de hand voor elke populist).

Maar dat is vooral de maatschappelijke achtergrond waartegen het verhaal van La Gioconda zich afspeelt. In se krijgen we een driehoeksverhouding te zien. Enzo en La Gioconda zijn een koppel, maar dat is slechts een excuus voor de man die eigenlijk verliefd is op Laura. Maar Laura is dus zoals gezegd samen met Alvise. Die laatste wordt jaloers en zal wraak nemen. Hij geeft Laura een flesje gif dat ze moet opdrinken. La Gioconda – die Laura eerder al redde door haar met een sloep weg te sturen – redt haar een tweede keer, prachtig gezongen door de Chinese sopraan Hui He die een sterk Muntdebuut neerzet in de vijfde scène van het derde bedrijf overigens: ‘Nu is mijn offer nog veel erger… O moeder, ik red haar voor hem, die van haar houdt!’, en haar een slaapmiddel laat innemen zodat ze schijndood zal zijn. Nochtans zal La Gioconda zelf ook haatgevoelens kweken tegenover Laura, maar het feit dat Laura La Gioconda’s moeder La Cieca gered heeft en een rozenkrans van haar kreeg, zorgt ervoor dat ze dat niet doet. La Gioconda moet uiteindelijk kiezen tussen twee scenario’s: Enzo en Laura bijeen brengen en vervolgens zelfmoord plegen of Laura ombrengen en uiteindelijk zelf met Enzo ervandoor gaan. Maar La Gioconda heeft al beloofd aan Barnaba dat ze haar lichaam aan hem zal schenken. Haar dode lichaam dan wel want ze kiest voor het eerste scenario en steekt zich dood.

Een van de mooiste scènes uit deze opera is met stip het ballet ‘La danza delle ore’ in het derde bedrijf. In Walt Disney’s ‘Fantasia’ zien we onder andere struisvogels, nijlpaarden, olifanten en krokodillen aan het werk. In de versie van Py zien we de danseressen onder andere in het verlengde van de arm van een man rondzweven over het water. Ook de golvende beweging met de armen die naar voor gestrekt worden, is erg knap. Maar de zachte, fragiele melodie, zeker in het begin van het prachtige instrumentale werk, wordt helaas gestoord door het geluid van het gespetter van het water. ‘Wat ik van je wil? Ongelukkig ben ik! Jou het zonlicht terugschenken, het leven! Grenzeloze vrijheid! Vreugde en een toekomst! Een glimlach van extase, Een zucht van extase! Liefde… het paradijs! (Grote God! Laat me sterven!)’ zingt La Gioconda verder in een prachtige dialoog met Enzo in het vierde bedrijf. Ook die passage stippen we graag aan naast Enzo’s hoge eindnoot in ‘Cielo e mar’ die de Italiaanse tenor Stefano La Colla moeiteloos haalt in de vierde scène van het tweede bedrijf. Daarvoor krijgt ie overigens terecht het luidste applaus tijdens de voorstelling na een nummer. Qua Munt- én roldebuut kan dat alvast tellen.

La Gioconda laat dus een overvloed aan melodieën op het publiek los, waarbij niet zelden het orkest alles uit de kast mag halen. ‘Suicidio’ uit de tweede scène van het derde bedrijf, gezongen door La Gioconda en ‘A te questo rosario’ uit de vierde scène van het vierde bedrijf liggen bekend in de oren bij het operaminnend publiek. Wijzelf houden het bij deze productie bij een uitdrukking als eindoordeel: overdaad schaadt.

< Bert Hertogs >


Do you like our reviews and pictures?
Feel free to support concertnews.be by sharing this page or giving a donation.
You make an independent website like ours possible. Thanks!







Geef steeds in je comment mee op welk artikel je reageert.
Please put in your comment to which article you are responding.

Tabs Concertnews.be

News
Soon
Reviews

More news

  • Podcast
  • Facebook
  • Twitter