PDF-versie voor persoonlijk gebruik

Recensie Joueurs | Mao II | Les Noms ★★★1/2

zaterdag 2 maart 2019deSingel Antwerpen

Joueurs

Een vermoeiende maar knappe marathon levert de 32-jarige Franse regisseur Julien Gosselin met het 10 jaar oude theatercollectief ‘Si vous pouviez lécher mon coeur’ af met Joueurs, Mao II en Les Noms. De voorstelling die maar liefst 9 uur non stop theater oplevert, ging vorig jaar in première op het Festival d’Avignon, kent nu haar Belgische première in deSingel en in april haar Nederlandse in Stadsschouwburg Amsterdam. Drie romans van de Amerikaanse auteur Don DeLillo (waarin je als je wil iets visionairs in kan zien, ver voor de aanslagen van 11 september plaatsvonden) gaan allemaal over hetzelfde onderwerp: terrorisme in een verschillend tijdskader -en geest, locatie, … Ze worden vertaald naar de scène. Joueurs (de vijfde roman van DeLillo uit 1977) speelt zich af in de jaren ’80. Een koppel geraakt verveeld hoewel het best wel goed met hen gaat. ‘Wat geef je voor mijn Valentijn?’ klinkt het waarop hij doodleuk ‘Een vasectomie’ antwoordt. Door die verveling ook zal het hoofdpersonage Lyle zich radicaliseren. Een aanslag op de Stock Exchange in de VS eist het leven van zijn collega George Sedbauer. Niet veel later wordt er een nieuwe aanslag beraamd tegen Wall Street om zo tot een klasseloze maatschappij te kunnen komen.  

Nadat we revolutionaire Chinese gezangen te horen kregen en een documentaire konden zien over dominee Moon, begint Mao II (DeLillo’s tiende roman uit 1991), dat zich in de jaren ’90 afspeelt. Daarin zien we Bill Gray (zeer sterk neergezet door Frédéric Leidgens die ook in ‘Les Noms’ schittert), een auteur in de macht van extremisten komen wanneer ie een persconferentie geeft in Londen naar aanleiding van een onschuldige Zwitserse collega-auteur die al dagen vastgehouden wordt door extremisten in Beiroet. Gray is al jaren aan het werken aan een roman die maar niet afgeraakt hoewel er in deze productie gesteld wordt dat boeken af raken, maar voorstellingen nooit. Bill leeft als een kluizenaar omdat ie zijn werk zuiver wil houden. Toch laat ie zich fotograferen door Brita. Hij vertelt haar dat terroristen auteurs verdrongen hebben. De man slaagt erin meerdere aanslagen te overleven en zal na verloop van tijd de plaats willen innemen van de auteur die in het Midden-Oosten vastzit. Brita zoekt Abu Rashid op in Beiroet. Hij is verantwoordelijk voor de ontvoering van de Zwitser. De sfeer is grimmig, het lot van de gijzelaar ziet er niet al te best uit. Na deze voorstelling leest een acteur voor uit Don Delillo’s ‘Hamer en Sikkel’ uit 2010 dat over de op hol geslagen vrije markteconomie gaat. In Les Noms (de zevende roman van DeLillo uit 1982) brengt een sekte een aantal dorpelingen die dezelfde initialen als de leden hebben, om.

Spreken over scenografie, is het werk van Hubert Colas/Julien Gosselin oneer aandoen. Beter is te spreken over cinematografie, want de regisseur dacht duidelijk erg filmisch. Zo zien we Joueurs zich afspelen op de blauw belichte rokerige beursvloer, terwijl de bruine houtkleuren nog naar een eerder decennium verwijzen. ‘Mao II’ gaat dan weer voor contrast tussen licht en donker in ronduit prachtige zwart-witbeeldvoering. De ondertitels zijn, zoals vaak het geval is bij dit soort film, geel. In ‘Les Noms’ overheerst het lichtgele van het doek in contrast met de fel rode bloedsporen die de slachtoffers op de witte podiumvloer achterlaten. Sporen die weggevaagd moeten worden door een schoonmaaktoestel. In de cinematografie legt Hubert Colas/Julien Gosselin een link naar ‘Joueurs’ door even weg te kijken met de camera en terug te gaan naar het slachtoffer op de grond, dat er plots niet meer ligt bij ‘Les noms’. Ook in de woonkamer in ‘Joueurs’  speelt de beeldregie een gelijkaardig spelletje van verschijnen en verdwijnen.  

In ‘Joueurs’ zien we hoe verveling tot radicalisering zal leiden bij Lyle terwijl zijn Pammy (Caroline Mounier) die bij de Grief Management Council werkt een seksuele relatie zal beginnen met Jack die er ook een homoseksuele relatie op nahoudt met Ethan. Wellicht de meest seksuele laag van al, zit in dit werk. Een loop van een machinegeweer wordt gemasturbeerd, een vrouw met voorbindpenis zien we terwijl Lyle zich op het bed op handen en voeten zet, maar de meest erotische scène is wellicht die voor actrice Carine Goron wanneer zij een acteur met haar tong van de kin, zachtjes naar boven, over de neus, naar het voorhoofd en de haarlijn in één vloeiende beweging likt. In Mao II is seks dan weer aanwezig in de woorden die Frédéric Leidgens uitspreekt: ‘Alle seks is verlangen, zelfs als het gebeurt is er verlangen.’ Thema’s als samenzweringen, terrorisme als maatschappelijk fenomeen, en de aantrekkingskracht van extremisme diept DeLillo verder uit in Mao II waarin politieke terreur opnieuw heerst. Hier legt de auteur de klemtoon op de kracht van de massa waar de toekomst zou kunnen liggen.

Hoe sterk de cinematografie van Hubert Colas/Julien Gosselin, het spel van de acteurs (en dan voornamelijk dat van de actrices en Leidgens), de sfeerzetting, en hoe straf en eclectisch (van electro, over disco nouveau, over folk, musical, schlager tot minimal) de soundtrack van Rémi Alexandre, Guillaume Bachelé en Maxence Vandevelde ook is, Joueurs, Mao II en Les Noms kwamen nauwelijks binnen bij ons. Dat komt omdat de marathonvoorstelling constant een vierde muur optrekt – letterlijk ook door de acteurs in Les Noms bijvoorbeeld in een houten box te steken  - waardoor je als toeschouwer alle moeite van de wereld ervaart om in het stuk te geraken, of kortom er emotioneel verbonden mee te geraken. Dat in combinatie met de stortvloed – of beter: terreur – aan gesproken én tegelijkertijd geprojecteerde tekst – op hoog niveau maakt van deze marathonvoorstelling een (erg) lange zit die gigantisch veel concentratie vergt van de theaterbezoeker die zeer veel tegelijkertijd moet zien te verwerken.

deSingel hanteert nooit taalicoontjes of zo die een zekere moeilijkheidsgraad van een werk op voorhand communiceert, wat heel wat CC’s wel doen. Wat ons betreft gaat voor deze productie dat niveau los door het dak. Dat deze marathon niet uitverkocht geraakte, is dan ook enigszins logisch. Uiterst geschikt voor de happy few, maar zeker niet voor een breed publiek. Daarvoor is dit soort high brow voorstelling veel te vermoeiend, druk en veeleisend. Die paar hersencellen die ons nog resten konden de stroom en snelheid aan tekst kennelijk niet aan waardoor we het gevoel hadden dat onze hersenen in een soort hogedrukpan waren terechtgekomen waarin er geen of onvoldoende ruimte voorzien werd om stoom af te laten en je dus met een oververzadigd punthoofd vol gegevens en indrukken naar huis gestuurd werd.

Het eindapplaus leverde een gemengd beeld op, dat nog het best van al onze mixed feelings samenvat, een vijftal gaf een staande ovatie en riep ‘bravo’, de meesten hielden het op een gewoon maar niet minder gemeend applaus, terwijl anderen ergens gedurende de marathon afgehaakt waren. Die hadden mentale blaren opgelopen wellicht.

< Bert Hertogs >


Do you like our reviews and pictures?
Feel free to support concertnews.be by sharing this page or giving a donation.
You make an independent website like ours possible. Thanks!







Geef steeds in je comment mee op welk artikel je reageert.
Please put in your comment to which article you are responding.

Tabs Concertnews.be

News
Soon
Reviews

More news

  • Podcast
  • Facebook
  • Twitter