PDF-versie voor persoonlijk gebruik

Recensie Bruegel ★★

vrijdag 6 december 2019Bourla Antwerpen

Bruegel

Bruegel van Lisaboa Houbrechts wil te veel in de Bourla. De twee uur durende voorstelling gaat over feminisme, het conflict tussen schepper (Bruegel) en schepsel (Dulle Griet) hier een van de sterkste scènes uit de voorstelling, gender(fluïde zijn), het huidige debat naar aanleiding van de daling van de cultuursubsidies en ook de zoektocht naar de Vlaamse canon zit erin verweven: hier via Bruegel – gespeeld door de immer grappige voormalige percussionist van School is Cool Andrew Van Ostade - die door zijn Dulle Griet verweten wordt niet de wereld te hebben getoond zoals ie werkelijk was, maar zoals de kopers van zijn werk hem wilden zien. Idyllische schilderijen zien we terwijl Bruegel in werkelijkheid arme boeren voor zich zag. Of hoe zo het debat tussen commerciële cultuur en gesubsidieerde ook in Bruegel gevoerd wordt: ‘Mijn uitgever zei: ‘ge zijt nen echte artiest. Ge gaat niets verkopen. We gaan er ‘Bosch’ op zetten.’ Want wie gaat er 20 Bruegels kopen?’

Het scènebeeld in Bruegel doet denken aan een atelier: rommelig met plastic en verschillende panelen die al dan niet afgewerkt zijn. De productie toont onder andere ‘De parabel der blinden’ van Bruegel uit 1568 (via een detail op een keukenschort afgedrukt) en ‘Jagers in de sneeuw’ uit 1565 van Breugel zien we dan weer via het ledscherm waar de boventiteling op geprojecteerd wordt, in fases van boven naar beneden getoond. Daarnaast zijn ook ‘de zeven hoofdzonden’, een kopergravure op papier uit 1558 waaraan ie meewerkte en de schildertechniek (tempera) op papier rond 1530 in het karton voor het wandtapijt ‘Het martelaarschap van Sint-Paulus’ te zien.

Op muzikaal vlak – wellicht de sterkte van deze voorstelling hoewel ze enorm veel vergt van de luisteraar, qua hoogdrempelige cultuuruiting kan deze Bruegel namelijk tellen – gaat de productie voor een huwelijk tussen de Iraanse kamanchehspeler Mostafa Taleb en de polyfone madrigalen die het Franse barokensemble Harmonia Sacra laten horen. En tijdens de grootste tijdsprong, naar het ontstaan van de Dulle Griet, waarbij teruggegaan wordt naar de zesde eeuw horen we eenstemmige koorzang via het psalmodiëren. Het levert overigens een van de grappigste en zelfs brutaalste scènes op uit de ganse voorstelling wanneer de clash tussen de verschillende godinnen die vervangen worden door één en dezelfde: Maria (hier neergezet in het Marokkaans) zich als de enige pure vrouw voorstelt omdat zij onbevlekt onbevangen werd terwijl ze alle andere vrouwen als ‘sletten’ afschildert. Doorheen de voorstelling zien we ook  een figuur met de lange baard en de lantaarn vaak terugkomen, het is de Elck, die iedereen voorstelt die zijn ganse leven op zoek is. Bij de start van de voorstelling gaat ie bijvoorbeeld – zoekend - tussen de tribune wandelen.

Een uitmuntende Anne-Laure Vandeputte speelt de rol van Dulle Griet in een ‘verloren taal’ die aan het Limburgs doet denken. Ze komt in haar grijze jurk van achter klauterend over de verschillende theaterzitjes naar voor. Op die manier wordt dat mannelijke, dat gedurfde, dat lef hebben al meteen getoond waar net ook de spot mee gedreven wordt in het werk van Bruegel. Het beeld van de vrouw – die vaak als ‘manwijf’ werd beschimpt – is een uiting van kritiek op bazige types maar ook mannen die vrouwen net op die manier karikaturaal geportretteerd willen zien. Dulle Griet is echter ook een feministe, ze strijdt om haar positie op te eisen als machtige vrouw in een context waar Queen Elisabeth de plak zwaait in het protestantse VK en de katholieke landvoogdes Margaretha Van Parma regeerde over de Lage Landen.

De tegenstelling man-vrouw zien we ook in het werk van Maycken Verhulst, Bruegels schoonmoeder. Haar werk overleefde de tand des tijds niet omdat ze genoodzaakt was met waterverf te werken dat vervaagt als het niet goed geconserveerd wordt. En dat terwijl Bruegels werk wel bleef bestaan omdat olieverf veel langer meegaat.

Openen doet de voorstelling met verschillende actuele conflicten en oorlogen in de wereld die samen met het jaartal geprojecteerd worden waarbij we als het ware terug in de tijd reizen. Lisaboa Houbrechts wil de kijker zich laten afvragen of de Dulle Griet net geen werk probeert te redden. Bruegel vroeg zijn vrouw Mayken op zijn sterfbed om enkele werken van hem te verbranden (een vorm van preventieve censuur om zijn vrouw niet in de problemen te laten komen na zijn dood). Hier wordt gesuggereerd dat Mayken de Dulle Griet is, die de Dulle Griet uit de brandstapel redt. Mayken is de dochter van Bruegels leermeester Pieter Coecke die onder andere tekeningen en kartons voor wandtapijten, schilderijen en glasramen maakte en Maycken Verhulst. Die laatste zien we in een van de pot gerukte bevallingsscène met een vroedvrouw die volledig in het rood gekleed is en tot een puffen-, pompen-, en duwen-choreo op handen en voeten leidt.

< Bert Hertogs >


Do you like our reviews and pictures?
Feel free to support concertnews.be by sharing this page or giving a donation.
You make an independent website like ours possible. Thanks!







Geef steeds in je comment mee op welk artikel je reageert.
Please put in your comment to which article you are responding.

Tabs Concertnews.be

News
Soon
Reviews

More news

  • Podcast
  • Facebook
  • Twitter