PDF-versie voor persoonlijk gebruik

Recensie De wereld redden ★★★★

woensdag 28 november 2018KVS Brussel

De

De wereld redden van Pieter Genard, Johannes Genard en Martha Canga Antonio is misschien wel een van de sterkste monologen (we gebruiken het woord monoloog hoewel Martha soms in dialoog gaat met Pieter, een kritische noot laat horen, maar haar tekst is al met al erg bescheiden) die we dit jaar op de Vlaamse planken gehoord hebben. Een tekst die de terreur van alledag die een peuter van twee jaar op zijn ouders pleegt haarfijn beschrijft waarbij de gezinsvreugde danig op de proef wordt gesteld met ruzies over kruimels in de sofa en andere futiliteiten tot gevolg. Op den duur zorgt het chronisch slaapgebrek er ook voor dat realiteit en verzinsels in elkaar opgaan bij Pieter in een toestand die dicht aanschurkt bij de waanzin. De voorstelling van Lazarus zit dan ook erg slim in elkaar, startend als een op het eerste zicht lineair verhaal waarbij geleidelijk aan Pieter de boog maakt naar een state of mind-monoloog. Tegelijkertijd switcht ie ook heel natuurlijk van stijlfiguur. Terwijl zijn vertelling aanvankelijk beschrijvend start, weliswaar met zo nu en dan een rijmpje ertussen zoals ‘spijt voor zo veel normaliteit’, wordt ie wat verbitterd, toont ie de kracht van de hyperbool aan waar het publiek van smult om niet veel later in zuiver cynisme te belanden. De peuter van Pieter, die mogelijks zijn kind niet is maar dat van ‘een goede vriend die is blijven slapen op de sofa’, is namelijk verwekt op het moment dat ie zelf niet thuis was bij zijn vriendin in de Autonomiestraat in Brussel, waar ie als single nog was gaan wonen, een tijd dat ie kennelijk nog wel op zijn autonomie stond. Nu leeft ie er al 5 jaar vrolijk samen met zijn vriendin. Nu ja, vrolijk… Een kind zal zijn leven grondig veranderen waardoor hij - zelfs al heeft ie zijn job opgezegd waardoor er zich een probleem bij de werkloosheidsdienst stelt en zijn uitkering in het kader van het kunstenaarsstatuut in gevaar komt – niet aan het schrijven van een nieuwe theatertekst lijkt te komen.

Op een dag leest ie het artikel ‘De wereld redden’ van Mattheus Genard, de broer van Pieter die zes jaar ouder is dan hem, en achttien dan Johannes maar al een tijd dood is, het is te zeggen vermist omdat zijn stoffelijk overschot nooit gevonden is. Pieter wil dan ook weten wie het artikel heeft ingestuurd naar een magazine, hem ontmoeten om zo zijn broer terug op het spoor te krijgen. De drie zijn elk een ‘vergissing’ zo stelt ie. Dat ‘ongeluk’ uit zich ook in dertien akkoorden die Johannes, die assorti met de rode windkap van zijn microfoon is gekleed in rood hemd, zwarte broek met rode streep en rode schoenen, laat horen na een kreetje op het einde van zijn versie van ‘The Circle of Life’ uit The Lion King, meteen het dieptepunt van de voorstelling omdat de song vocaal te hoog gegrepen is voor Johannes’ stem. Hij klinkt dan namelijk erg benepen in de hoge noten. ‘Zegt gij ook eens iets!’ mag Pieter zijn broer, waarmee ie voor het eerst op het podium staat, dan wel licht van de pot gerukt verwijten op een bepaald moment in De wereld redden, punt is dat zijn broer wel degelijk zijn licht laat schijnen op de ganse voorstelling. Zo kan je niet anders dan de muziekkeuze van Johannes als ironisch interpreteren. Wanneer ie in het begin repetitief twee keer 4 tonen speelt op synths, gaat ie voor een minimal approach, daarna volgt een nummer waarop gefloten wordt alsof het leven een fluitje van een cent en zorgeloos is. Dat contrasteert sterk met de tekst van Pieter. En ook de cover uit The Lion King kan je zo interpreteren. Het moet gezegd, Johannes bewijst in De wereld redden dat een ondersteunende/dienstbare rol op het podium hem beter afgaat dan die van frontman spelen bij School is Cool.

Hoewel er geen peuter mee op de scène staat, is ie wel alomtegenwoordig. In de houten kast die vol spulletjes zit voor peuters zoals pampers, broekjes, kinderspeelgoed, eten,… dat mooi opgeruimd is (voor een keer) en kindermuziekinstrumenten zoals een rood speelgoedpianootje waarop Pieter zal tokkelen en het klein klokkenspel waar Martha mee aan de slag gaat. Wanneer een operatie van de peuter niet door kan gaan, beschrijft Pieter treffelijk de huilbui op de achterbank tijdens de meer dan een uur durende autorit: ‘Hij keek me aan met een blik alsof hij alle liefde voor mij het voorbije uur heeft uitgehuild. Toen bedacht ik me dat het wel eens de honger zou geweest kunnen zijn.’ De peuter had immers het laatst om twee uur ’s nachts gegeten omdat ie nuchter moest zijn voor de operatie. Of hoe een ouder al eens een klein detail over het hoofd ziet…

Pieter blijkt iets met namen te hebben die starten met de letter ‘M’. Zo heeft ie gestudeerd met Michael De Kock, artistiek leider van de KVS en tevens aanwezig tijdens de voorstelling die wij bijwoonden. Verder geeft ie bijles Nederlands aan zijn buurmeisje Maryssa die er niks van bakt en ook niet meteen de ambitie heeft om er zich hard voor in te zetten, wat overigens terechte kritiek is aan de Franstalige Belgen in ons land waarvan de meerderheid effectief de schouders ophaalt om zelfs maar een poging te doen om onze West-Germaanse taal te begrijpen. Een kus die hij van haar krijgt op straat, zal later leiden tot een seksuele fantasie. Zijn tirade aan haar adres, waarbij zijn Frans helemaal los komt omdat ze denkt dat ‘het geluid’ een voltooid deelwoord is, waarbij hij stevig overdrijft werkt moeiteloos op de lachspieren van het publiek. Hij stelt haar dat ze water in haar benen zal krijgen, en nog zo veel andere kwaaltjes als ze drie kinderen gebraakt zal hebben. Vervolgens wordt het een leven wachten op de bloedklonter en zal ze zich de vraag ooit moeten stellen: ‘Was dit nu mijn leven?’. Een heerlijke hyperbool die meer met literaire wellust van doen heeft dan met educatie, krijgen we dus voorgeschoteld. Dat brengt hem tot een identiteitscrisis waarbij hij stelt: ‘Ik ben geen schrijver, ik wil geen schrijver worden. Ik wil onderwerp zijn. Geschreven worden.’ Een van zijn tirades tegen de verspilzucht in onze samenleving, is op zijn zachtst gezegd opmerkelijk en voelt wat schizofreen aan. Enerzijds geeft ie puur om het geld bijles Nederlands, anderzijds verwijt ie de consumptiemaatschappij brol te produceren en wijst ie op de tegenstelling dat geld van een middel voor iedereen een doel, een drijfveer geworden is. Die visie over geld geldt echter ook voor Pieter. Vervolgens gaat ie in een beweging over in de kwaliteit van nieuwe generaties die gedoemd zijn om minder goed te zijn dan de vorige via het vermenigvuldigen. Hij zegt het zo niet, maar het komt erop neer dat er altijd kwaliteitsverlies is bij reproductie.

Met ‘Heb je wilskracht nodig om jezelf van kant te maken of net het tegenovergestelde?’ trekt De wereld redden ook de filosofische kaart over leven, dood, zelfmoord. Of in de uitspraak: ‘Alles wat ik zeg is een leugen’. Als je die zin ontleedt, kom je tot het feit dat de leugen ook in de zin ‘Alles wat ik zeg is een leugen’ vervat zit, zodat je dus de waarheid zou zeggen, en jezelf zou tegenspreken, waarop je weer verder kan gaan borduren. Het is zoals die quote uit een populaire krant die het programmablaadje van de KVS haalde. ‘Dit is echt knap theater.’ staat er. Waarbij ‘echt’ echt wel heel wat vragen deed oproepen bij ons en ons echt ongelukkig gekozen lijkt. Als er namelijk een woord is dat echt de kracht van een statement volledig onderuit kan halen is het ‘echt’ wel. Een woord dat gebruikt wordt om je stelling kracht bij te zetten maar net het tegenovergestelde bereikt. Alsof ‘Dit is onecht knap theater.’ zou bestaan. Maar vooral, die ‘echt’ heeft iets erg dubbelzinnig. We wisten er ons zelfs na het einde van de voorstelling echt geen blijf mee. Meent auteur Magali Degrande wel wat ze schreef omdat zo’n ‘echt’ echt te pas en te onpas gebruikt wordt om een leugen te camoufleren? Heeft ze het gewoon gebruikt om haar woorden kracht bij te zetten, maar was ze zich van geen kwaad bewust dat ze echt zo haar mening ondermijnde? Het fijne zullen we er echter wellicht nooit van weten. Feit is dat De wereld redden echt wel een sterke tekst heeft en echt een van de strafste en meest intelligente monologen die we dit jaar op de planken zagen, is. Echtigentechtig echt.

< Bert Hertogs >


Do you like our reviews and pictures?
Feel free to support concertnews.be by sharing this page or giving a donation.
You make an independent website like ours possible. Thanks!







Geef steeds in je comment mee op welk artikel je reageert.
Please put in your comment to which article you are responding.

Tabs Concertnews.be

News
Soon
Reviews

More news

  • Podcast
  • Facebook
  • Twitter