PDF-versie voor persoonlijk gebruik

Recensie Wat is de wat ★★1/2

zaterdag 16 maart 2019HetPaleis

Wat

Met Wat is de wat verlaat regisseur Simon De Vos Shakespeare en ruilt ie die in voor Dave Eggers ‘What is the what’, een monoloog die hij Gorges Ocloo laat vertolken terwijl Mauro Pawlowksi het verhaal voorziet van live muziek op zijn elektrische gitaren en elektronica. Het geheel levert een verre van hapklare, laat staan makkelijke voorstelling op die erg veel aandacht vergt van het publiek en behoorlijk afstandelijk blijft. Terecht dan ook dat deze productie het label 12+ meekreeg.

Wat is de wat vertelt het verhaal van Valentino Achak Deng. Hij zal op jonge leeftijd, in 1987 een burgeroorlog meemaken in Zuid-Soedan. Zijn stam, de Dinka, wordt geviseerd, dorpelingen worden koelbloedig vermoord, zijn moeder zet hem aan om te vluchten. Hij kan door zijn gestalte dat quasi onopvallend doen. Zijn moeder kan niet mee weglopen, omdat ze dan meteen zou opvallen. 1.500 kilometer zouden ze stappen, rauw vlees etend onderweg, eerst naar Ethiopië – ‘Misschien zijn we met te veel en is er niet genoeg Ethiopië voor iedereen?’ – maar door een regimewijziging ginder daarna naar Kenia. Van de bijna 20.000 weeskinderen, ook wel de Lost Boys genoemd, wat een verwijzing is naar Peter Pan, zal een vijfde in het begin van deze eeuw naar Amerika overgebracht worden. Meer dan 10 jaar heeft Valentino dus in een vluchtelingenkamp geleefd. Hij was op zijn 22ste een van de gelukkigen die naar Amerika mocht en daar een nieuw leven kon beginnen. Na elf september trok de VS die migratiedeur weliswaar achter zich dicht.

De prijs die Valentino voor zijn enkel ticketje naar de VS betaalde, was echter erg duur. Zijn ouders moest ie in de steek laten, zijn beste vriend William K. stierf tijdens de het te voet vluchten uit Soedan. ‘Ik heb spijt dat ik niet zag hoe ziek je was’ zegt Valentino daarover. Het brengt hem bij de vraag of God zomaar jongens uitkiest en er dus toeval mee gemoeid is of Hij doelbewust bepaalde jongens selecteert. Verder trekt de voorstelling nog de filosofische kaart wanneer Valentino zich afvraagt hoe het leven geweest zou zijn, mocht ie in onze schoenen gestaan hebben en wij in de zijne.

Omdat de aasvogels al op de loer lagen om zich op Williams lijk te storten, begroef hij hem. Maar daar was nauwelijks tijd voor omdat de groep al op het punt stond om verder te trekken. Uiteindelijk werd het graf, of beter gezegd gat, net diep maar niet lang genoeg zodat ie de onderbenen van zijn vriend moest plooien om hem in het snel geïmproviseerde graf te kunnen stoppen.

Niet dat er geen luchtige momenten in deze monoloog zitten. Zo wijst Ocloo naar zijn hoofd wanneer ie ‘Temple for your mind’ zegt. Wanneer ie vervolgens de zin afmaakt door ‘and your soul’ toe te voegen, wijst ie naar zijn penis. Over het vluchtelingenkamp stelt ie dan weer dat er vier meisjes in zijn klas zaten op de eerste rij, en ontdekken we dat hij er zijn puberteit beleefd heeft. Zo horen we in een scène hoe die acht handjes in zijn onderbroek waren beginnen graaien ‘tijdens het spelletje verstoppertje’. In Ethiopië zag ie dan weer voor het eerst een blanke, waarvan hij dacht dat het een omgekeerde mens was die ze binnenstebuiten gekeerd hadden. Pater Samuel had ‘m overigens ooit verteld dat witte mensen dichter bij God staan, omdat Jezus steeds als blank afgebeeld staat. En wanneer er een telling in het vluchtelingenkamp georganiseerd wordt, blijken ze plots met 8.000 minder aanwezig te zijn. Dat komt omdat vluchtelingen uit- en inchecken om zo met twee verschillende identiteiten meer voedsel onder andere te kunnen bekomen. Mediakritiek uit Wat is de wat horen we dan weer wanneer er fotografen in het vluchtelingenkamp zijn die op een plek gingen staan om zo veel mogelijk vliegen bij de vluchtelingen te verzamelen om het beeld extra drama mee te geven ‘want dat verkoopt’.  

De opbouw van Wat is de wat is echter niet je dat, alsook de spanningsboog. Meermaals stellen we vast dat we onze aandacht erbij verliezen. Wanneer Ocloo dan ook enkele keren met onder andere ‘Is er iemand die dit verhaal wil horen?’ en ‘We zijn er bijna hoor.’ het publiek moet aanmoedigen om bij de les te blijven, weet je dat de voorstelling aanvoelt als een erg lange tocht in de verzengende hitte in Afrika.

In het publiek zien we overigens erg veel toeschouwers het hoofd diep tegen de bovenkant van hun zetel drukken. Ook zij hebben het kennelijk niet al te makkelijk om de aandacht erbij te houden. Op het einde vallen de 18 witte kubussen die het decor vormen, wat enigszins voorspelbaar is. Qua scenografie speelt Wat is dat wat vooral op het lichteffect, hoe rechts achteraan een blauwe, of blacklight een schaduw werpt op het witte speelvlak omdat in het midden van de reeks een kubus ontbreekt. Maar dat neemt niet weg dat het in deze voorstelling wel aan verschillende zaken ontbreekt: een goede spanningsboog, voldoende afwisseling in muziek, spel, en verteltheater onder andere. En als er dan al van afwisseling sprake is, zoals bij de start wanneer het publiek Paul Severs’ ‘Zeg ‘ns meisje’ mag meezingen in het aanstekelijke ‘Dam-dam-dam dam-dam-di-doe-bie-doe-bie’-melodietje dat #LikeMe ook dit weekend ontdekt heeft of Willy Sommers’ ‘Laat de zon in je hart’ dat even passeert op het einde, staat dat haaks op de algemene sfeer van de voorstelling.

De rest mag in Wat is de wat dan wel coherent ogen en klinken, het wordt al gauw monotoon en vervelend. En die ‘grote emoties’ waarvan sprake in de promotekst van hetPaleis zijn zo goed als afgevlakt omdat de vorm erg formeel aanvoelt, net als de stijl waarin het boek geschreven is overigens. Wellicht daarom ook dat Wat is de wat niet onder onze huid kruipt.

< Bert Hertogs >

Credits:

tekst: Dave Eggers
bewerking: Simon De Vos, Tom Rummens
spel: Gorges Ocloo
live muzikant: Mauro Pawlowski!
vormgeving: Stef Stessel
dramaturgie: Tom Rummens
productie & technische realisatie: hetpaleis


Do you like our reviews and pictures?
Feel free to support concertnews.be by sharing this page or giving a donation.
You make an independent website like ours possible. Thanks!







Geef steeds in je comment mee op welk artikel je reageert.
Please put in your comment to which article you are responding.

Tabs Concertnews.be

News
Soon
Reviews

More news

  • Podcast
  • Facebook
  • Twitter