Recensie The Mustang ★★★

Free Willy met een mustang in plaats van een orka, met een minder goede soundtrack maar wel een artistiekere cinematografie. Dat is The Mustang met de Belgische acteur Matthias Schoenaerts in de hoofdrol die Laure de Clermont-Tonnerre regisseerde. Knappe beelden krijgen we onder andere te zien in het shot waarin we een gevangen genomen mustang zien aan de gevangenis met op de achtergrond enkele wilde mustangs, of in de gele kleuren wanneer de dieren stofwolken veroorzaken. Het zou ons te ver brengen om de gelijkenissen met een van de eerste films die we ooit in Kinepolis Antwerpen (toen nog: Metropolis) zagen 26 jaar geleden allemaal op te sommen, maar ze zijn er wel. Schoenaerts zet een gevangene neer: Roman Coleman die zichzelf niet weet te beheersen, een opvliegend karakter heeft en snel geagiteerd is. In die zin heeft ie al enkele keren in een isoleercel doorgebracht. Echt integreren en deel worden van de gevangenisgemeenschap doet ie niet. Hij is wat op zichzelf. Dat is een understatement. Wanneer hij op een dag buitenwerk mag doen, de stront opkuisen van gevangen genomen mustangs, groeit zijn interesse in een dier dat in quarantaine gehouden wordt van de rest, in een relatief klein hok waar het tegen de deuren stampt. Roman krijgt na verloop van tijd de taak de gevaarlijke mustang te temmen maar zal al snel ondervinden dat hij daarvoor eerst zichzelf beter leert beheersen.

The Mustang opent met enkele beelden hoe wilde mustangs in het nauw gedreven worden en opgejaagd door een helikopter om zo gevangen genomen te worden. Het hoeft geen uitleg dat het aantal wilde exemplaren afneemt in de VS. Verschillende gevangenissen over de Grote Plas hebben een programma waarbij ze hun gevangenen mustangs leren temmen. Wanneer die braaf de orders volgen, worden ze verkocht. De opbrengst gaat naar het goede doel. Gevangenen die mustangs leren temmen maken – zo lezen we net voor de aftiteling – blijkbaar ook minder kans op recidive.

‘You smell like shit’ zegt zijn celgenoot Dan (Josh Stewart), een drugsverslaafde die hem zal chanteren om ketamine (waar paarden mee verdoofd worden) binnen te smokkelen, wanneer Roman terug naar de gevangenis keert. Het is dan dat Roman doorheeft waarom Henry (Jason Mitchell) zoveel verschillende lagen witte t shirts over elkaar doet na het werk. Elk shirt wordt met ketamine doordrenkt zodat de verslaafden in de gevangenis gewoon het shirt moeten uitwringen. Henry helpt Roman met het temmen van zijn mustang.

Romans vrouw is zwanger, heeft iemand anders leren kennen en wil dat hij ontvoogdingspapieren tekent zodat zij verder kan met haar leven en het huis dat hen beiden gegeven werd, op haar naam komt te staan. Hij weigert te tekenen. Net tijdens zo’n bezoek waar het koppel ruzie heeft, worden ze uitgenodigd om een foto te maken voor een doek met een vakantiepanorama op de achtergrond. ‘Je leeft op de kosten van de Staat alsof je permanent met vakantie bent!’ verwijt ze hem waarop Roman ‘Shut the fuck up!’ antwoordt, een van de sterkste dialogen uit de prent die vooral toont hoe weinig empathisch, laat staan inzicht hoe het leven als een gevangene is, geliefden en kennissen soms hebben. Wanneer Roman een cursus empathie gaat volgen, voelt dat vooral als een vingerwijzing dat empathie van twee kanten moet komen om te kunnen slagen.

Roman komt opnieuw in een isoleercel terecht nadat ie de gevaarlijke mustang probeerde te temmen maar door een woede uitbarsting begon hij het te slaan. Het dier krijgt een spuit met ketamine en ligt op zijn zij terwijl Roman op de grond moet liggen wanneer hij geboeid wordt. De gevangene kijkt zo voor de tweede keer in de ogen van de viervoeter hoewel zijn begeleider later afraadt om oogcontact te maken. In zijn isoleercel bestelt Roman een magazine, niet dat soort magazine dat vaak de ronde doet in gevangenissen, wel een dat over dressuur gaat. Wanneer het begint te stormen, moeten de dieren in veiligheid gebracht worden naar de keuken waar ze erg onrustig zijn. Roman slaagt erin die ene mustang, die hij later Marquis doopt, mee in de keuken te krijgen.

Schoenaerts – met gemillimeterd haar en ringbaardje - zet absoluut een indrukwekkende en geloofwaardige prestatie neer. Zijn personage lijkt permanent gespannen en hij krijgt dan ook het advies van Henry mee om te werken aan zijn dansmoves wanneer ie met de mustang omgaat. Verder krijgt ie te horen dat hij de ruimte van de mustang moet respecteren zodat hij de zijne zal respecteren. Uiteindelijk ziet Roman in dat de ruimte van de mustang de vrije natuur is terwijl de zijne binnen de gevangenismuren is.  

< Bert Hertogs >