Recensie Dragon ★★

Met zijn politiek geïnspireerd theaterstuk Dragon, toont de Chileense regisseur Guillermo Calderón twee leden van het theatercollectief de Draak. Vroeger was het een Draak met drie koppen, maar nadat een actrice eruit stapte omdat ze een kunstcrisis doormaakte, zijn ze nog met twee. Een schoonmaakster van een tentoonstellingsruimte biedt zich aan die na verloop van tijd ook werd ingezet om mee tentoonstellingen op te bouwen. Het idee? Een re-enactment van de moord op de antikoloniale activist Walter Rodney in 1980, die auteur is van onder andere ‘How Europe underdeveloped Africa’. Wat daarvoor nodig is? Een rode wagen die explodeert waar de twee overgebleven leden van Dragon in zitten. De poetshulp hebben ze nodig om de explosie in gang te steken. Die twijfelt geen seconde en stemt toe. Verder is er nog een papieren zak nodig waarin de walkietalkies moeten zitten die uiteindelijk de explosie zullen veroorzaken.

Niet dat ze het leven willen laten bij deze vorm van maatschappelijk protest via de kunst met als doel te choqueren. Neen, op een soort airbag zouden ze landen terwijl lichaamsdelen bij de ontploffing uit de wagen gekatapulteerd zouden worden. Welke kleur die lichaamsdelen moeten hebben, vormt onder andere een discussiepunt in dit conversatiestuk. Zwart wordt uiteindelijk de consensus. Rodney kwam uit Guyana en op die manier kan ook het antikoloniale en een antiracisme-statement in de verf gezet kan. Maar het gaat mis tijdens een nachtelijke repetitie in de hangar waar de installatie staat die veelvuldig getest moet worden. De enige man (gespeeld door Luis Cerda) vliegt meters de lucht in, komt met zijn hoofd tegen het plafond terecht waar wat bloed en een plukje haar aan blijft kleven. Met een motorhelm op en een hulpstuk dat zijn nek moet stabiliseren komt ie daarna terug op.

Dragon verwijst niet alleen naar Walter Rodney of de Mexicaanse regisseur Humberto Zurita. Ook de Braziliaanse regisseur Augusto Boal, die via volkstheater de armoedeproblematiek op de kaart zette in zijn land, komt ter sprake. In een performance stellen de drie voor dat iedereen buiten aan het wachten is denkend dat de installatie en de performance binnen zal gebeuren. Bedoeling is dat een actrice die de schoonmaakster zal spelen buiten haar arbeidsomstandigheden zal aankaarten. Daarna gaat iedereen binnen en zien ze tafels opgesteld. Een onzichtbare performance als het ware wordt het. 

Verder wordt er ook naar Bruce Lees ‘The return of the dragon’ verwezen waarbij ze mensenbloed met hondenbloed willen simuleren (hier ketchup in de horecazaak waar ze hotdogs onder andere serveren aan de Plaza Italia in Santiago). Na verloop van tijd sluipt er wantrouwen tussen de acteurs en wordt hun conversatie complexer, theoretischer ook over wat ze nu precies willen als thema naar voorschuiven: ras of klasse. Ze kiezen voor dat laatste terwijl tussen de scènes door fragmenten van countrynummers te horen zijn of een traditioneel lokaal nummer dat de vrijheid bezingt. Vrijheid die er niet is als je werkt. ‘Mijn contract is mijn gevangenis’ klinkt het bijvoorbeeld.

Hoewel er absoluut iets te zeggen valt over het thema, de politieke instabiliteit in Latijns-Amerika, slaagt Guillermo Calderón er niet in om de urgentie van de situatie scherp aan te kaarten en het onderwerp met spitse dialogen te brengen. Het ontbreekt de voorstelling het publiek een sense of urgency in te lepelen. Als een stevige aanklacht voelt dit stuk immers niet aan. Op die manier pakt de mayonaise van Dragon (in ons geval) niet of onvoldoende. Achteraf voel je je dan ook niet gemobiliseerd om het sociale protest in Chili, of bij uitbreiding Latijns-Amerika een hart onder de riem te steken.

< Bert Hertogs >