Recensie La Vérité ★★★

Na het zeer goede Shoplifters brengt de Japanse regisseur Hirokazu Kore-Eda La Vérité naar de bioscoop. De prent gaat over de dingen verbloemen, leugens verkondigen of essentiële zaken gewoon verzwijgen om een zeker imago uit te blijven stralen en te versterken. Het is niet anders zo bij Fabienne Dangeville (een weergaloze Catherine Deneuve), een met een César gevierde filmactrice die haar memoires uitbrengt. Lumir (Juliette Binoche) die scenario’s schrijft en in de VS woont met haar aan alcohol verslaafde man Hank (Ethan Hawke) en dochter komen speciaal overgevlogen. Ze dacht dat de afspraak was dat ze het boek eerst mocht lezen voor het in druk ging. Groot is haar verbazing dan ook dat de exemplaren er al zijn en haar moeder al interviews doet met de pers.

Met zo’n interview start de film, en daar hebben we het al bijzonder moeilijk mee. Omdat we een erg onzeker type interviewer zien die nochtans al wel wat jaren op zijn teller lijkt te hebben, en erg afhankelijk lijkt van zijn voorbereide vragen in zijn notitieboekje. Als er een regel is voor een goed interview dan is het wel dat je je best beperkt tot drie vragen die je op voorhand neerschrijft, die je houvast vormen, en de rest laat je overgaan in een gesprek waarbij je doorvraagt op basis van de gegeven antwoorden. De interviewscène komt ons dus weinig waarheidsgetrouw en te houterig over.

Lumir leest meteen in het boek en haalt haar pen alvast boven alsook enkele gekleurde stickers om passages aan te duiden die (niet) helemaal stroken met de werkelijkheid. De dag nadien confronteert ze haar moeder daarmee die in haar wat sarcastische stijl verwonderd reageert dat haar dochter het document heeft doorgeploegd alsof ze studeerde voor een examen.  Dat ze met geen woord rept over die andere filmactrice, Sarah Mondavan, die al een tijd geleden gestorven is, kan er bijvoorbeeld niet in bij haar. Later komen we te weten dat Fabienne Sarahs rol heeft gepikt door de regisseur te verleiden. ‘Mocht Sarah de rol gespeeld hebben, zou ze ook een César gewonnen hebben’ klinkt het beslist uit de mond van Lumir. Beiden erkennen dat Sarah een groter talent was dan Fabienne.

Fabienne heeft goed onderhandeld om in een nieuwe film een rolletje te krijgen. Daar staat ze op de filmset naast de veelbelovende actrice Manon (Manon Clavel). Wanneer die tijdens een repetitie suggereert om een zin toe te voegen die er niet echt toe doet, zie je Deneuve haar personage met één blik het hare ervan denken: ze kijkt even verontwaardigd naar boven. De Fabienne die ze neerzet heeft iets weg van Norma Desmond in Sunset Boulevard. Met dat verschil dat Fabienne nog wel meedraait. Maar ze heeft haar beste tijd gehad, blijkt onzeker te zijn geworden, vlucht in alcohol en pillen omdat ze angstig is geworden om onderuit te gaan. Ze leert haar teksten niet, stoort zich aan alles en iedereen op de filmset bijna omdat die haar uit haar concentratie zouden halen, veinst dat ze een telefoon hoorde rinkelen tijdens de opname … Kortom: ze is een diva en de daarbij horende streken horen erbij. In La Vérité zien we een film(opname) in de film, acteren in het echte leven, en ‘echt’/waarheidsgetrouw proberen zijn tijdens opnames.

Punt is dat Fabienne zich gewoon nauwelijks voorbereidde op de rol en zich overklast ziet door een jongere actrice die als de nieuwe Sarah wordt aanzien. Het meest confronterende beeld moet ongetwijfeld het moment zijn dat we Fabienne moederziel alleen in een Chinees restaurant zien eten terwijl er een Chinese familie een gezellig feestje heeft.

Knap is dan ook de boog die Catherine Deneuve haar personage mag laten maken, op aanraden van haar dochter. Van een zielige wat eenzame vrouw met veel pretentie naar een minzamere dame en actrice die zich bescheidener opstelt. Een jurk die nog van Sarah was, geeft ze aan Manon die het moment zo wil koesteren dat ze niet naar een productiefeestje zal gaan. En Fabienne vraagt of ze een scène niet opnieuw kan doen omdat ze plots een ingeving heeft hoe dat beter kon. Kortom: ze wint de ernst om haar métier terug en laat de sarcastische vrouw in haar overgaan tot een minzame moeder en grootmoeder. Qua beeld vat eigenlijk het kapotte kartonnen theatertje dat hersteld wordt naar het einde toe, perfect deze La Vérité samen.

Fabienne krijgt ook een ontzettend mooi compliment van Manon die stelt dat ze in een volgende film Sarah zal neerzetten. Als Fabienne zegt dat ze ook haar als personage zeer goed zou spelen, stelt ze dat haar schoudertjes zo’n rol niet zouden kunnen dragen.

Clémentine Grenier zien we als haar kleinkind Charlotte aan het werk. De naturel die ze uitstraalt – die guitige ogen waar de joie de vivre vanaf spat! – werkt aanstekelijk. Haar scènes met Deneuve zijn dan ook erg sterk en speels. Wanneer ze gelooft dat Fabienne een heks is en haar man heeft omgetoverd in de schildpad Pierre en haar om een gunst vraagt bijvoorbeeld.

Na de opname van een scène zien we de regisseur Deneuve en Clavel vragen om die opnieuw te doen maar dan 20% korter. Ook dat kan rekenen op een heerlijk afkeurende blik van Deneuve omdat de verteltijd met de jaren in filmproducties korter is geworden. Het is dan ook tamelijk cru misschien om stellen, maar deze La Vérité, sleept soms wat, voelt wat lang aan, zeker in het begin, waardoor we uiteindelijk de bioscoopzaal verlaten met de bedenking dat die gerust - oh ironie - 20% korter mocht.   

< Bert Hertogs >