Recensie Burden ★★

Drie keer keken we op onze klok tijdens het 117 minuten durende Burden van Andrew Heckler. Dat is minstens twee keer te veel en toont aan dat het vertelritme van de dramafilm voor zestienplussers te traag is en de spanningsboog te slap. Jammer is dat vooral omdat het thema racisme recent opnieuw onder de aandacht kwam in de VS via Black Lives Matter en het ook een betere prent verdient.

Op een bepaald moment boeit Burden ons nochtans wanneer Heckler geen partij lijkt te kiezen tussen de aanhangers van de Ku Klux Klan in South Carolina die in 1996 een museum met winkel openen in een oude bioscoop waar destijds enkel blanken naartoe mochten. Centraal staat de geschiedenis van de Klan en je kan er ook merchandise kopen. Maar uiteraard gaat Tom Griffin (sterk neergezet door Tom Wilkinson) verder dan dat. Tijdens de openingstoespraak geeft ie al meteen de fakkel door aan Mike Burden (Garrett Hedlund) en laat ie de koopacte op diens naam zetten. Mike neemt overdag spullen in beslag van wanbetalers en werkt voor Tom. Hij valt voor de alleenstaande moeder Judy (Andrea Riseborough) en vraagt alvast dat ze wat mild zouden kunnen zijn voor haar en haar zoontje omdat ze huurachterstand heeft.

Maar Judy staat aan de andere kant en kan niet lachen met een grap van Tom bij de Indiër. Die heeft het over een vacature waar een man zijn hond voor inschreef. Hij werd geweigerd maar voldoet nochtans aan alle voorwaarden: hij is zwart, doet de ganse dag niks en hij zit op zijn krent. Dat soort racistische humor kan er niet in bij haar. Verder zien we de aanhangers van de Klan ook pissen vanuit hun rijdende truck op een zwart meisje of bier gooien naar een groepje zwarte jongens. Met andere woorden: de zwarte gemeenschap in het kleine dorpje wordt constant uitgedaagd en het museum – dat legaal is - is helemaal een doorn in hun oog. Reageren ze, dan dreigen ze in de cel te belanden. Dus laten ze het er meestal bij. Hoewel vooral bij de jongeren de woede steeds meer begint te koken.

Komt daarbij dat Tom via het museum Klanleden rekruteert en zelfs al heel jonge kinderen, zoals de zoon van Judy, probeert te indoctrineren door hem uit te leggen hoe hij in een zwarte (pop)/een strobaal met plastic rond kan steken met een mes. Interessant trouwens, en enigszins contradictorisch om vast te stellen, is dat de Klan de superioriteit van de blanke man opeist en niet alleen tegen zwarten is, maar ook tegen Spanjaarden enz. maar wel gaat dineren in een Indisch restaurant … En dat hun intelligentie tamelijk beperkt is zie je in quotes waarbij men denkt dat de restaurantuitbater uit China of Japan komt …

Wanneer Burden even echt interessant wordt voor ons? Dat is op het ogenblik dat we de zwarte gemeenschap, geleid door de dominee Kennedy (Forest Whitaker) in de kerk ook een humoristische toon zien aanslaan over blanken. Met andere woorden: het polariseren in beide gemeenschappen zorgt ervoor dat het gedrag langs beide kanten niet goed te praten valt. Al vat Kennedy wel erg goed samen hoe het komt dat sommige blanken lid worden van de Klan: ‘Ze vinden dat ze superieur zijn omdat ze blank zijn en stellen dan vast dat hun eigen leventje dat niet zo is en moeite hebben om rond te komen.’

Dat de zaak zal escaleren, voel je dan ook van meters ver al aankomen en Mike zal als een katalysator werken. Hij kiest resoluut voor Judy. Met alle gevolgen van dien: zij wordt bijna meteen uit haar huis gezet door haar betaalachterstand en Mike en Judy verliezen meteen hun baan. Of hoe de arm van de Klan ver rijkt en de organisatie machtig blijkt in het dorp. Er zit niets anders op voor hen dan hulp vragen aan dominee Kennedy. En dat terwijl Mike de dominee niet veel eerder nog als doelwit koos, opgejut door John, met het idee om hem neer te schieten. Kennedy van zijn kant komt dan weer in conflict te liggen met zijn geloof dat stelt dat ie moet goed doen voor iedereen, terwijl Mike wel wat op zijn kerfstok heeft staan (hij sloeg onder andere een zwarte jongen in elkaar omdat die opzettelijk te traag reed) en Kennedy moet zijn gastvrijheid zien te verzoenen met zijn achterban waar hij minstens een deel van dreigt te verliezen als hij zo door blijft gaan.  Ook Mike zit constant tussen twee gedachten die hij ook uit tegenover de dominee: ‘Sir, if I call you my enemy, I‘ll walk through Heaven and I will punch God just to get to you. If I call you my friend, I‘ll walk through Hell and I‘ll slap the devil for you.’

Burden, dat gebaseerd is op waargebeurde feiten, gaat op den duur helaas de wat prekerige toer op,  Heckler laat zijn hoofdpersonage Mike partij kiezen, en kiest daarmee ook partij in een einde dat weliswaar bulkt van de symboliek maar ook wat melig is. Fijn om weten is dat Usher een bijrol speelt als Clarence Brooks, iemand die nog op school zat met Mike. In de soundtrack horen we naast enkele songs van Eddie Vedder ook Chris Stapletons titeltrack ‘Burden’.

< Bert Hertogs >