Recensie La Odisea ★★★1/2

Een heerlijke onderhoudende humoristische en avontuurlijke misdaadfilm die ook nog eens drama- en historische elementen bevat. Dat is La odisea de los giles van Sebastián Borensztein die zich baseerde op het boek ‘La noche de la Usina’ van de Argentijnse schrijver Eduardo Sacheri.

Wanneer Fermín Pelassi (Ricardo Darín), de lokale voetbalheld wiens standbeeld in verval is geraakt, hij werd destijds geëerd omdat ie een beslissende toevalstreffer wist te scoren, en zijn vrouw Lidia (Verónica Llinás) tijdens de Argentijnse economische crisis de achteruitgang van hun dorp Villa Alsina niet langer kunnen aanzien - ze beseffen dat veel inwoners er ondertussen weggetrokken zijn – willen ze dan ook iets doen zodat ze werk kunnen verschaffen aan mensen. Want dat kan ervoor zorgen dat het dorpje, waar al lang geen trein meer stopt, maar waar nog wel een stationschef is, kan blijven bestaan en misschien wel welvarender worden. Ze willen de graansilo’s van La Metodica heropenen en willen daarvoor een coöperatieve opstarten. Dus gaan ze langs inwoners en bedrijven om investeerders aan te trekken. 300.000 pesos hebben ze nodig aan startkapitaal. Een deel willen ze lenen bij de bank, een ander deel, 158.653 pesos halen ze op.

Fermín Pelassi steekt het geld in een kluis in een bank in Villagrán. Niet veel later krijgt ie bericht van de bankdirecteur, Alvarado, dat de bank pas een lening kan goedkeuren als men op de hoofdzetel ziet dat er een garantie is, en het deels gedekt is door cash dat op een rekening staat. Alvarado zet druk op Pelassi om dat vooral snel te doen liefst nog diezelfde dag voor sluitingstijd, anders moeten ze nog maanden wachten voor ze kunnen starten met hun coöperatieve, waarschuwt hij.

Maar de dag nadien is de Corralito groot nieuws in alle Argentijnse media. Het land nam in december 2001 een drastische economische maatregel door een jaar bankrekeningen te bevriezen. Argentijnen mochten slechts 250 Argentijnse pesos (later 300) per week afhalen indien hun rekening in pesos stond. Op dat moment was er zo’n hoge kapitaalvlucht en de pesos werd massaal omgezet naar dollar dat de overheid wel iets moest doen om de lokale economie te redden.  De lokale munt devalueerde waardoor de export terug aantrok.

Fermín Pelassi moet dus het slechte nieuws aan zijn investeerders brengen. Op een man na die door het lint gaat, toont iedereen begrip. Tot blijkt dat er sprake is van gesjoemel. De bankmedewerker die het geld op de rekening zou moeten zetten, wist immers dat deze 158.653 pesos echter meteen omgezet werden in dollars. Hij verklaart dat Alvarado (Luciano Cazaux) voorkennis had over de overheidsmaatregel die er stond aan te komen en dat ie persoonlijk een lening goedkeurde aan advocaat Fortunato Manzi (Andrés Parra) die zo ettelijke minuten na Pelassi de bank met heel wat dollars op zak kon verlaten.

Later komt het team te weten dat Manzi een diepe put liet graven in the middle of nowhere tussen de bomen en een wei. Pelassi en co zijn ervan overtuigd dat Manzi daar al het geld verstopt heeft. Maar die kelder blijkt zeer ingenieus beveiligd. Als de batterij van de accu onder de 50% gaat, ontvangt Manzi namelijk een bericht op zijn gsm, en als er indringers zijn ook. Het team is radeloos tot de voetballer de klassieker ‘How to Steal a Million’ van William Wyler uit 1966 opnieuw bekijkt op vhs. Het idee ontstaat om Manzi gek te maken door het alarm steeds af te laten gaan als ze even geen stroom door de kabel jagen waardoor de accu onder de 50% gaat. Daardoor zullen de verkoper van het veiligheidssysteem en de advocaat denken dat er iets mis is met de accu. Manzi wordt dan ook aangeraden om de accu tijdelijk uit te schakelen tot er een nieuw moederbord is. Op een nacht wanneer ie doodop is van de zoveelste valse melding, en het steeds over en weer rijden om de zaak te controleren (wat hem ook waanzinnig, nerveus en hyper achterdochtig maakt), schakelt hij effectief de accu uit. Nu moeten de coöperanten nog een stroomonderbreking voor elkaar krijgen op het elektriciteitsnetwerk. Liefst op een avond dat het onweert. Maar de sabotage die ze gepland hebben, draait echter grootser uit dan voorzien …

La Odisea is een ode aan de hard werkende (maar weliswaar niet altijd zo snuggere) gewone man die terugeist wat van hem gestolen werd. Als een moderne Robin Hood leest dit verhaal dan ook in zekere zin. Een verhaal dat vooral gaat over rechtvaardigheid en het individu boven de maatschappij en de instellingen plaatsen (wat je kan lezen als een vorm van anarchie).

Het is ook een film die de veerkracht toont van mensen en bij uitbreiding een hele gemeenschap en maatschappij. Dat de gewone man, die als een sukkel beschouwd wordt door de rijken, toch maar mooi in staat is om steeds opnieuw recht te krabbelen, zien we.

‘An der schönen blauen Donau’ van Johann Strauss jr, ‘No llores por mí, Argentina’ van Serú Girán en ‘Cortina de Humo’ door Federico Jusid zijn onder andere te horen in de soundtrack. Op de Goya’s, de Spaanse Oscars, won La Odisea de prijs voor Best Iberoamerican Film (Beste Spaans-Amerikaanse film). Terecht. De film is spannend en vermakelijk tegelijkertijd. Een heerlijke cocktail.

< Bert Hertogs >