Recensie The Last Black Man in San Francisco ★★★1/2

The Last Black Man in San Francisco, het regiedebuut van Joe Talbot, is een mooie ode aan loslaten, afscheid nemen, leren omgaan met verlies. In de prent die gebaseerd is op het waargebeurde verhaal van zijn jeugdvriend Jimmie Fails (neergezet door Jimmie Fails zelf) zien we dat het ouderlijk huis van Jimmie het onderwerp zal worden van een erfeniskwestie. Een al wat ouder blank koppel moet er dus uittrekken waardoor het leeg komt te staan. Eerder kreeg ie het al aan de stok met de vrouw toen ie ongevraagd het statige Victoriaanse huis wat begon op te knappen door het hier en daar een likje verf te geven. Jimmie droomt ervan om het huis terug te winnen voor zichzelf maar ook voor zijn familie die blijkbaar verarmd is geraakt. Hij wil er zijn leven hard voor werken om het te kunnen kopen. Maar zowel de makelaar als de bank weigeren. En dat heeft niets met zijn afkomst te maken, wat hij hen aanvankelijk nog verwijt, maar zuiver omdat het pand zich in een prijsklasse te hoog bevindt.

Adam Newport-Berra’s cinematografie is vooral in het begin van The Last Black Man in San Francisco erg sterk. Zo zie je hem super vertraagde beelden tonen die doen denken aan een tableau vivant terwijl de rode lamp van een verkeerslicht bijvoorbeeld nog wel op het gewone ritme knippert. Verder gaat ie voor een shot waarbij we Kofi’s (Jamal Trulove) gezicht letterlijk bijna tegen de cameralens zien plakken wat erg mannelijk, bedreigend en uitdagend overkomt, en kiest ie voor een hypersnelle hippe verticale beweging van boven naar beneden. De beeldvoering is in zijn geheel erg verzorgd en haarscherp.

De dramafilm kent ook enkele leuke momenten. Zo zien we een bijna surrealistische scène waarbij we een naakte man naast Jimmie zien zitten aan de bushalte terwijl een groepje in een bus die iets aan het vieren zijn opmerkingen maken, waarop de naakte man licht verbouwereerd reageert over het gedrag van die jongeren. Er is ook nog een man die zich uitkleedt en achter Jimmie en Montgomery die op hun skateboard zich verplaatsten, holt omdat ie mee op het skateboard wil. Tevens tekenen we milde kritiek op busconversaties, een predikant die in openlucht zijn preek lijkt te oefenen op en rijkelui wanneer Montgomery zijn vriend Jimmie op het balkon van zijn droomhuis leert hoe hij moet wuiven als een royal, door zijn ellenboog een golvende beweging te laten maken en zijn hand in een kommetje te houden.

Knipogen naar film als medium zelf zien we wanneer de twee een groepje lokale homies nadoen, Montgomery in Kofi een sterk acteur ziet (wat even een regieaanwijzing in deze regie oplevert) terwijl Kofi een échte ruzie aan het meemaken is en stevig gepusht wordt. Nog meer knipogen naar film zien we in deze film wanneer Jimmie even mee illegale dvd’tjes in hoesjes steekt waarbij de covers van de film, gelamineerd en al, mooi uitgeknipt moeten worden. Want ‘witte randen’ horen niet. Ook daarin kan je in zekere zin een verwijzing naar de kinderjaren zien van Jimmie waar het hoofdpersonage nog niet mee klaar is. Het ligt perfect in lijn met zijn gedrag wanneer ie uit een verborgen ruimte opduikt tijdens een bezoeknamiddag aan zijn droomhuis om de geïnteresseerden de stuipen op het lijf te jagen. Dan merk je dat het personage nog iets guitigs, jongs maar ook iets onvolwassens in zich heeft. Niet alleen moeite heeft om zijn opa te lossen en zijn familiegeschiedenis, maar ook zijn jeugdjaren.

Jimmie wil terug kunnen wonen daar waar ie zijn jeugd heeft doorgebracht. Maar de buurt is ondertussen opgewaardeerd en je moet dus rijk zijn om je zo’n statige woonst te kunnen permitteren die zijn grootvader ooit bouwde. Dat is althans wat ie altijd heeft meegekregen dat hij eigenhandig dat huis met de heksenhoed bouwde in 1946. Hij overrulet daarmee de gids van een Segwaytour (Jello Biafra) die stelt dat het huis veel ouder is. Na verloop van tijd komen we te weten wie van de twee gelijk heeft. Dat Jimmie zo veel emotionele waarde schenkt aan het huis en het niet kan aanvaarden wanneer de bewoners het wat laten verkommeren, is in se een metafoor voor het onderhouden en levendig houden van je herinneringen aan een dierbare en maakt dus ook deel uit van zijn rouwproces.

Hoewel The Last Black Man in San Francisco na verloop van tijd aan tempo verliest, wat prekerig en finaal ook wat melig overkomt, is het een knap regiedebuut waarbij het hoofdpersonage een wake up call nodig heeft via een monoloog van zijn beste vriend Montgomery (Jonathan Majors) en het inzicht dat je een gemeenschap van vroeger niet zo maar kan herstellen en bijeenbrengen, doorbroken familiebanden moeilijk kan lijmen, en herinneringen vaak geromantiseerd/geïdealiseerd worden en dus soms pijnlijk clashen met de realiteit.  Het verleden moet je soms laten voor wat het is om zelf aan je toekomst te kunnen bouwen. De authenticiteit van de prent wordt versterkt via een zeer puike soundtrack waarin we onder andere ‘San Francisco’ door Mike Marshall en ook in een versie door Tuba Daniel Herskedal horen, ‘MGV’ door Michael Nyman, ‘I Got 5 on It’, ‘Somebody to Love’ van Jefferson Airplane, ‘Blue’ van Joni Mitchell, ‘Family Reunion’ van Jordan Gomes, ‘Motherless Child’ van Sweetwater, ‘O Mio Babbino Caro’ uit de opera Gianni Schicchi van Giacomo Puccini en ‘Symphony No. 103 - Finale - Allegro Con Spirito’ van Joseph Haydn.

< Bert Hertogs >