Recensie Feroz ★★★

Heftig maar ook behoorlijk belerend in een poging het publiek een geweten te schoppen. Dat is Feroz van Danili Llanos Quzada. Die ging de mosterd halen voor zijn jongste voorstelling bij het boek Mi Infierno en el Sename van Edison Llanos die de wantoestanden aankaart van de instellingen waar minderjarige delinquenten, drugsverslaafden enz., kortom kwetsbare jongeren dus opgesloten zitten waar hij zelf ook een tijdlang zijn jeugd heeft doorgebracht. Daar kunnen ook tieners bij zijn die iets zwaars mispeuterd hebben en die door de rechtbank geplaatst werden in een detentiecentrum voor minderjarigen. Maar even goed gaat het om probleemjongeren die vaak niets anders konden dan bv. stelen om hun families te onderhouden.

Helaas bleken die geprivatiseerd zodat elk kind een waarde kreeg. Over 8.326 exemplaren wordt in Feroz dan ook gesproken alsof ze producten zijn in de supermarkt, wiens foto’s deel uitmaken van een stock. In het weekend werden ze opgetut als er rijkelui langskwamen die geïnteresseerd waren om er eentje mee te nemen. Vaak werden ze dan bedolven onder het speelgoed en het snoep door de bezoekers. De kinderen voerden dan samen een groot theaterstuk op door te doen alsof de leefomstandigheden er top waren. Maar wanneer de bezoektijd over was, werd het speelgoed en het snoep er al snel afgenomen en volgde opnieuw de bittere realiteit. Speciale dagen werden niet gevierd met de jongeren. Elke dag was een dag als alle andere, behalve dan wanneer er bezoek kwam van geïnteresseerde volwassenen om een kind mee te nemen. Ook verjaardagen werden dus niet gevierd. Waarop het publiek Cumpleaños feliz te deseamos a ti feliz cumpleaños que los cumplas feliz, ofwel Happy birthday in het Chileens zingt.

Cellen die van boven tot onder vol hingen met kak. Jongeren die met 50 tegelijk in een cel gestoken werden, waren geen uitzondering. Die onmenselijke levenssituatie kaart Feroz aan. De tieners verkrachtten elkaar, jongens kruipen op jongens, en jongens ook op de meisjes. En er wordt ook gemasturbeerd. Een meisje dat door 3 à 4 jongens dagelijks verkracht werd, zoekt in een cel zelf de jongens op in bed, omdat ze het gewend is, omdat haar lijf vraagt om die aanrakingen. Een brief van een elfjarig meisje dat het hart van haar moeder mist in de instelling, hakt er stevig in wanneer die voorgelezen wordt. Zeker wanneer niet veel later te lezen valt hoe het meisje aan haar einde kwam. Nog zoiets, van duizenden jongeren is niet eens geweten waar ze begraven liggen.

De levensomstandigheden waren van ondergeschikt belang. Om zo veel mogelijk te verdienen aan de jongeren was het zaak om er vooral zo veel mogelijk op een kleine ruimte bij elkaar te steken en verder nauwelijks naar hen om te zien. Sterk is dan ook de openingsscène waarin we een jongen op een stapelbed te keer zien gaan en stevig de vuisten zetten op de matras zodat de houten plank eronder danig beeft en daaronder een kind in foetushouding ligt. Hun beklag doen, bleek zinloos. De monsters werden er alleen maar groter door. Een uur slaag aan een stuk krijgen, waarbij de jongeren de ogen sloten om de pijn niet te hoeven voelen, was geen uitzondering. Ook geestelijken gaan niet vrijuit. Alanis Ibáñez haar roze onderbroekje zien we naar onderen gedaan worden terwijl ze met haar handen tegen het stapelbed staat en de rits van haar schoolkleedje naar beneden gaat. Een aanklacht tegen het misbruik van geestelijken is dat.

Hoewel Feroz in het begin stelt dat er een getuigenis die opgetekend werd niet gebracht zal worden, komt het daar na verloop van tijd op terug. De getuigenis van een meisje dat zich elke dag met haar eigen stront insmeerde om zo haar potentiële verkrachters op andere gedachten te brengen in het detentiecentrum in de hoop dat ze gedegouteerd zouden zijn, en niet zouden overgaan tot de daad, is dan ook ronduit choquerend.

Minder wordt Feroz wanneer het zaallicht aangaat, het publiek, de rijkelui, rechtstreeks aangesproken worden dat we misschien wel een baby zouden adopteren maar geen grote jongens die al een behoorlijk rugzakje met zich meedragen. Finaal stelt de voorstelling de vraag ook waarmee ze begint, of deze jongeren beter niet geboren waren.

Tussen alle harde zaken door, is er toch ook wat plaats voor dromen (zo horen we er eentje die hoopt dat een tv ster op een dag de jongere komt halen met zijn wagen, of zingen ze dat ze hopen dat er geld of hoeren uit de lucht komen vallen) en plezier. Zo zien we onder andere een gevecht met papierproppen of toont een van de jongeren, ondersteund door het meeklappen van het publiek aan dat ie een stevig potje kan breakdancen.

< Bert Hertogs >