Recensie Cabaret ★★★★★

Wie dacht dat de nieuwe eigenaar van het Lido in Parijs de tot Lido2Paris herdoopte iconische zaal waar er jarenlang revues opgevoerd werden, zou verbouwd hebben voor hun eerste nieuwe productie: Cabaret in een magistrale regie van de Canadese regisseur Robert Carsen die ook mee instond voor de scenografie en het licht, heeft zich wellicht foutief geïnformeerd. De zaal is exact hetzelfde gebleven als in augustus toen na 75 jaar en 27 revues het doek definitief viel over jarenlange bluebell showgirls, pluimen en vooral full playbackshows. Groter kan het contrast niet zijn met deze musical op muziek van John Kander met teksten van Fred Ebb en een boek van Joe Masteroff. Al zijn er ook voor alle duidelijkheid veel gelijkenissen waardoor de locatie een absolute toegevoegde waarde betekent voor deze productie die slechts 60 keer wordt opgevoerd tot 3 februari 2023. Wat ons betreft, tekent Carsen nu al voor dé beste revival van een musical wereldwijd. We vinden deze versie alvast véél geslaagder dan de versie in Londen van regisseuse Rebecca Frecknall.

De verschillen tussen wat het Lido voor december 2022 bood en nu, zijn niet gering. In deze Cabaret wordt er niet alleen gedanst en geacteerd: er wordt ook live in gezongen én er staat links en rechts van het podium een liveband opgesteld onder leiding van Bob Broad met onder andere buffetpiano, klarinet, banjo, gitaar, mandoline, trompet, sax, trombone en drums.

De gelijkenissen: Cabaret gaat over een scharniermoment in de geschiedenis. De Weimarrepubliek komt op in de jaren ‘20, de Tweede Wereldoorlog kondigt zich aan, er is hyperinflatie (wat in deze musical aan bod komt in het ‘Money’ lied), er zijn betogingen, de mensen zijn malcontent. De verrechtsing in onze huidige Westerse samenleving, Poetin, de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un, de opkomst van extreemrechts en populisten, de inflatie, de huidige onzekerheden … tonen aan dat onze maatschappij nu best wel wat gelijkenissen heeft als destijds. De wat naïeve hyper-optimistische song ‘Tomorrow belongs to me’ klinkt in deze context behoorlijk maatschappijkritisch. Eerst horen we het als hymne van het nazisme gezongen door kinderen (de enige song die op tape staat), in het tweede deel wordt het wel live gezongen door de cast tijdens een reprise terwijl er zwart-witbeelden van Hitler geprojecteerd worden op de kralengordijnen. Die beelden gaan na een tijdje over van zwart-wit naar kleur waarbij videodesigner Will Duke de overgang maakt naar het nu en de parallellen met onder andere Poetin en Kim Jong-un blootlegt.

Wat Cabaret zo sterk maakt als musical is dat die entertaint maar ook schuurt tegelijkertijd. Dat komt door het grote contrast. We zien aan de ene kant mensen worstelen om te overleven. Of het nu gaat om juffrouw Schneider die kamers verhuurt (en uit schrik om haar licentie te verliezen door de nazi’s haar verloving afbreekt met de Joodse fruitverkoper meneer Schultz), juffrouw Kost die de kost verdient als sekswerker waarbij ze Schneider – die niet naïef is – en het publiek niet weet te overtuigen dat die drie matrozen waar ze haar mee betrapt heeft, haar neven zijn, telkens zien we personages die vooral blijven doorgaan met hun leven alsof er niets aan de hand is. Die maatschappijkritiek resoneert des te harder nu vermits we grotendeels hetzelfde meemaken.

Carsens’ minimalisme komt hier dan ook prachtig tot zijn recht. Een bed, een bureau en een tikmachine, een rek om kleren aan te hangen en een wastafel met waskom, meer heeft ie niet nodig om het schamele kamertje voor te stellen waar Cliff, een metroseksuele Amerikaanse schrijver die goed kan observeren, maar ondanks zijn afstandelijkheid toch interessant blijft voor de musicalliefhebbers, een betaalbaar onderkomen heeft gevonden. In het cabaret zien we overigens die meubels terugkomen maar dan in een gepimpte versie met goud en zilver en vooral glitters in de Kit Kat Klub. Dat goud en die glitters komen ook terug in het Money-lied waarbij we de genderfluïde Emcee op een berg goudstaven op een gouden toilet zien zitten. Zo worden de extremen van een maatschappij getoond: de (fake) luxe in het theater dat fel afsteekt met hoe het eraan toe gaat in het echte leven en backstage. De kloof tussen rijk en arm die verdiept ook.

Sally is wellicht het meest interessante én bijzonder moderne personage. Een vrouw die eigenlijk stelt dat zij en enkel zij keuzes maakt over haar lichaam. Zij leidt een liederlijk leven, zit aan de gin, heeft een vrije geest en deelt de lakens met verschillende mannen (waaronder Cliff). Wanneer zij zwanger wordt, kan het van Cliff zijn, wil hij zijn verantwoordelijkheid nemen en zijn rol als vader spelen.

Maar de wegen van de twee scheiden wanneer hij wil vluchten naar Amerika omdat ie vaststelt dat het Berlijn waarvoor hij gekomen is, niet langer de vrijheid kan bieden die hij zoekt. Meneer Schultz zou ook met hem meekunnen maar voelt zich toch ook Duits genoeg om trouw te blijven aan het land. Vraag is maar of dat een goede keuze zou blijken. De Britse Sally zal dus Cliffs uitnodiging om mee de oversteek te wagen, afwijzen. Voor haar blijft het leven een feest, dat ze ook in dit veranderende Berlijn zonder gêne denkt te kunnen blijven leiden. Ook al heeft ze het niet breed en heeft ze haar bontmantel moeten geven aan de dokter om haar abortus te kunnen betalen. Ze is vrijgevochten en staat er duidelijk op om dat te blijven.

Cabaret is dus zoals het gekende nummer ‘Wilkommen, bienvenue, welcome’ het stelt uit de mond van Emcee: “Laat je zorgen buiten, het leven is teleurstellend maar hier (in het cabaret n.v.d.r.) is het mooi.” Of hoe de entertainmentsector het échte leven wil doen vergeten, mensen wil verstrooien en het vervangt door een droom, een fantasie, en dus eigenlijk: een leugen. Het leven is een cabaret.  

Robert Carsen gebruikt het Lido zoals het is. Het publiek zit in een U vermits het podium tot een groot stuk over de parterre komt waardoor de toeschouwers dus in een halve cirkel errond zitten. Een vierkant deel daarvan kan naar boven gaan en zo de kamer van Cliff ensceneren. Niet veel later zien we ook dat gedeelte helemaal naar boven gaan en zo de gang met twee deuren van juffrouw Schneider tonen. Dat decor wordt na verloop van tijd gestript voor haar verlovingsfeest met meneer Schultz. De hoofdkleuren van het decor zijn overigens grijs en bordeaux.

Bijzonder sterk werk heeft Will Burton afgeleverd in de casting voor Cabaret, dat trouwens in het Engels gesproken en gezongen wordt in het Lido2Paris met boventitels in het Frans. Lizzy Connolly - ‘Perfectly Marvelous!’ - zien we als Sally Bowles, Sam Buttery als Emcee, Oliver Dench als Clifford Bradshaw, Sally Ann Triplett als juffrouw Schneider, Gary Milner als meneer Schultz, Ciarán Owens als Ernst Ludwig en Charlie Martin als juffrouw Kost. Owens is overigens ook dance captain. Allen zetten zowel op vocaal vlak als qua spel en dans (samen met het ensemble) een exquise prestatie neer. De enige die ons voordeel van de twijfel geniet is Milner wiens zang wat breekbaar overkomt en niet altijd even steady is. Maar zijn Joods personage dients nu eenmaal kwetsbaar en fragiel te zijn (ook in de zang). Wellicht daarom ook dat dit een doelbewuste artistieke keuze is.

De choreografieën van Fabian Aloise verwijzen uiteraard naar de revue. Hij laat de vrouwen onder andere een diagonale lijn trekken ten opzichte van de verticale lijn van de benen van de mannen als ze eronderdoor hangen, of laat ze in een V op het podium naar voor bewegen. Maar vaak kiest ie ook voor de cirkel als figuur wanneer het ensemble rond Emcee verzamelen blaast en rond hem heen danst (soms in één cirkel, dan weer in een dubbele), en niet zelden is daarbij ook een golvende beweging te zien.

Het wervelende Cabaret in Lido2Paris is kortom perfectly marvelous! What are you waiting for?

< Bert Hertogs >