Recensie L’immensita ★★★★1/2

Een immens mooie feministische film over anders zijn. Dat is het Frans-Italiaanse drama L‘immensità van regisseur Emanuele Crialese met in de hoofdrollen Penélope Cruz, Luana Giuliani en Vincenzo Amato.

We zijn in de jaren ’70 aanbeland in Rome. Een tijd dat het patriarchaat er dus heerste. De eerste barsten zien we daarin ontstaan wanneer we Clara (alweer een magistrale rol die Penélope Cruz ijzersterk neerzet) helemaal opgetut zien tussen haar kinderen Adri (Luana Giuliani), Diana (Maria Chiara Goretti) en Gino (Patrizio Francioni). Haar kinderen vragen haar of ze uitgaat of ze geweend heeft, want enkel dan maakt hun moeder haar op. Ze zegt echter dat dat niet het geval is.

Net voor haar overspelige man Felice (Vincenzo Amato) thuiskomt ontschminkt ze zich. De uitgelaten sfeer waarbij ze met haar kinderen danst, slaat dan helemaal om. Het is duidelijk dat een dominante, toxische man de woonst binnengekomen is. Qua sfeerzetting is L‘immensità dan al magistraal.

De prent toont haarfijn aan hoe toxische mannelijkheid creativiteit en fantasie totaal vernietigt. Diana zien we in een scène tijdens het avondeten stellen dat haar eten precies op een bootje lijkt waarna haar vader in geen tijd daar komaf mee maakt en het in stukken snijdt. En het feit dat ie blij is wanneer de zigeuners zijn moeten vertrekken, toont aan dat ie totaal geen empathie koestert voor de gevoelens van zijn oudste dochter, de twaalfjarige Adriana (‘Adri’).

Zij vindt dat ze verkeerd gemaakt is, stelt dat ze van een ander sterrenstelsel afkomstig is en identificeert zich als jongen waarbij ze als naam voor Andrea kiest, dat in Italië voornamelijk een mannelijke naam is, kijk maar naar Andrea Bocelli bv. Adri/Andrea is namelijk verliefd geworden op het zigeunermeisje Sara (Penelope Nieto Conti) die Andrea aanvaardt om wie ze is. Zij droomt ervan om later een slangenmeisje te worden of danseres, Andrea wil iets in de lucht doen. De scènes tussen Giuliani en Conti zijn ronduit prachtig, dromerig. Samen zullen ze van een sigaret lurken, dansen, elkaar achternazitten in het riet, knuffelen en een elkaar een kus geven.

Bij uitbreiding zijn alle scènes met kinderen bloedmooi in L‘immensità. Zo begrijp je als kijker waarom Clara met de kinderen wil meedoen wanneer ze onder tafel kruipen tijdens een feestje en daar de voeten en enkels kietelen van de gasten. Het is immers gewoon een doodsaai feest. Maar Clara wordt niet geaccepteerd door Adri omdat ze geen kind is en moet terug aan tafel gaan zitten. De generatiekloof tussen die twee wordt ook elders invoelbaar. Zo kruipt Adri onder het bed van haar ouders wanneer haar vader seks wil met haar moeder maar die zich verzet. Dan roept zij vanonder het bed ook ‘Ze zei nee!’

Later tut Clara zich op en gaat ze naar de kapper waarna ze de aandacht van de opdringerige mannen die haar lastigvallen op straat laat welgevallen. Adri begrijpt dat niet, gaat er tegenin en zet die mannen op hun plaats. De ene ziet het voorval dus als een vorm van (positieve) aandacht, de ander als iets erg storends. In de ogen van Clara steelt Adri zo haar moment de gloire even. En neen, zelf vindt ze zich lelijk en dus stelt ze dat ze verbaasd is met de reacties.

Ook wanneer ze samen naar de bioscoop gaan en Clara een potje zit te huilen op het einde van Doctor Zhivago wanneer we daaruit ‘Then it’s a gift’ horen, is het smullen. Die alleszeggende blik in de ogen van Luana Giuliani die vanuit haar personage toont dat ze de emoties van haar moeder pure aanstellerij vindt. Ge-wel-dig!

De cinematografie van deze film is bijzonder knap. De decors, architectuur, het meubilair, de rekwisieten en kledij ademen de seventies uit. Dat de beelden in kleur zo nu en dan afgewisseld worden door zwart-wit (onder andere in de zangscènes met groot orkest) is nog zo’n sublieme vondst. In de soundtrack horen we dan bijvoorbeeld een verwijzing naar Love Story met het nummer ‘Where do I begin’.

Met stip is de scène wanneer de kinderen de autosleutels van de gasten tijdens een feestje met elkaar verwisselen het leukst van al. Wanneer het feest voorbij is, zijn het de mannen namelijk die door de regen de auto moeten openen en starten terwijl de vrouwen en kinderen in de deuropening wachten. Je ziet ze secondenlang allemaal klungelen en het daagt hen pas na een tijdje dat de sleutels verwisseld zijn. Héérlijk. Dit is pure wraak op het patriarchaat.

< Bert Hertogs >