Recensie Leonard Cohen

76 is ie ondertussen, de Canadees Leonard Cohen. 3 Dagen op een rij weet hij zo’n 24000 toeschouwers in totaal naar het Sint-Pietersplein in Gent te lokken. Mensen die er allemaal warmpjes inzitten want ze telden voor een zitje in openlucht tussen de 59 en 96 euro neer. 3 Dagen Cohen in Gent zal een omzet van minstens 73 miljoen oude Belgische franken (merchandising en drankverbruik niet meegerekend) opleveren.  Die merchandising kreeg het label “Earth friendly” mee. Maar budgetvriendelijk was ze niet meteen, 30 euro minstens voor een t shirt, 15 euro voor een programmaboekje. De slimsten onder de aanwezigen op het Sint-Pietersplein waren alweer de studenten, die zich op het plein buiten de festivalzone op de stoep zetten. Zij hoorden weliswaar enkel Cohen. Maar dat is meer dan genoeg, lijkt ons. Visueel valt er aan zijn optreden nu eens geen bal te beleven.

Lichtgrijze doeken wapperen zachtjes met de wind mee, spots kleuren deze achteraan op. Verder zien we enkel wat scanners die de juiste muzikant wanneer die een solo geeft in het licht stelt. Cohen zet zijn hoed af wanneer een van zijn muzikanten gesoleerd heeft. Vaak is dat terecht, wanneer zijn bandurriaspeler Javier Mas de ene virtuoze solo na de andere laat horen bijvoorbeeld. Een eerste opmerkelijke rol krijgt die toebedeeld tijdens de intro van “Who by fire” dat verder opvalt door contrabassist Roscoe Beck die met een glijdende beweging van zijn rechter handpalm over zijn snaren wrijft terwijl backing Hattie Webb de handharp bespeelt. Later in deel 2 zou ze met haar zus Charley nog een engelachtig “If It Be Your Will” zingen, enkel begeleid door die harp en een streepje keys. Cohen blijkt qua bindteksten een man van weinig woorden. Hij dankte het publiek meermaals voor het warme onthaal. Enkel het laatste nummer voor de pauze kreeg een wat langere introductie. “The weather has healed. It’s a great honor to play for such a warm public sitting in grace of the weather in peace in a world of chaos and suffering. Ring the bells. There is a crack in everything. That‘s how the light gets in.” zegt ie waarmee hij in zijn laatste zinnen al meteen laat uitschijnen dat Anthem volgt. Dat negativisme zit ‘m voor een groot deel in de teksten van Cohen. Vooral in het eerste deel van zijn optreden vallen zwaarmoedige teksten op zoals in “The Darkness” bijvoorbeeld. “Ik rook geen sigaretten. “Ik lust geen alcohol. Ik heb nog maar weinig liefde gekend in mijn leven. Ik heb geen zin in eender wat.” zingt ie met een dodelijke kilheid.

Tijdens “Ain‘t No Cure for Love“ graaft de bard diep in zijn stem op “That don’t change the way that I feel”. Later horen we elk van de 3 backings een toon zingen, waarop de andere een octaaf hoger gaat en de laatste het hoogst mag. “Bird on the Wire” wordt enthousiast onthaald op een muzikaal bedje van sax, gitaar, orgel en mooie vrouwenstemmen. “De toekomst bestaat uit moord”, zingt de Canadees in zijn niet al te optimistisch “The future” waarin hij refereert naar de Berlijnse muur (Cohen deed op woensdag nog maar net een optreden daar) en Hiroshima. Wachten op een mirakel dan maar dat er maar niet wil komen horen we in “Waiting for a miracle” dat Cohen met zo’n afgemeten zakelijkheid, zwarte vest en hoed zingt, dat de kilheid, de verveling de song een extra enge dimensie geeft. “Laten we samen alleen zijn” horen we terwijl de wolken oranje kleuren op een lichtblauwe achtergrond en de maan met een hapje eruit zich op 1 uur van onze positie bevindt. Orgel en bas mogen dan wel het ritme aangeven om het publiek mee in de handen te laten klappen tijdens “In my secret life”, toch reageert het publiek uitermate schuchter. Een koppel voelt zich aan de linkertribune blijkbaar aangesproken door het nummer. Of zij er een geheime relatie op nahouden, weten we niet. Wel kan het publiek daar de hetero- outing smaken, en geeft het beiden een applausje wanneer ze de eerste passen van hun slow zetten.

Zoals wel vaker heeft het publiek ingevallen duisternis en een pint nodig om wat los te komen. Cohen speelt het ook slim, en graait in deel 2 vooral in zijn mand bekende hits. “Suzanne “, uit zijn debuutplaat “Songs of Leonard Cohen uit 1967”, wordt vakkundig gebracht met een streep wit tegenlicht. Ook andere songs zoals en nummers  zoals  “Sisters of Mercy“ en  “So Long, Marianne”  uit dat album passeren de revue later op de avond. Wanneer de videoschermen uitvallen horen we het publiek een zucht van verbijstering slaken. Alsof ze dat nog nooit meegemaakt hebben. Het euvel is rechtgezet tijdens “Sisters of Mercy”.  

“The Partisan” kreeg – terecht- het sterkste applaus en voetgestamp op de tribunes in Gent. Cohen zingt het nummer dat over oorlog gaat in het Frans en het Engels. “Vanmorgen waren we nog met 3. Vanavond ben ik de enige die overschiet.” zingt ie.

Onder andere “Waiting for the Miracle” en “Everybody knows”  schreef Sharon Robinson mee met Cohen en dus krijgt ze de eer om “Boogie Street” solo te vertolken waarbij de frontman voor dit nummer van rol wisselt en zelf een fijn streepje backings verzorgt. “Hallelujah” krijgt een knappe orgelsolo voor Neil Larsen. Tijdens zo’n nummer kent de omgeving ook een meerwaarde. Cohen zingt het nummer vlak voor de ingang van de Sint-Pietersabdij. De zanger zingt ook voor de gelegenheid in dat nummer “I didn’t come to the city of Ghent to fool you” wat uiteraard op applaus wordt onthaald. De manier waarop Cohen dat zingt, komt echter langs geen kanten spontaan over. Dat is zowat het enige minpunt aan het ganse optreden: het is bij momenten te berekend, te afgemeten. De zakelijkheid, de afstandelijkheid laat zich niet alleen in Cohens teksten, muziek en stem voelen. De afstand tussen de eerste rij stoeltjes van de parterre en het podium heeft festivalallures. 

< Bert Hertogs >

De setlist:

Deel 1:
1.    Dance Me to the End of Love
2.    The Future
3.    Ain‘t No Cure for Love
4.    Bird on the Wire
5.    Everybody Knows
6.    In My Secret Life
7.    Who By Fire
8.    The Darkness
9.    Chelsea Hotel No. 2
10.    Born In Chains
11.    Waiting for the Miracle
12.    Anthem

Deel 2:
13.    Tower Of Song
14.    Suzanne
15.    Sisters of Mercy
16.    The Gypsy‘s Wife
17.    Feels So Good
18.    The Partisan
19.    Boogie Street (Sharon Robinson)
20.    Hallelujah
21.    I‘m Your Man
22.    Take This Waltz
23.    So Long Marianne
24.    First We Take Manhattan
25.    Famous Blue Raincoat
26.    If It Be Your Will
27.    Closing Time
28.    I Tried to Leave You