PDF-versie voor persoonlijk gebruik

Recensie Zwanemans

vrijdag 23 december 2016HetPaleis

Zwanemans

Met ‘Zwanemans’ serveren regisseur Guy Joosten en Koen De Graeve (tekst) hun muziektheaterversie van ‘Lohengrin’. Een voorstelling over een man – voormalig ridder van de Ronde Tafel – die zijn naam niet wil kenbaar maken omdat ie een geheim met zich meedraagt. Wanneer Elsa (neergezet door de verrukkelijke Charlotte Vandermeersch) verliefd wordt op Lohengrin (gespeeld door De Graeve), is het maar een klein kunstje voor Ortrud (hier ‘Oertrut’, gespeeld door Ariane van Vliet) om haar nieuwsgierigheid te prikkelen en achterdocht aan te wakkeren tijdens de song ‘Wat is zijn naam? Gaat zijn faam tot in Dar es Salaam?’ op een bedje van electronica door De Post. Elsa draagt met zich namelijk een geheim mee dat ze niet kan oplossen, waar haar broer Godfried is, die vermist is. Er is maar plaats voor één geheim bij haar.

‘Zwanemans’ wil een beetje te veel van alles zijn: live kritiek leveren op de actie (een heerlijke Stefaan Degand als Frederik Van Telramund -  hier: ‘Telraamhond’ - en Ariane Van Vliet als Ortrud – hier: ‘Oertrut’), theater in het theater (‘En af’, ‘Ah daar komt de hoofdrolspeler aan’, ‘Applaus applaus. Open doekje. Zalig zalig. En terecht ook.’) en kritiek leveren op het publiek (‘het publiek is dom’) en (‘Wat doe jij, trut?’ – ‘Ik bespeel het publiek.’) , spelen met taalvondsten (‘zwaantje de voorste’), verwijzing in de tekst naar een Nederlandstalige song zoals ‘Tim’ van Wim De Craene (‘Van hieraf moet je gaan, Zwaan.’), de draak steken met verschillende muziekgenres (van jazz, big band over opera, electronica en rock) en de torenhoge scenografische cliché’s die podiumproducties uit de kast halen (de discobal, effecten als: het geweer waar vuurwerk uit komt, de roze wolk die letterlijk naar beneden uit de nok komt dalen met Vandermeersch daarop, het decor dat op het einde helemaal opentrekt zodat we duidelijk zien dat het uiteindelijk allemaal maar om ‘toneel’ ging, enz.) en jongerentaal als ‘WTF’, ‘bitch’, ‘fokking’, ‘BFF’, enz. Die veelheid aan ideeën zorgt ervoor dat het geheel finaal aanvoelt als een mik mak van van alles en nog wat, waarbij vorm niet zelden de inhoud in de weg staat en vice versa. Kortom waar het wel eens danig aan coherentie ontbreekt. Daarnaast vinden we twee uur en twintig minuten aan één stuk voor jongerentheater (ook al is het 15+) behoorlijk lang.   

Na een behoorlijk lange ouverture die het symfonisch orkest van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen onder leiding van Michiel Delanghe brengt, treedt De Graeve letterlijk in de volgspot. Lohengrin is behoorlijk cynisch over de liefde dat laat ie horen door zijn stem aan te passen naar die van een reclameboodschap: ‘Liefde. Nu nergens verkrijgbaar. Voor geen geld… maar wel ontelbare afgeleide producten die nipt betaalbaar zijn en er ongelooflijk goed op lijken. Liefde. Koop nu. Besef later!’

De voorstelling gooit er vroeg wat humor tegenaan zoals in: ‘Confucius.’ – ‘Da’s die oude chinees’ – ‘nee, dat is Hinkie Pinkie’ (verwijzend naar het kinderliedje nvdr.) terwijl de vier zwanen, drie witte en Lara Rainho van International Opera Academy als enige zwarte zwaan ‘Altijd hetzelfde fokking liedje’ op een klassiek geschoold bedje, met Duitse tongval,operatesk neerzetten. ‘Uit haar nieuwe dichtbundel: 7 kleuren schijt’ becommentarieert Oertrut de solo van Elsa ‘Eenzaam in droeve dagen heb ik God gesmeekt.’ De erotische toer gaat de voorstelling op wanneer Vandermeersch op haar roze wolk de verliefdheid van Elsa mag bezingen: ‘Tot jij kwam was mijn naam als een plensbui, triest en ontroostbaar, verliefd maar onhoorbaar. Nu is jouw regen een zegen. Jij kwam als de man zonder naam. Jij zweeg maar kreeg mij aan je degen. Toen jij kwam, werd mijn naam een orkaan. Jouw liefde maakt mij heet, maakt niet uit dat ‘k niet weet hoe jij heet. Stort jouw regen zodat ik helemaal nat word. Ik helemaal afkoel.’

Zowel Ariane Van Vliet als Stefaan Degand mogen alle registers opentrekken in het bespelen van Elsa of het publiek. Bij Degand leidt dat tot een openbare toespraak: ‘Hoe heet gij jong? Wat is uw naam? Hij kwam hier aan op een zwaan en wij vinden dat allemaal maar normaal?  Hij verslaat in een ik en een gij de beste onder de Brabanders en wij vinden dat allemaal maar normaal? Hij is beter dan de besten onder ons en neemt de beste onder onze vrouwen tot de zijne en wij vinden dat allemaal maar normaal?’ Degand die perfect gecast is voor deze rol van een gefrustreerde man die de vrouw die hem beloofd is aan zijn neus ziet voorbijgaan, mag ook na een uur voorstelling die ene hilarische quote afleveren: ‘Ik weet wat zijn naam is maar om dramaturgische redenen mag ik hem niet zeggen.’ Op die manier relativeert hij de ganse voorstelling ook die in eerste instantie daarom lijkt te draaien. Toch slagen Guy Joosten en Koen De Graeve erin om de focus eerder te leggen naar het thema trouw, hoewel het stuk naar ons aanvoelen toch vooral de kunst der manipulatie en hoe wantrouwen als een gif door anderen geïnjecteerd wordt, toont.

Vocaal brengt het gezelschap er goed vanaf al valt Gert Jochems als gay-zwaan wat licht uit. Vandermeersch die privé klassieke zanglessen volgde, zingt degelijk, al is het contrast van haar timbre tussen haar kopstem en midden en lage register té opvallend. Vandermeersch zet dan ook wat druk op haar gewone stem waardoor die wat lager en heser klinkt dan haar kopstem. Het is vooral in die lage tonen en in het middenregister dat ze het meeste indruk maakt.

Hoewel geen enkele song die Jelle Tassyns en Jonas Van Den Bossche componeerde als volwaardig en volledig uitgewerkt aanvoelt, daarvoor zijn ze aan de korte kant, zitten er een behoorlijk aantal interessante dingen tussen zoals het repetitieve ‘Ik eis volledige overgave’ in ‘Het geheim’ dat Vandermeersch zingt, Degands ‘Jij bent minder dan niks’ dat volgens de programmabrochure een Burt Bacharach meets Borsato meets Korn-nummer is terwijl Lara Rainho van International Opera Academy als black swan de laatste solo, ‘De zwanenzang’ voor het gesloten doek mag brengen. Een open doekje lokt ze daar voor zichzelf uit, neemt een plastic boeketje bloemen en gesticuleert overdreven naar het publiek om haar ‘dankbaarheid’ er dik op gespeeld te tonen.

< Bert Hertogs >


Do you like our reviews and pictures?
Feel free to support concertnews.be by sharing this page or giving a donation.
You make an independent website like ours possible. Thanks!







Geef steeds in je comment mee op welk artikel je reageert.
Please put in your comment to which article you are responding.

Tabs Concertnews.be