Recensie Titus ★★★★

Een waar spektakelstuk. Dat is Titus van theater Froefroe geworden op Zomer van Antwerpen. Het gezelschap dat een fenomeen is omwille van zijn poppenspel, haalt ook nu de grote middelen boven. Wat een entree maken we mee wanneer de Romeinse generaal Titus Andronicus van het slagveld thuiskomt, met zijn dode zonen die de brandstapel opgegooid worden. 20 stuks zag ie afgemaakt worden door de Goten, wat hem naar eigen zeggen niets deed, maar ‘hertje’ Lavinia terugzien, laat hem niet onberoerd. De eerstgeborene van krijgsgevangene Tamora, de koningin van de Goten, moet eraan. En dat zal uiteindelijk leiden tot een escalatie van geweld tussen hem en de moeder van Chiron en Dimitri die met ‘Al wat mij nog rest, is deze puzzel!’ duidelijk aangedaan is dat haar oudste zoon in stukjes gekapt is. Ze zint op wraak.

FroeFroe maakt van de voorstelling een ware bloederige Tarantino-productie waar onthoofdingen plaatsvinden, handen afgekapt, politici die de liefde bedrijven in het bos in stukken gehakt worden, vijanden in de vleesmolen gedraaid, enz. Maar wat de voorstelling vooral zo geniaal maakt, zijn de verschillende lagen met verwijzingen naar de actualiteit (de Rode Duivels, hier Lucius, het kleinkind van Titus als voetballertje in shirt, het ‘monkey’-schandaal rond een H&M t shirt, de Zwarte Piet-kwestie,…), politieke quotes (‘yes we can’), bekende filmquotes (‘I chose life. I chose family’ uit Trainspotting bv.), filmtitels (‘Basic Instinct’, ‘Back to the future’),  mode/videoclips (de vaginabroeken van Janelle Monaé uit PYNK worden naar het einde toe bovengehaald, met tevens penis en balzakken (die schoenen!)-variant, verwijzingen naar artiestennamen (Grandaddy bv.) alsook enkele 80’s klassiekers (zoals ‘Pump up the jam’ van Technotronic, ‘Boys boys boys’ van Sabrina en ‘Me myself and I’ van De La Soul). Titus trekt overigens een eclectische muzikale kaart van hiphop die rapper NoMoBS live laat horen tot dance met een vleugje koormuziek erbij.

In tegenstelling tot ‘Liefste’ op de Leugenberg waar het publiek de voorstelling tegen het zonlicht moet zien, heeft FroeFroe duidelijk wél rekening gehouden met waar de zon ondergaat voor het zijn tribune opstelde en bepaalde hoe het zou spelen op het terrein van de Zomerfabriek. Laat ons toe daar alvast een extra ster voor te geven. Publiekscomfort is voor een voorstelling die twee uur duurt immers geen bijzaak.

FroeFroe weet al erg vroeg de sfeer te zetten door de pop Marc boven te halen die zo lijkt te komen uit een gangster/maffiafilm. De manier waarop de poppenspelers het karakter, de bewegingen neerzetten, wanneer die gaat zitten en een sigaar rookt, trekt je moeiteloos in het verhaal. Wat ook erg slim is, is dat FroeFroe beroep doet op visuele effecten (o.a. een pop op een paard dat in de fik gestoken wordt) zodat er meer dan voldoende elementen zijn die je aandacht bewaren. Enige minpuntje is de locatie die meermaals voor afleiding zorgt (behoorlijk wat goederentreinen passeren die een immens lawaai maken en er durft al ook eens een vliegtuig richting luchthaven van Deurne de landing inzetten). Verder lijkt de voorstelling in tijdnood te zijn gekomen naar het einde toe en werd er wellicht het een en ander essentieel geschrapt waardoor plotse scèneovergangen ervoor zorgen dat het publiek de draad kan verliezen tenzij het zelf de zaken aan elkaar weet te binden, en gevolgen weet te trekken.

Ondertussen blijkt ‘hertje’ Lavinia (Hanne Torfs) een waar ‘hert’ en houdt ze er een geheime relatie op na met een politicus. Met hem zal ze de liefde bedrijven in het bos. (waarbij de takken voor de hoofden van het koor staan voor het voyeuristische en ook wel hypocriete trekje van de mens). Die seksscène mocht wat ons betreft explicieter. Gezien de geweldscènes dat ook zijn lijkt ons hier het evenwicht immers wat zoek. Torfs houdt haar witte bh net als haar kleren overigens de ganse tijd aan wat deze scène wat lullig en compleet onrealistisch maakt.

Tamora neemt wraak via haar zonen die de politicus bruut afmaken. Chiron en Dimitri snijden de tong af van Lavinia, verkrachten haar, kappen haar handen af en laten haar zwaar verminkt achter in het bos omdat als ze haar eerst vermoorden en dan pas seks met haar hebben ze al snel haar ‘appetijtelijkheid’ zou verliezen. Lucius vindt haar. Een spiraal van geweld komt op gang waarbij wraak en wederwraak genomen wordt en uiteindelijk Tamora de smaak van gerechtigheid zal proeven. 

De bloederige actietaferelen, dat hyperrealistische maar ook over the top spel, verwijst naar wat extremistische beulen uitvoeren. Het geheel wordt overgoten met een humoristisch sausje om het allemaal wat verteerbaar te houden. Zo valt Lavinia in het bos, een verwijzing naar het letterlijke ‘het is valavond’, is er het heerlijke slow motion spelletje voetbal waarbij Titus de bal in zijn kruis, tegen zijn hoofd en tanden krijgt waardoor ie wat tanden armer wordt (ofwel: hoe met je kleinkind spelen vermoeiender is dan oorlog voeren) en is er naast de vele woordspelingen die Titus rijk is nog de heerlijke mix van Engels en Nederlands die in uitspraken als ‘Twice is once te veel’, en ‘That’s what I like to hear my dear. Kom hier.’ op de lachspieren werkt.

< Bert Hertogs >

Titus speelt nog t.e.m. 26 augustus 2018 op de Zomerfabriek van Zomer van Antwerpen. Alle voorstellingen zijn uitverkocht maar het loont steeds de moeite om je ter plaatse op de wachtlijst te laten inschrijven. In 2019 zal de productie ook te zien zijn in het theater en op andere festivals.

Tekst : Yves De Pauw naar W. Shakespeare
Regie, concept, Vespa en coaching: Yves De Pauw en Marc Maillard
Met: Yves De Pauw, Iris Van Cauwenbergh, Hanne Torfs, Mike De Ridder, Tanya Zabarylo, Gert Dupont, Dries De Win, Lore Dejonckhere, Naomi Van Acker, Heleen Haest, Kelly De Mol, Koen Swanenberg e.a.
Muziek: Mike De Ridder en Salahdine Kacemi (NoMoBS) en Koorcomposities van Peter Spaepen.
Het koor Brussels Experimental waarin onder andere Peter Pype, Mohamed Chahou, Annerose Allemon, Aina Callaert, Kristien Sacré. Zij worden ondersteund door met een ZVA gelegenheids ensemble o.l.v. Tine Joris en Floris Lammens.
Techniek: Tim Oelbrandt, Jonas De Wulf, Sjim Rijnhout, Koen Vanhoecke
Poppen, decor: froefroe atelier met Bruno Smeyers, Koen Vahoecke, Ina Peeters, Janneke Hertoghs, Patrick, Jan en Marc Maillard
Kostuuums: Astrid Michaelis met assistentie van Lotte Boonstra
Administratie: Evelien Alles