Recensie Bloemen van een autist ★★★1/2

Een liefdesverhaal brengt de Antwerpse sociaal-artistieke werkplaats Tutti Fratelli met Bloemen van een autist in de Bourla dat kon rekenen op een gedeeltelijke staande ovatie achteraf. Een onmogelijke liefde nog wel tussen de autist Matthias (rol van Matthias Peersman) en het meisje dat in de bloemenwinkel werkt: Christine (rol van Christine De Clerck). Zijn hoofd is als een bingokast wanneer je daarop te hard slaat: dan slaat die tilt, of je kunt wat er zich afspeelt in zijn kop ook vergelijken als een metro tijdens het spitsuur. Kortom: hoe ie alle moeite van de wereld heeft om zich aan een nieuwe realiteit aan te passen. ‘Mijn kop zit vol rommel. Als het regent heb ik precies het gevoel dat alles wegstroomt’ stelt ie tegenover Christine waarbij zij hem vergelijkt met Gene Kelly. Want telkens het regent, staat ie buiten in de regen en wil ie niet gaat schuilen. De bloemenwinkel staat echter al jaren te koop. Christine woont volgens Matthias op de derde verdieping maar in werkelijkheid is ie nog de enige die in het appartementsblok woont – in zijn gedachten is die nog wel druk bevolkt. Er zullen immers werken uitgevoerd worden. Hij moest al lang uit zijn appartement getrokken zijn en krijgt dan ook een brief van de deurwaarder. Al die veranderingen en verliefd worden op Christine, doen hem de nodige houvast en structuur in het leven verliezen. Over zelfmoord praat hij erg technisch: een pistool moet je 15 graden naar boven richten in je mond. Op die manier wordt meteen je hersenstam geraakt en ben je dood nog voor je tegen de grond valt, luidt het.   

‘Hey’ zegt ie tegen haar als opener waarbij hij meteen zijn gedrag raar vindt: ‘fuck, hey dat zeg ik normaal nooit.’ waarop ie zich afvraagt ‘Is dit het enige dat ze gaat zeggen?’ en vaststelt dat het gesprek al stilvalt nog voor het goed en wel begonnen is. Hij is muzikant en zij wil hem wel eens horen. Maar hij probeert die boot in een erg schattige scène af te houden. Repeteren zou ie immers doen in de badkamer. Het is er erg klein, weet ie. Met een ‘Ben ik te dik voor uw badkamer?’ maakt zij het hem knap lastig tot ie stelt dat zijn badkamer maar twee vierkante meter is, en zij niet kan zitten op het toilet wanneer hij musiceert in de douche. ‘De toiletpot staat in de douche’ luidt het heerlijke excuus waarbij Bloemen van een autist prachtig de (bindings)angst van Matthias blootlegt. Ook de contrasterende gevoelens van verliefdheid stipt de productie aan in Christines woorden: ‘Als ik u zie word ik misselijk en blij tegelijkertijd.’ De tekst leverde Jan Sobrie overigens af die samen met Reinhilde Decleir de regie voor zijn rekening nam.

Die technische, afstandelijke, wetenschappelijke benadering van de liefde (zo krijgen we onder andere te horen dat de hartslag van een verliefde tijdens het orgasme 180 slagen per minuut kent wat even veel is als wanneer je een parachutesprong doet) combineert Sobrie met een emotionele laag, die van niet goed weten wat je overkomt laat staan wat te doen met het leven en de liefde. Het is die mix en afwisseling die wonderwel werkt en de emotionele scènes ten goede komt. Aan humor ook geen gebrek overigens, zoals in die scène waarbij Christine stelt dat hij te veel ‘sorry’ zegt en daar een ‘oh sorry’ als antwoord op krijgt.  Of wanneer een bewoonster stelt ‘de dag dat ge de vuilsniszakken buitenzet, heb je altijd prijs.’ verwijzend naar de kans om een kat te doden en die in je pan te krijgen: ‘250 gram is zeker niet te veel boter.’ klinkt het ietwat duister als een grootmoeder die haar geheim recept exclusief wil prijsgeven.

Bloemen van een autist is een mooie muziektheatervoorstelling met live muziek die Anneleen Boehme en Fien Desmet componeerden. Het levert onder andere een leuk operatesk nummer op waarbij de Fratelli verschillende soorten medicijnen opnoemen waaronder een sterk slaapmiddel. Verder passeert ook de schlagerhit ‘Rote Rosen’ van Freddy Breck al heeft Matthias alle moeite van de wereld met die hoge noot, wat er hier om gedaan is en erg grappig werkt. Maar de voorstelling gaat vooral over leren leven met autisme en de maatschappelijke druk die je voelt als je anders bent. Een omgeving die tegen je als kind en tiener stelt ‘het zal wel overgaan’ (hier: in fluister/spreekkoor) terwijl het simpelweg niet overgaat: ‘Ik ben 17 jaar en ik kijk nog altijd niet naar de flosj.’ Of een moeder die mee op citytrip gaat en je een zetje wil geven om een lief te vinden en uiteindelijk je in een lastig parket brengt ‘Ge zijt verliefd. Ik voel dat.’ terwijl er niets van aan is, ze haar dromen voor werkelijkheid neemt en uiteindelijk stelt: ‘Ge moet niet zo kieskeurig zijn. Dat is niets voor u.’

‘Ik ben al 30 jaar op deze planeet en ik snap er nog altijd niets van.’ stelt Matthias. Wij al 38 jaar. En ook wij snappen er niks van.

< Bert Hertogs >

Credits:

TEKST: Jan Sobrie
REGIE: Jan Sobrie en Reinhilde Decleir
SPELERS: Anna Schoonbroodt, Ann Van den Eynden, Arend-Johan Praats, Brenda Vangerven, Chantal Boels, Christine De Clerck, Christo Anagnostu, Dirk Rypens, Glenn Liebens, Hannelore Hens, Hilde Boogaerts, Juan Maldonado, Karlien Cauterman, Katty Van Beeck, Kristien Van den Bogaert, Marc Moens, Matthias Peersman, Michael Delissen, Paula Bartelen, Peggy Beaujean, Riccardo Federico, Sainbayar Khishigbayar, Silvio Espirito, Walter Canipel
COMPONISTEN EN MUZIKALE LEIDING: Anneleen Boehme en Fien Desmet
MUZIKANTEN: Anneleen Boehme, Fien Desmet, Jon Birdsong, Wout Goris, Stefaan Blancke, Tobe Wouters ism masters van Koninklijk Conservatorium AP Hogeschool Antwerpen
DECORONTWERP: Giovani Vanhoenacker
DECORUITVOERING: Kopspel vzw
KOSTUUMONTWERP -EN UITVOERING: Hannah Chebaro, Amber Meyntjens
LICHT: Mark Van Denesse
GELUID: Gijsbrecht Moeyersons
AFFICHEBEELD: Ysbrant