Recensie The Big Drop Out ★★★

Een voorstelling die je zowel naar beneden haalt door zijn donkerte en sérieux alsook naar boven trekt door zijn speelsheid, bij vlagen lichtheid en humor waardoor je achteraf naar huis gaat met het valse gevoel dat je een status quo, dezelfde lijn hebt bereikt qua ratio en emotie als voor de voorstelling begon. Daar zorgt The Big Drop Out van Hof van Eede voor. Een voorstelling die lijkt te pleiten voor trager, aanklacht en pleidooi is voor zij die er (even) uitstappen en niets doen ook al heeft de wereld hen nu misschien meer dan ooit nodig. Passiviteit wordt aan de ene kant bewierookt én bekritiseerd en dat allemaal in een tekst die ook de ecologische kaart trekt. Hof van Eede staat wat te schilderen op het podium, wat je letterlijk en figuurlijk kan interpreteren. Finaal is The Big Drop Out veel gelaagder, veel intelligenter dan het oorspronkelijke opzet lijkt.

Zo geven de acteurs eigenlijk al in de voorstelling het verloop mee en enkele tips wat er gaat gebeuren. Dat het allemaal start met een (zons)opgang en eindigt met de (zons)ondergang bijvoorbeeld. Dat er stilte voor de storm heerst. Die natuurelementen komen dan ook voor in de scenografie. Alleen hebben we zo’n verloop van een dag qua belichting al veel smoother zien uitgevoerd worden. Lees: hier zijn de lichtovergangen in de verschillende fases van ochtend, over middag, avond en nacht wel erg bruusk om de kijker vooral mee te geven dat het allemaal maar theater is. Zo zullen de acteurs het publiek rechtstreeks aanspreken, fruit aanbieden, of de lichtman een duidelijke cue geven.

Openen doet Agnes de schilderes door het publiek uit te nodigen om van plaats te veranderen vermits er vooraan nog enkele plaatsen vrij zijn. Sommigen gaan op dat aanbod in. Daarna vraagt ze of het licht uit mag zodat ze verder kan schilderen waarna de ochtend zich aankondigt. Agnes blijkt veertien uur per dag te slapen, soms langer. Naar het einde van The Big Drop Out meldt ze dat ze vermoedt dat ze depressief is wat onder andere te horen is in het niet zo sterke zelfbeeld: ‘Ik ben geen boom. Ik ben een tak in de grond. Tot het onweert dan ben ik dood.’ Terwijl er ook gesteld wordt – aan taalhumor geen gebrek – ‘Ik denk dat ik oud word. Stokoud.’ Ze geeft het beeld mee van een vrouw die gehurkt op een krijtrots staat en stelt dat krijt het resultaat is van kalkskeletjes van algen en zeedieren. Volgens haar kan geologie die vrouw die haar skeletje vanop die rots wil werpen, ‘redden’.

Op de witte doeken die op verschillende schilderezels staan, trekt ze traag een blauwe lijn. Wanneer er verschillende mensen bij haar, aan de top van een berg aankomen, vraagt ze hen wat er tussen die lijnen staat. Wit. Of is het leegte? ‘Je moet tussen de lijnen lezen’ zegt ze. Agnes weet dat applaus ontstaan is toen mensen bang waren voor iets zoals het onweer net zoals ze elkaar schrik aanjagen om geen schrik te moeten hebben. Een van de mannen stelt die stelling rond applaus in vraag: ‘het klinkt toch eerder als regen?’

Mitch komt stage doen om zo als dichter dichter bij het dichterschap te komen via het schilderen en inspiratie op te doen. Het resultaat is dat ie naar het einde toe nauwelijks wat bruikbaar materiaal heeft. Zijn talent blijkt gering. De boog die hij maakt is enorm, van de man die ‘Ik ben hier nog maar net en ik vind het nu al heerlijk!’ erg enthousiast is, maar na verloop van tijd de traagheid van de dagen in zijn werkethos laat sluipen zodat er op den duur niets meer gebeurt. Geconfronteerd met zijn onvermogen om nog verder werk af te leveren komt ie in conflict met zichzelf en vooral zijn omgeving. Een omgeving die hij aanvankelijk nog omarmde maar na verloop van tijd uitspuwt. Hij wil mensen van zich af schilderen. Hij is praatziek en dat zal vaak door Agnes getemperd worden: ‘Ik denk dat je te veel woorden gebruikt’ en ‘Ik vind dat er tegenwoordig nog weinig mensen zijn die in stilte spreken’ klinkt het onder andere dan.

Bas gedraagt zich als de klassieke CEO die ongeïnteresseerd, afwezig en passief op een stoel zit en doet alsof je niet op hem moet letten maar eigenlijk de zaken wél naar zijn hand wil zetten. Hij is de ondernemer die een pop up startte, in een burn out geraakte, een volgende pop up startte, tot het geheel uitmondde in een keten.  Hij is het soort mens die beweert geen impact op een groep te willen hebben maar dat net wel doet. Hilarisch is zijn telefoongesprek dat hij nu nog wel bereikbaar is maar vooral wil meegeven dat dat straks niet meer het geval zal zijn, en dat die Out of Office-reply dat zou duidelijk moeten maken. Communicatie over de communicatie, het blijft soms iets lachwekkend hebben.

Anna die wandelt graag maar staat open om in de plaats wat te schilderen. Ze drupt. Agnes zegt haar dat ze wellicht te veel water gebruikt waarop die – erg grappig – stelt dat het toch waterverf is. ‘De meeste schilders zijn in eerste instantie smossers.’ klinkt het. Een ander schildert niet meer maar legt gewoon papier op het gras en legt zich daarnaast. Hij is er nog niet helemaal want het ultieme is niets doen, en dus zonder papier op het gras gaan liggen voor hem terwijl Bas al van in het begin beweert niets te doen (wat niet zo is: hij belt nl. en zegt dat ie niets doet waarop ie zichzelf tegenspreekt want als je zegt dat je niets doet ben je wel degelijk iets aan het doen, namelijk tegen het publiek aan het zeggen dat je niets aan het doen bent).

Paul is de wanhoop nabij en richt zich tot het publiek: ‘Wie nu niet depressief is, is al een tijd niet meer aan het volgen.’ Hij is het die erg fatalistisch klinkt wanneer hij stelt dat de leeuw hen al verslonden heeft, de wereld om zeep is door het systeem wat een bevlogen en zinderende repliek van Anna oplevert die de passiviteit aankaart van het gezelschap en openlijk zij die niets doen verantwoordelijk stelt en hun gedrag veroordeelt als schuldig verzuim. Agnes stelt dat Cézanne zich onderwierp aan de berg. ‘Een berg verf. Op den duur werd het meer verf dan berg.’ En zo onderwierpen wij ons ook aan The Big Drop Out waarin je de Koe links en rechts wel ontwaart. Dat Willem de Wolf de eindcoaching deed, heeft daar wellicht mee te maken. Maar ook de tekst voelt erg de Koeachtig aan met zijn intellectuele absurdistische toon en schijnbaar erg doordachte inhoud terwijl datgene wat geserveerd wordt in se flauwekul is. Of hoe perceptie via het wat elitaire filosofische toontje en de bijzondere arty setting het ook hier van de werkelijkheid haalt.  

< Bert Hertogs >

Credits:

Spel: Greg Timmermans, Ans Van den Eede, Anna Vercammen, Mitch Van Landeghem (stage) & Bas Vanderschoot (stage) | Stage creatie: Manon De Baecke | Geluidsontwerp: Toon Callier | Eindcoaching: Willem de Wolf | Techniek: Bart Mommerency | Kostuums: Marlene De Smet |Productieleiding: Laura Arens | Coproductie: De Grote Post | In samenwerking met CAMPO | Met de steun van de Vlaamse Overheid & Het Vlaams Fonds voor de Letteren