Recensie Muidhond ★★

Muidhond dat de publieksprijs van de Haven van Gent op Film Fest Gent won, is Patrice Toyes vierde film. ‘Rosie‘, ‘(N)iemand‘ en ‘Little Black Spiders‘ gingen deze prent voor. Toye koos ervoor om het boek van Inge Schilperoord te verfilmen. Die gaat over Jonathan, een twintiger die zich aangetrokken voelt tot jonge meisjes. Hij is net vrijgesproken in een zaak rond het meisje Vera en probeert de draad van het leven terug op te pikken bij zijn moeder. Het grootste probleem met deze erg trage film, waar je nauwelijks de (erotische) spanning voelt tussen lichaam en geest die twee tegenstrijdige signalen uitsturen, is dat die erg fatalistisch kijkt naar de mens. Volgens Muidhond is de mens niet maakbaar of kan die niet veranderen, net als zijn omgeving. En een tweede kans krijgen, lijkt dus al bij voorbaat een verloren zaak. Het staat haaks op hoe wij naar de dingen kijken.

Muidhond is een vis waarvan beweerd wordt dat ie heelkundige krachten bezit. Uit een ondiep duinmeertje redt Jonathan een exemplaar dat verstrikt zit in een net. Hij neemt die mee naar huis en plaatst het in zijn aquarium. Diepslakken en onder andere maïs zal hij het dier voederen. Ondertussen heeft hij een tweede kans gekregen en kan ie opnieuw aan de slag bij een vishandelaar waarbij hij de kop van de vissen moet aftrekken, de filets in bakken doen en wegen, en het afval wegbrengen. Dan al merk je dat ie door een collega erg in de gaten gehouden wordt en de film wil meegeven dat vanaf je vastgezeten zat een brandmerk krijgt voor de rest van je leven waar je niet meer vanaf geraakt of je nu schuldig bent of niet.

Jonathan woont op een afgelegen plek. Micky, zijn hond, heeft een meisje van negen, Elke, elke avond uitgelaten toen hij afwezig was. Het meisje wordt aan haar lot over gelaten. Haar moeder (Greet Verstraete) kijkt nauwelijks naar haar om en ze zijn op de vlucht voor haar pa die in Brussel woont. Elke (Julia Brown) gaat niet meer naar school en dus verveelt ze zich dood. Vandaar dan ook dat ze contact zoekt met Jonathan. Plots zit ze in zijn kamer om de vis te zien. Jonathan stuurt haar weg en moet zich al meteen verantwoorden bij zijn moeder die er het hare van denkt. Kortom: ook al wil ze zijn zoon wel een nieuwe kans geven, toch sluipt dat vooroordeel erin dat ie wellicht aan het hervallen is.

Hoewel Jonathan het psychologisch en fysiek verwaarloosd meisje vraagt om afstand te houden, blijkt ze hem steeds meer op te zoeken (afstoting is nu eenmaal paradoxaal genoeg aantrekkelijk). Het begint al bij een van de eerste ontmoetingen waarbij ze zegt dat ze ‘Elke’ een stomme naam vindt en liever ‘Bes’ genoemd wordt. Vanaf dan zal Jonathan haar ‘Bes’ noemen, wat uiteraard al een stap te ver is omdat je dan in de leef- en denkwereld van het kind kruipt. Ze blijkt na een ongeval op school angst voor water ontwikkeld te hebben. Dat kinderen erg fysiek en intiem kunnen zijn en geen moeite hebben om hun kwetsbaarheid te tonen ten opzichte van vreemden en volwassenen, blijkt wanneer ze al gauw dat litteken aan hem toont.

Jonathan zal haar op een boomstam schoolslag leren en door het fysiek contact, hij houdt haar buik vast in het water, al meteen aanvoelen dat ie zich aangetrokken voelt. In de cameravoering zien we de blik van hem naar details gaan, de blonde haartjes op haar rechterbovenbeen, haar halsketting met het lieveheersbeestje, de spaghettibandjes die iets verleidelijks hebben … Ook Elkes gehijg en het repetitieve slaan met haar tennisraket op een tennisbal van een tennistrainer/jokari buiten wekken verlangen bij hem op wanneer hij op zijn bed ligt en haar tot in zijn slaapkamer hoort.  

Jonathans moeder (Ina Geerts) raadt hem aan om met vrouwen van zijn leeftijd om te gaan. Op het werk merkt ie dat Chantal (Line Pillet), een collega, interesse in hem heeft. Ze gaan samen vissen. Maar al snel trekt ze haar jurk uit en duikt ze in ondergoed het water in. Jonathan (Tijmen Govaerts) wil dat ze er uit komt omdat ze alle vissen wegjaagt. Terug uit het water, door en door nat is ze dan, kust hij haar. Maar al snel vlucht ie ook nu voor deze opkomende gevoelens.

Elke belandt in het bad bij Jonathan thuis met de muidhond. Naakt, enkel met haar slipje aan zien we haar tepeltjes, haar gebogen rug. Stiekem moet ze het huis van hem uit sluipen om niet betrapt te worden door zijn moeder. Maar die ontdekt het blauwe armbandje van het meisje dat nog in bad is blijven liggen … Bes gaat de confrontatie aan met haar moeder en loopt weg. Ze wil te voet of liftend naar haar vader in Brussel. Jonathan gaat haar achterna met de fiets en kan haar op andere gedachten brengen door haar voor te stellen samen naar tv te zullen kijken. Een belofte die hij niet meteen kan nakomen. Dus stopt ie haar op haar vraag in bed. Zij wil een verhaaltje horen. Hij vertelt dat ie vroeger een monster was. Zij steekt daar de draak mee. De ganse nacht kijkt ie naar haar. Als het ochtend wordt, legt ie zijn hand op haar knie en schuift hij zachtjes haar nachtkledij naar boven om meer inkijk te krijgen. Over enkele dagen moet ie opnieuw binnen. Vera heeft nieuwe verklaringen afgelegd.

< Bert Hertogs >