Recensie Garderobe Manneken Pis ★★★

Het is niet meer dan een soort shopping-ervaring (kijken maar niet kopen), met dat verschil dat je de kostuums die Manneken Pis showt, helemaal niet kan kopen tijdens je bezoek aan de Garderobe Manneken Pis. Een bezoek dat maximum een half uur duurt. Maar op zich is het wel een bezoekje waard om je te vergapen aan een deel van de meer dan 1.000 kostuums die Belgiës bekendste standbeeld/fonteintje met de jaren geschonken kreeg. Het aankleden van Manneken Pis dateert ten minste van 1616. Dat toont althans het schilderij de Ommegang in Brussel op 31 mei 1615, een schilderij van Denis van Alsloot die de belangrijkste processie van Brussel uit die tijd afbeeldde. Tot op heden is dat het oudst gekende bewijs dat Manneken Pis in een kostuum gehesen werd.

De oudste originele outfit dat het beeldje nog heeft, werd geschonken door Lodewijk XV in 1747. Zijn soldaten poogden om Manneken Pis te stelen. Met deze gift wou hij het alvast goed maken. De Garderobe Manneken Pis toont een betrouwbaar replica. Een akte van het Brussels stadsbestuur uit 1756 waar een facsimile van te zien is, toont dan weer de oudst gekende aanstelling voor iemand die het beeldje mag aankleden. Dat is immers een officiële functie die tot op de dag van vandaag bestaat.  Niet alleen de soldaten van Lodewijk XV die in Brussel gelegerd waren, trachtten om Manneken Pis te stelen, in 1965 wordt het bovenlichaam van het fonteintje gestolen. In 1966 wordt het teruggevonden en het originele beeldje hersteld. Het origineel kan je ook nu nog bekijken in het Broodhuis. Sinds de diefstal is er in openlucht dus een kopie te zien.

Tot 1914 wordt Manneken Pis ongeveer vier keer per jaar aangekleed, vooral voor belangrijke feesten. Het zijn bepaalde landvoogden uit de Zuiderlijke Nederlanden die die klus tot dan voor hun rekening nemen. Nu krijgt het beeldje ongeveer 170 dagen in het jaar een kostuum aangetrokken. Het merendeel van die kostuums komt uit Europa: 768. Azië leverde 58 kostuums, Noord-Amerika: 28, Afrika: meer dan 21, Zuid-Amerika: 17, Centraal-Amerika: 14 en tenslotte Oceanië: 4. Uit ons land werden tot nog toe 206 kostuums gedoneerd uit het Brusselse, 5 uit Vlaams Brabant, 12 uit Waals Brabant, 7 uit West-Vlaanderen, 13 uit Oost-Vlaanderen, 9 uit Antwerpen, 4 uit Limburg, 17 uit Luik, 11 uit Luxemburg, 14 uit Namen, en 35 uit Henegouwen.

Wat de link is tussen Manneken Pis en muziek? Wel, Petit coeur de Bruxelles is de hymne van het beeldje geworden in 1949, hetzelfde jaar dat Maurice Chevalier zelf een kostuum van zich in het klein schonk.

Hoewel men er in de Garderobe Manneken Pis prat op gaat dat de kostuums niet gebruikt mogen worden voor politieke doeleinden, om zieltjes te winnen of reclame te voeren, blijkt die grens toch flinterdun.  Manneken Pis in een shirt van de Rode Duivels, dat is volgens ons dan ook een vorm van reclame vermits de Rode Duivels een merk zijn. We lichten enkele kostuums uit van beroemdheden waarin Manneken Pis gehuld kan worden:

• Een Olympische schaatser van Holiday on Ice, geschonken voor de eerste Europese tournee in 1943. Kanttekening: Holiday on Ice is een merk.
• Mickey Mouse, kostuum dat Walt Disney Productions schonk in 1969 toen het een congres hield in Brussel voor uitgevers van boeken en tijdschriften. Kanttekening: Walt Disney Productions is een merk.
• Koorjongen van het Maryland State Boychoir, geschonken in 2014 toen het koor in Brussel was voor een Europese tour. Kanttekening: een koor op tournee is een product.
• Elvis Presley, kostuum geschonken als herdenking aan zijn overlijden in 1977 in 1978 door de Brusselse afdeling van de internationale fanclub van de artiest. Kanttekening: Elvis Presley is een merk.
• John Malkovich kostuum uit 1997 naar het personage dat ie vertolkt in ‘The portrait of a lady’ dat te zien was tijdens de 24^ste editie van het Brussels Internationaal Festival van de film. Kanttekening: een film is een product waar promo over gevoerd wordt. Dit is dus een vorm van reclame.
• Toots Thielemans kostuum geschonken n.a.v. zijn 80^ste verjaardag in 2002. De harmonicaspeler/jazzmuzikant en componist stierf in 2016. Kanttekening: een muzikant voert promo.  Dit is dus een vorm van reclame.
• Mozart kostuum geschonken n.a.v. de 200^ste geboortedag van de componist in 1990 door het Brussels Festival Orchestra.
• Kostuum van de Franse zanger Michel Polnareff geschonken door een fan in 2007, een ander (glitter)kostuum dat ie droeg in de Olympia in Parijs in 1972 werd in 2016 geschonken toen hij in Brussel was. Ook dat kan gezien worden als een vorm van reclame voor de artiest.
• Clown, kostuum geschonken in 2007 bij de expo ‘De glorietijden van het Koninklijk Circus’ over de evenementenzaal die in 1878 ingehuldigd werd.
• In 2014 kreeg Manneken Pis een kostuum aangemeten van Adolphe Sax n.a.v. de 200^ste geboortedag van de instrumentenbouwer en -uitvinder.

In zijn gaderobe zitten ook enkele Antwerpse kostuums zoals bv. dat van den Deugeniet, een kostuum dat verwijst naar het jongetje dat zijn broek laat afzakken om zijn kont te tonen. Het werd gedoneerd in 1994. Verder is er ook een kostuum met gevlochten hoed en snor van de Snorrenclub Antwerpen, dat gedoneerd werd in 1996.

< Bert Hertogs >

Meer info: mannekenpis.brussels